Réttur - 01.06.1943, Síða 59

RÉTTUR
135
Á þeim slóðum, sem þýzki herinn heíur orðið að hörfa undan,
brennir hann og sprengir hvert hús og hvert mannvirki, en vegur
hvert mannsbarn, sem hann fær fest hendur á. I viðskiptum sínum
við Slavana kennir þýzki herinn hvorki miskunnar né velsæmis.
Hann er bara vígvél í þess orðs fyllstu merkingu. Þegar þýzki her-
inn verður flæmdur ó brott úr öðrum þeim löndum, er hann hefur
hernumið, mun hann einnig þar fara að á sömu lund. í þjáning-
unni sameinast nú allar þær þjóðir, er lúta blóðveldi fasismans,
hverrar þjóðar, sem hann er. Baráttan gegn meinvætt fasismans
sameinar sundurleitustu og fjarskyldustu þjóðir. Þegar þýzkur flug-
maður varpar sprengju á lítið íslenzkt strandferðaskip eins og af
rælni um leið og hann flýgur fram hjá, eða japanskur flugmaður
slátrar úr loftinu friðsömum bændum og kúlíum, þá eru báðar
þessar athafnir sprottnar af sömu rót: takmarkalausri fyrirlitningu
fyrir mannslífinu og reglum mannlegs samlífs.
En í sama mund hefur fasisminn óviljandi orðið til þess að
knýta bönd ó milli íslendinga og Kínverja, allar frelsisunnandi
þjóðir verða sér þess vísari, að þær eru hluti af heimi, sem fas-
isminn hefur saurgað og spillt, og sérhver þjóð sannfærist æ betur
uin það, að henni ber skylda til að leggja fram sinn skerf til þess
að afmá fasismann af jörðunni vegna þess, að hann hefur brotið
öll lög mannlegs samfélags.
Við íslendingar höfum ekki frekar en aðrar þjóðir getað umflúið
þessa heimsstyrjöld. En við höfum átt því láni að fagna að lenda
ekki undir járnhæl nazismans. Við höfum losnað við fangabúðirn-
ar, aftökurnar, sultinn, hina andlegu kúgun. Okkur er því allra
manna Ijósast, hvað í húfi er, ef nazisminn skyldi sigra í þessari
heimsbaráttu milli villimennsku og menningar. Við erum að vísu
ekki svo hermannlega vaxnir, að við getum tekið þátt í styrjöldinni
á vígvöllum. En við getum reynt að lina þær þjáningar, sem orðið
hefur hlutskipti annarra þjóða, en við höfum losnað við. Sovét-
söfnunin, sem farið hefur fram hér að undanförnu, er ofurlítill
þakklætisvottur til þjóðar, sem með þreki sínu og fórnfýsi hefur
stöðvað nazismann á braut hans til heimsforræðis. Við viljum með
þessu taka þátt í alþjóðlegri líknarstarfsemi til að lina þrautir