Réttur - 01.01.1946, Blaðsíða 52

52
RÉTTUR
hækkað mjög liafa þó launin aukizt enn meir, svo að launa-
stéttirnar liafa getað bætt kjör sín. Verðhækkun landbúnað-
arvara, sem er aðalorsök hinnar hækkuðu vísitölu, liefur fært
bændunum sinn hluta af stríðsgróðanum. Á liinn bóginn
liefur alls konar brask og okur á nauðsynjum almennings,
sem ófullnægjandi eftirlit hefur verið nreð, verið einn fylgi-
fiskur verðbólgunnar, og hefur það komið hart niður á öll-
um fjöldanum, en einstakar stéttir, heildsalar, sumir iðnaðar-
menn, húsabraskarar og alls konar spákaupmenn hafa grætt
offjár. Við þessu hefði verið hægt að stemma stigu frá byrjun
með nógu ströngu eftirliti, en það liefur að verulegu leyti
mistekizt. Eins og nú standa sakir er ekki annað sýnna, en að
útflutningsverzlun landsins þoli bærilega það kaupgjald, sem
ríkjandi er í landinu, enda fer verðlag yfirleitt hækkandi er-
lendis. Sem stendur er því ekki ástæða til að gera aðrar ráð-
stafanir vegna verðbólgunnar í landinu, en að reyna eftir
megni að stemma stigu fyrir verzlunar- og húsaleiguokrinu.
Ef aðrar ráðstafanir síðar meir verða nauðsynlegar, er sú
lækkun kaupgjalds og verðlags (deflation), sem er lífselexír
og allra meina bót Framsóknarflokksins, það seinasta úrræði,
er grípa á til, þar sem það óhjákvæmilega hlýtur að leiða til
atvinnuleysis.
Aftur á móti verður það að teljast nauðsynlegt, að þær
miklu framkvæmdir, sem nú eru á döfinni og verið er að gera
hér á landi, og fjáröflun til þeirra, leiði ekki af sér enn aukna
verðbólgu, sem myndi geta skapað mikið misræmi milli
atvinnuveganna, lent hart á útflutningsverzluninni, ekki
myndi verða launastéttunum til neinna hagsbóta, enda þótt
um einhverjar kauphækkanir yrði að ræða, og enn hlaða und-
ir braskaralýðinn.
Þess vegna verður að leggja á það áherzlu, að lánastarfsemi
bankanna hafi ekki áhrif í þessa átt. Þetta sjónarmið var ríkj-
andi í Fiskveiðasjóðsfrumvarpinu, eins og áður er skýrt frá,
og var þar því aðeins ætlazt til, að lán seðladeildarinnar svör-
uðu til þess hluta útlánanna, sem færu til kaupa erlendis.