Fréttablaðið - 18.11.2007, Page 22

Fréttablaðið - 18.11.2007, Page 22
22 18. nóvember 2007 SUNNUDAGUR É g get verið stoltur af því, sem einkennis- klæddur hermaður, að hafa í reynd innleitt undirstöður lýðræðis í Pakistan, hvort sem einhver trúir því eða ekki,“ sagði Pervez Musharraf, forseti Pakist- ans, þegar hann tók á móti John Negroponte, erindreka Banda- ríkjastjórnar, í höfuðborginni Islamabad á föstudaginn. Musharraf rændi völdum í Pak- istan árið 1999 og hefur stjórnað landinu allar götur síðan og jafnan sagst stefna að því að koma á fullu lýðræði í landinu. Um síðustu helgi lýsti hann hins vegar yfir neyðar- ástandi, nam stjórnarskrá landsins úr gildi og rak megnið af dómur- um hæstaréttar landsins. Musharraf réttlætti neyðarlög sín annars vegar með því að land- inu stafaði hætta af öfgahópum og hryðjuverkum, hins vegar með því að dómarar við hæsta- rétt væru farnir að taka eigin völd of hátíðlega. Mörgum þykir þetta reyndar frekar undarleg rök, að koma þurfi á einræði til að bjarga lýð- ræðinu og taka stjórnarskrána úr gildi til að vernda hana. En Pakistan er ekkert venjulegt ríki. Pastúnistan Landið er í raun klofningur út úr breska nýlenduveldinu á Ind- landi. Bæði ríkin fengu samtímis sjálfstæði árið 1947, en áður en Bretar náðu völdum á Indlandi upp úr miðri nítjándu öld til- heyrðu stór landsvæði, sem nú eru vestantil í Pakistan, nágranna- ríkinu Afganistan. Á þessum svæðum búa pastúnar, þjóð sem enn í dag er fjölmennasti þjóð- ernishópurinn í Afganistan. Í vestanverðu Pakistan búa um 25 milljónir pastúna, eða rétt um 15 prósent af heildaríbúafjölda Pakistans, en í sunnanverðu Afganistan búa um 18 milljónir pastúna og eru þeir rúmlega 60 prósent allra íbúa landsins. Víða á þessum slóðum er enn almennt talað um pastúna einfaldlega sem Afgana, óháð því hvorum megin landamæranna, sem Bretar drógu árið 1894, þeir búa. Strangtrúaðir múslimar hafa lengi haft sterk ítök meðal pastúna, bæði í Afganistan og í Pakistan. Þar varð talibanahreyfingin til og þar hreiðraði Osama bin Laden um sig ásamt sínum lausbeisluðu andspyrnusamtökum gegn Rúss- um, samtökum sem smám saman urðu alræmd undir nafninu al- Kaída. Hættuleg öfl Í fjallahéruðunum í norðvestur- hluta Pakistans, þétt við landa- mæri Afganistans en þó harla skammt frá höfuðborg Pakistans, Islamabad, eru stór svæði pastúna sem nánast hafa búið við sjálf- stjórn alla tíð þótt síðustu sex ára- tugina hafi þau formlega heyrt undir Pakistan. Stjórnarfyrirkomulag pastúna er reyndar frekar laust í reipunum, þótt það lúti aldagömlum siðvenjum. Pastúnar skiptast í fjölmargar ættir, ættflokka og ættbálka, sem hver um sig lýtur stjórn ættarhöfðingja, en reglu- lega eru kallaðir saman fundir öldunga allra ættbálkanna til að taka ákvarðanir í deilumálum og ýmsum sameiginlegum álita- efnum. Stjórnin í Islamabad hefur sáralítil áhrif á þær ákvarðanir, sem þar eru teknar. Á þessum slóðum hafa herskáir múslímar, sem engan veginn geta sætt sig við vináttu Musharrafs við Bandaríkjamenn, haft nokkuð öruggt skjól og stundum átt í hörðum átökum við pakistanska herinn. Þau átök hafa færst í aukana síðustu mánuði og hryðju- verk hafa verið framin víða um landið. Réttarríkið í uppnámi Þótt Musharraf segi meiri hættu stafa af þessum öflum en áður, þá er erfitt að sjá að átökin séu ein- mitt nú svo miklu meiri að nema þurfi stjórnarskrána úr gildi. Meira aðkallandi fyrir Musharraf virðist hafa verið sú staða, að hann þurfti að standa við loforð sín um að efna til þingkosninga og segja af sér sem æðsti yfir- maður hersins ef hann vill vera forseti áfram. Enda rökstuddi Musharraf neyðarástandið ekki eingöngu með nauðsyn þess að brjóta á bak aftur öfgamenn, heldur einnig með því að lögfræðingar landsins almennt og hæstiréttur sér í lagi væru hættir að virða leikreglur lýðræðisins. Þeir tækju sér völd sem forsetinn gæti ekki sætt sig við. Mestu virðist þar muna um að þegar neyðarlögin voru sett var stutt í að hæstiréttur gæfi út úrskurð sinn um það hvort Mus- harraf hefði mátt bjóða sig fram til forseta eitt kjörtímabil enn án þess að hafa fyrst sagt af sér sem æðsti yfirmaður hersins. Samkvæmt stjórnarskrá lands- ins er yfirmönnum hersins óheimilt að gegna þingmennsku, og nokkuð ljóst að hæstiréttur hefði komist að því að forseta- kjörið, sem fram fór á þingi í byrjun október, hefði því brotið í bága við stjórnarskrána. Átök Musharrafs við lögmanna- stéttina hafa reyndar verið hörð Musharraf grefur eigin gröf Pervez Musharraf sagði nauðsynlegt að lýsa yfir neyðarástandi til þess að bjarga Pakistan. Gagnrýnendur segja hann fyrst og fremst hafa viljað bjarga eigin skinni. Guðsteinn Bjarnason kynnti sér pólitíkina í Pakistan. STUÐNINGSMENN BHUTTO Benazir Bhutto hvetur Musharraf til að segja af sér og útilokar að starfa með honum. Mótmælafundir stuðnings- manna hennar hafa verið barðir niður og hundruð manna handtekin. FRÉTTABLAÐIÐ/AP STRÍÐSMENN ÍSLAMS Í PAKISTAN TÚRKMENISTAN ÚSBEKISTAN AFGANISTAN KÍNA ÍRAN INDLAND BALÚKISTAN Kabúl Peshawar Islamabad Rawalpindi Paktika Khost Ghazni Zabul Kandahar Helmand Nimroz Farah Herat Quetta Gwadar Karachi Hyderabad SINDH PUNJAB Sukkur Kunduz ARABAHAF Talibanistan: Óskipulögð samtök pastúnskra ættflokka 101.000 pakistanskir hermenn í ættbálka- héruðunum Uruzgan Day Kundi AFGANISTAN PAKISTAN Kabúl Norður- Waziristan Shikai- dalur Suður- Waziristan BALÚKISTAN NORÐ- VESTUR- LANDAMÆRA- HÉRAÐIÐ PUNJAB Miram Shah Khyber Orakzai Peshawar Matta Madyan Chitral Tora Bora Mohmand Bajaur Dir Swat Áhrifasvæði herskárra talibanasveita Talibanahreyfingin, al-Kaída-samtökin og aðrir herskáir hópar múslima hafa notið góðs af neyðarlögum Musharrafs forseta. Allir þessir hópar hafa mikil og vaxandi ítök í norðvesturhéruðum Pakistans, ekki langt frá höfuðborginni Islamabad. Swat: Herskáir hópar múslima undir stjórn klerksins Maulana Fazlullah, sem er hliðhollur talibönum. Þeir hafa náð tökum á meira en fimmtíu þorpum og bæjum. Talibanar ráða nú 80 pró- sentum af þessu héraði þrátt fyrir aðgerðir Pakistanshers. Dir: Undir stjórn talibana. Fazlullah notar útvarpsstöðvar til að breiða út kröfur sínar um Sharia-lög og trúarbaráttu gegn stjórn Pakistans. Bajaur: Miðstöð al-Kaída – þarna þykir líklegast að Osama bin Laden og Ayman al-Zawahiri séu í felum. Peshawar: Þar urðu al-Kaída-samtökin til á níunda áratug síðustu aldar. Þar er nú aðalbækistöð tali- bana. Norður-Waziristan: Bækistöð Jalaluddin Haqqani, sem leiddi her pastúna í Waziris- tan -stríðinu gegn Pakistan. Meira en 1.200 pakistanskir hermenn hafa fallið síðan 2004 og 445 eru týndir. Suður-Waziristan: Alþjóðlegar höfuð- stöðvar al-Kaída. Æfingabúðir al-Kaída eru í Shikai-dal. Tilræði við Musharraf hafa verið rakin til þessa svæðis. Quetta: Höfuðstöðvar uppreisnar- sveita talibana í Afganistan. Mulla Mohammad Omar, stofnandi og leið- togi talibanahreyfingarinnar, er sagður njóta þar verndar liðsmanna úr leyniþjónustu Pakistans. Miram Shah: Um 2.000 stríðsmenn frá Úsbekistan, tengdir al-Kaída, undir stjórn Tahir Yuldashev – herforingja Íslamshreyfingar Úsbekistans – eru sagðir vera í fjöllunum vestur af Miram Shah. Talibanar segjast hafa um 12.000 hermenn í ættbálkasvæðum Pakistans. HEIMILDIR: GLOBAL SECURITY, SOUTH ASIA TERRORISM PORTAL, FRÉTTASTOFUR Kurram PAKISTAN 800 km 160 km
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120

x

Fréttablaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.