Morgunblaðið - 12.04.2005, Blaðsíða 16
16 ÞRIÐJUDAGUR 12. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Palash Bari AP, AFP. | Talið er, að allt
að 200 manns hafi lokast inni er níu
hæða verksmiðjubygging hrundi til
grunna vegna ketilsprengingar í
Bangladesh í fyrrinótt. Um miðjan
dag í gær var búið að finna lík 20
manna en björgunarmenn heyrðu til
fólks undir rústunum.
Að sögn lögreglunnar voru um 300
manns í vefnaðarvöruverksmiðjunni
þegar hún hrundi. Tókst nokkrum að
forða sér burt af eigin rammleik en
björgunarmenn náðu nærri 80 öðr-
um úr rústunum mismikið slösuðum.
Mohammed Alamgir, einn þeirra,
sem eru undir rústunum, náði sam-
bandi við ættingja um farsíma stutta
stund. „Hann kvaðst vera að deyja,“
sagði Nurul Islam, lögreglumaður
sem stjórnaði björgunaraðgerðun-
um. „Við erum að reyna að komast
að því hvar hann er.“
Helaluddin, einn þeirra, sem kom-
ust af, kvaðst hafa verið á sjöundu
hæð hússins ásamt um 90 manns
þegar mikil sprenging kvað við.
Hefði þá húsið allt skolfið „og áður
en ég vissi, var ég grafinn undir rúst-
unum“.
Líklegt þykir, að flestir þeirra,
sem lokuðust undir rústunum, séu
látnir og í fyrstu fréttum sagði, að
aðallega hefði verið um konur að
ræða. Konur eru að vísu meirihluti
starfsfólks í verksmiðjunni og al-
mennt í vefjariðnaði í Bangladesh en
hér var um að ræða næturvakt og þá
eru karlarnir í meirihluta.
Húsið var reist
í blautri mýri
Slys eru algeng í verksmiðjum í
Bangladesh og öryggismál í miklum
ólestri. Haft var eftir starfsmönnum
í verksmiðjunni, sem hrundi í fyrri-
nótt, að hún hefði verið reist í miklu
mýrlendi fyrir þremur árum og und-
irstaðan því trúlega heldur ótraust.
AP
Björgunarmenn reyndu að ná til fólks, sem tekist hafði að láta af sér vita undir rústunum, en voru ekki vel búnir
tækjum. Verksmiðjuhúsið var níu hæða hátt og lagðist gersamlega saman í kjölfar ketilsprengingar.
Óttast um afdrif
allt að 200 manna
Grófust undir er níu hæða bygging hrundi í Bangladesh
Nýju Delhí. AP. | Forsætisráðherrar
Indlands og Kína greindu í gær frá
því að þeir hefðu náð samkomulagi
sem vonast er til að marki endalok
erfiðrar landamæradeilu ríkjanna
tveggja en þau háðu m.a. stríð vegna
hennar fyrir rúmum fjörutíu árum,
þ.e. árið 1962. Þá hyggjast ríkin tvö
taka upp nánara samstarf í efna-
hags- og viðskiptamálum.
Greint var frá samkomulaginu að
loknum fundi þeirra Wens Jiabao,
forsætisráðherra Kína, og Manmoh-
ans Singh, forsætisráðherra Ind-
lands, í Nýju Delhí. Sagði indverski
þjóðaröryggisráðgjafinn, MK Nar-
ayanan, samkomulagið „eitt merk-
asta plaggið“ í sögu samskipta þjóð-
anna.
Ríkin tvö hafa sammælst um að-
ferð til að leysa deilumál sín og verð-
ur það gert í nokkrum skrefum sem
ætlað er að byggja traust á milli
valdhafa í ríkjunum tveimur. Er
meiningin að byggja endanlegt sam-
komulag um landamærin á „sann-
gjarnri, skynsamlegri niðurstöðu
sem báðir geta unað glaðir við“.
Tekið tillit til helstu þátta
Indland og Kína, sem eru tvö fjöl-
mennustu ríki heimsins, eiga um
4.000 kílómetra löng landamæri og
eru þau víða ekki afmörkuð ná-
kvæmlega, svo sem í Himalaja-
fjöllum. Indverjar hafa sakað Kín-
verja um að hafa t.d. hernumið ind-
verskt landsvæði í Kasmír,
Kínverjar hafa á móti gert kröfu til
landsvæðis í indverska ríkinu Arun-
achal Pradesh.
Er það falið í sáttargjörð þeirra
nú, sem er í ellefu liðum, að tekið
verði tillit til sögulegra þátta, land-
fræðilegra aðstæðna, fólksins sem
býr á svæðinu, öryggissjónarmiða
ríkjanna og þess hvort umdeild
svæði eru nú undir stjórn Kínverja
eða Indverja. Verður sérstökum
fulltrúum þjóðanna falið að semja
um endanlega niðurstöðu.
Það fylgir hins vegar sögunni nú,
að sögn BBC, að Kínverjar hafi
formlega gefið upp á bátinn kröfu
sína til Sikkim-héraðs en stjórnvöld í
Kína hafa ekki til þessa viljað við-
urkenna réttmæti innlimunar Ind-
verja á héraðinu árið 1975.
Leiða landamæradeilur til lykta
!"#$!%&#'
#
!"#
()
$%&!'()*+!,(+-!"+.)*
-/0!!)(+"$01#(-+&
0&%23456/3!3(#!%2
4(+7&+!'&)&!+86/6!9)/+
'
%%0/#&6!&)
%24(+7*#
8+/6!
*
%20&%2!'()*+!,(+-
8,+(/%/%,!*#!"$%4(+3"
9)/++86!9)/+! !)(+
"$01#(-+&!0&%2!3(#!$%&
/%%0/#&6/!)+8!/%24(+3"&
+$"/%*!:&##*!;,!&3#$+
8+/6!
#2(/02&+!9)/++86&0$%*+
&%2+/!3(#!2(/0-!4&+!*#
&%23456/!3(#!2(/0-!4&+!*#
+
,-.-/
0.-1-' -/
# .
01/
-1
0 1 /
0
11
KÍNVERSK óeirðalögregla var með
mikinn viðbúnað í gær við japanska
sendiráðið í Peking en um helgina
kom til mikilla mótmæla víða í Kína
gegn Japönum. Junichiro Koizumi,
forsætisráðherra Japans, skoraði í
gær á kínversk stjórnvöld að láta það
ekki endurtaka sig en Kínverjar
segja, að stirð samskipti þjóðanna séu
fyrst og fremst á ábyrgð Japana.
Mótmælin í Kína stafa af nýjum
kennslubókum í sögu í Japan en þar
þykir tekið heldur mjúklega á sumum
mestu grimmdarverkum Japana í síð-
asta stríði. Hafa Kínverjar mótmælt
því opinberlega og einnig stjórnvöld í
báðum Kóreuríkjunum.
Mótmælin um helgina hófust á
laugardag í Peking en breiddust síðan
út til annarra borga og landshluta á
sunnudag. Flest bendir til, að kín-
verska stjórnin, sem er vön að bregð-
ast hart við hvers kyns mótmælum,
hafi ákveðið að þessu sinni að leyfa
þeim að fara fram.
Skipti sér ekki af grjótkasti
Einar Rúnar Magnússon, sem er
við kínverskunám í borginni
Guangzhou í Suður-Kína, sagði í gær,
að hann hefði orðið vitni að mótmæl-
unum þar í borg í fyrradag.
„Mótmælendurnir söfnuðust meðal
annars saman við japanska verslun-
armiðstöð í borginni, voru þar með
spjöld og fána og hrópuðu ókvæðisorð
um Japani. Grýtti fólkið japönsk aug-
lýsingaskilti og vann nokkrar aðrar
skemmdir. Lögreglan var fjölmenn á
staðnum en svo virðist sem hún hafi
haft skipanir um að leyfa mótmælin
og grjótkastið að einhverju marki,“
sagði Einar og bætti við, að mikil and-
úð væri meðal Kínverja á Japönum og
enda kynt undir hana í fjölmiðlum.
Marga grunar, að kínverska stjórn-
in hafi sjálf átt upptökin að mótmæl-
unum. Hefur hún oft slegið á strengi
föðurlandsástar til að styrkja stöðu
sína innanlands og eru Japanir auð-
velt skotmark vegna tilrauna þeirra
til að fela grimmdarverkin í síðasta
stríði.
Blandast fast sæti
í öryggisráðinu inn í?
Athygli vekur líka, að mótmælin
koma upp á sama tíma og Japanir
sækjast eftir föstu sæti í öryggisráði
Sameinuðu þjóðanna. Þar eru Kín-
verjar fyrir og geta beitt neitunar-
valdi gegn umsókn Japana en vantar
kannski einhverja afsökun fyrir því.
Hana má ef til vill finna í mikilli ólgu
og mótmælum í Kína gegn því, sem
Kínverjar kalla japanskar sögufals-
anir. Auk Japana sækjast Brasilíu-
menn, Indverjar og Þjóðverjar eftir
föstu sæti í öryggisráðinu og í gær
lýstu Kínverjar yfir stuðningi við um-
sókn Indverja.
Aukin spenna í
samskiptum
Kína og Japans
Hugsanlegt að Kínastjórn hafi kynt
undir mótmælum gegn Japönum
Eftir Svein Sigurðsson
svs@mbl.is
AP
Um 600 manns tóku þátt í mótmæl-
unum í borginni Shenzhen í S-Kína.
Washington. AFP, AP. | John Bolton,
varautanríkisráðherra Bandaríkj-
anna, hét þess í gær að vinna náið
með fulltrúum
annarra ríkja á
vettvangi Sam-
einuðu þjóð-
anna hljóti
hann staðfest-
ingu hjá utan-
ríkismálanefnd
Bandaríkja-
þings sem
sendiherra
Bandaríkjanna
þar. Fullyrti Bolton að hann vildi
leggja sitt af mörkum til að
styrkja SÞ og stuðla að umbótum í
starfsemi samtakanna.
Bolton kom fyrir utanríkis-
málanefndina í gær vegna þeirrar
ákvörðunar George W. Bush
Bandaríkjaforseta að skipa hann
sendiherra. Skipan hans hefur
verið umdeild í meira lagi, enda
hefur hann ítrekað gagnrýnt SÞ
mjög harkalega. Hafa demókratar
fordæmt ákvörðun Bush og sagt
hana úr takti við yfirlýst markmið
forsetans um að leggja áherslu á
bætt samskipti og aukið samráð
við bandalagsríki Bandaríkjanna
á síðara kjörtímabili sínu. „Satt
best að segja er ég undrandi á því
að hinn tilnefndi skuli sækjast eft-
ir þessu starfi, í ljósi allra þeirra
neikvæðu hluta sem hann hefur
sagt um SÞ,“ sagði Joe Biden,
áhrifamesti demókratinn í utan-
ríkismálanefndinni, við upphaf
fundar nefndarinnar með Bolton í
gær.
Hlýtur væntanlega
staðfestingu
Bolton hefur ítrekað lýst þeirri
skoðun sinni að spilling einkenni
starf SÞ og ómarkviss vinnu-
brögð. Lét hann einu sinni svo um
mælt að ef tíu hæðir yrðu teknar
ofan af höfuðstöðvum SÞ í New
York „myndi það ekki skipta
neinu einasta máli“.
Hafa jafnvel þingmenn Repúbl-
ikanaflokksins lýst efasemdum
um útnefningu Boltons og getgát-
ur hafa verið uppi um að a.m.k.
einn fulltrúa flokksins í utanrík-
ismálanefndinni, Lincoln Chafee,
myndi greiða atkvæði gegn stað-
festingu Boltons í sendiherrastöð-
una. Myndi það duga til að koma í
veg fyrir staðfestingu hans í emb-
ættið, að því gefnu að allir átta
demókratar í nefndinni lýsi sig
ósammála útnefningu hans.
Hét góðu sam-
starfi við aðra
John Bolton