Réttur - 01.01.1950, Blaðsíða 9

RÉTTUR
9
arastyrjöld, og þóttist hinn ungi maður hafa af henni lært, aC
hann kæmi helzt fram sínum málum með beinni uppreisn, en gæfi
hann eftir í auðmýkt, væri hann barinn og skammaður meira en
áður.
Þegar Mao hætti í skólanum, þrettán ára, fór hann að vinna allan
daginn við búskapinn og færa verzlunarbækur föður síns á kvöld-
in. En hann hætti samt ekki námi sínu; á nóttinni las hann hverja
bók sem hann komst yfir og byrgði vendilega glugga sinn, svo að
faðir hans sæi ekki ljósið. Nú las hann mest nýjar bækur, bækur
sem fluttu nýjan boðskap inn í þennan afskekkta heim, bækur sem
töldu að Kínverjar væru á eftir tímanum og því væri afkoma þeirra
verri en annarra þjóða, þeir þyrftu að læra af þjóðum sem lengra
væru komnar í hvers konar tækni. Á þessum bókum hafði faðir
hans hina mestu bölvun og taldi þær hættulegar. Einnig las Mao
mikið af gömlum kínverskum skáldsögum og æfintýrum, og veitti
því þá eftirtekt að aldrei var minnzt á bændur í þessum bókum.
Þegar hann fór að hugsa um hvernig á því stæði að hinar glæsi-
legu söguhetjur voru alltaf hermenn eða auðugir mandarínar, sá
hann að þessir menn áttu bændurna með húð og hári eins og hver
önnur vinnudýr, og því var varla von að þeir væru að skrifa um
þá hetjusögur.
Faðir Maos var vantrúarmaður, en greip þó til þess að ákalla
guðdóminn ef eitthvað alvarlegt bar að höndum, eins og til að
mynda einu sinni er tígrisdýr hafði nærri ráðist á hann, en móðir
Maos tilbað Búdda og kenndi börnum sínum að trúa á handleiðslu
hans. En smátt og smátt fór Mao að efast um almætti guðsins, og
af lestri ýmissa bóka fékk hann þá skoðun að þarflegra væri að
fara í einhvern skóla þar sem kennd væru ný og hagnýt fræði en
dýrka Búdda og lesa klassíkara. Faðir hans var mjög andvígur
því að hann færi í skóla og lenti enn í harða rimmu milli feðganna,
sem endaði á þann veg að Mao strauk að heiman. Hann settist að
hjá atvinnulausum lagastúdent, sem hjálpaði honum til að komast
inn i einhvern skóla. Þar var hann við nám í hálft ár og las auk
þess mikið af blöðum og bókum.
Um þessar mundir kom fyrir atvik, sem hafði mikil áhrif á hinn