Réttur - 01.06.1947, Side 65

RÉTTUR
137
blaktað hlutlaust yfir þessari hólmgöngu gamals tíma og
nýs. Hitt mun líka sönnu nær, að um engan þátt menn-
ingarinnar standi nú eins örlagaríkt reiptog og einmitt
hana. Og Lenin vissi hér sem oftar, hvað hann söng: ef
allar þær milljónir alþýðufólks, sem nú hrekjast ráðvillt-
ar fyrir stríðum straumi auðvaldsáróðursins, hefðu átt
þess kost að hvessa skyggni sína undir handar jaðri sannr-
ar og lifandi listar, þá mundu trúðar auðborgaranna ekki
njóta þeirrar áheyrnar, sem raun ber vitni.
Þegar velta skal fyrir sér einhverju vandamáli, getur
verið hollt að staðnæmast fyrst frammi fyrir sjálfum sér
og spyrja í nógu mikilli einlægni, hverju maður sé í raun
og veru að leita að. Því einfaldari sem lífssannindi verða,
því dýrmætari eru þau. Sannur sósíalisti nemur ekki stað-
ar við réttlátari skiptingu efnislegra gæða, ekki einu sinni
við fræðikenningu Marx og Engels. Á bak við alla hags-
munabaráttu og allar fræðikenningar vakir sífellt barns-
leg þrá heilbrigðs manns eftir friðsælla og fegurra lífi.
Á bak við allt hversdagslegt amstur vakir hin eilífa sköp-
unarþrá mannsins.
Sósíalistinn krefst að vísu breyttra samfélagshátta til
þess að hver maður geti fullnægt frumstæðustu þörfum.
Hver heimsstyrjöldin á fætur annarri er búin að sanna þá
grundvallarskoðun hans með óyggjandi rökum, að hrá-
efnalindir jarðarinnar og framleiðslumöguleikar þjóð-
anna séu ótæmandi. Kreppur og styrjaldir séu því ekk-
ert annað en sóun allsnægta, vélabrögð úrkynjaðra
glæframanna, sem ekki geta unnt venjulegu fólki hlut-
deildar í íákidæmi tilverunnar. En bláber fullnæging
hversdagsþarfanna er síður en svo nokkurt lokatakmark
sósíalistans. Svo frumstæða telur hann hagsmunabarátt-
una, að honum þykir sem* mannlegt líf hef jist einmitt þá
fyrst, þegar henni er að fullu lokið. Enginn veit betur en
sósíalistinn, að maðurinn lifir ekki á einu saman brauði.
Hann þarf að vísu mat, klæðnað, húsaskjól og þvíumlíkt