Réttur - 01.01.1950, Blaðsíða 41
RÉTTUR
41
„innréttingar" Skúla fógeta, hóf England iðnaðarbyltingu
sína. Þegar Bandaríkjunum fleygði fram í iðnaði á síðari
hluta 19. aldar, flúðu Islendingar land sitt til Vesturheims
sakir áþjánar og örbirgðar. Þegar Bretland var að kom-
ast á hátind iðnaðarþróunar sinnar, voru Islendingar að
kaupa gömul skip, er Bretar lögðu niður, til þess að reyna
þá að feta sig ofurlítið fram á við!
ísland þurfti (1944) á því að halda að einbeita vinnuafli
og f jármagni til sem allra ‘mestrar f járfestingar, nýsköp-
únar alls atvinnulífs síns á grundvelli mikillar tækni. En
Bretland og Bandaríkin voru komin á stöðnunar- og hnign-
unarskeið. Þau voru orðin fjandsamleg iðnþróun annara
landa, vildu fá að nota aúð sinn til fjárfestingar í öðrum
ríkjum eða hafa opinn markað fyrir iðnaðarframleiðslu
sína í þeim. Auður sá, sem safnaðist saman á ári hverju
í helgreipum auðhringa þessara landa, — en það er arð-
urinn, sem þeir ræna af verkalýðnum með kaupkúguninni,
— er svo mikill að þessir auðhringar standa ráðþrota uppi
og vita ekki hvað þeir eiga við hann að gera. (Þennan auð
kalla „hagfræðingarnir'‘ „sparnað af frjálsUm vilja“!).
Það er mjög skiljanlegt að slíkir auðhringar og hagfræð-
ingar þeirra, leggist eindregið á móti því að sérstakar ráð-
stafanir séu gerðar til fjárfestingar hjá fátækri framfara-
sinnaðri þjóð og heimti að öll þróun fari eftir „frjálsum
sparnaði“. Það þýðir að frumstæðustu og fátækustu þjóðir
haldi áfram að vera frumstæðar og fátækar, — og að stór-
iðjuþjóðir haldi áfram að kaupa af þeim hráefni ódýrt, selja
þeim iðnaðarvörur með gróða og hindra iðnþróun þeirra,
en safna sjálfar off jár.
Hagfræðikenningar Benjamíns og Ólafs mótast af hags-
munum auðstéttar í stirnuðu auðvaldsþjóðfélagi, þar sem
nýsköpunarhugmyndin 'hinsvegar var hugsuð út frá þörf-
um ungs þjóðfélags, sem enn væri á framfaraskeiði og ætti
sér enn mikla framfaramöguleika, _ef alþýðan og hinn fram-
sæknari hluti atvinnurekendastéttarinnar (í tæknilegum