Réttur - 01.01.1950, Síða 15

R ÉTTUR
15
í átt hinnar miklu og hörðu baráttu sem nú er senn til lykta leidd
með sigri kommúnista í Kína.
Mao varð ritari Húnandeildarinnar, og árið 1922 var búið að
stofna yfir tuttugu iðnaðarmanna- og verklýðsfélög þar, stúdentar
og verkamenn voru aðalkjarni flokksins, en bændur voru ekki
enn komnir til skjalanna. Mao, sem átti til bænda að telja, sá brátt
hver nauðsyn þeim var á að bindast samtökum og hve mikill
styrkur það væri flokknum. Hann fór því út í sveitirnar og stofn-
aði bændafélög. Stórbændurnir brugðust illa við, heimtuðu hann
handtekinn og sendu herlið á vettvang. Honum tókst þó að komast
undan til Kanton. Áður hafði Kommúnistaflokkurinn tekið þá
ákvörðun að gera samfylkingu við Kuomintang og berjast sam-
einaðir gegn hernaðarsinnunum í norðri, og áttu kommúnistar
menn í stjórninni. Þegar Mao kom til Kanton á flótta sínum var
Chiang Kai-shek orðinn yfirhershöfðingi fyrsta hers Kuomintangs
og Wang Ching-wei stjórnarforseti eftir Sun Yet-sen látinn.
Nú gerðist Mao ritstjóri Pólitíska vikublaðsins sem fylgdi
Kuomintang, og var honum jafnframt falið að skipuleggja samtök
bænda.
Á þessum árum ritaði Mao mikið í blað sitt og samdi bæklinga
um stjórnmál og þjóðfélagsmál, og hann vann á vegum Kuomin-
tang þangað til Chiang Kai-shek reyndi í fyrsta skipti, 1926, að
hrifsa völdin í sínar hendur, en í apríl 1927 hófst harðstjórn
Chiang með blóðbaðinu gegn verkalýðnum í Shanghai og Nanking.
1. ágúst 1927 var gerð uppreisn í Nanchang gegn einræði Chiang
Kai-sheks og þá var stofnaður fyrsti vísirinn að Rauða hernum í
Kína. Mao fór til Changsha til að skipuleggja andstöðuhreyfingu
bænda og verkamanna og koma á fót rauðum herdeildum. Chiang
Kai-shek var þá byrjaður á ofsóknum sínum gegn samherjum
sínum í Kuomintang, kommúnistunum, og lét skjóta verkamenn
og grunaða rauðliða hundruðum saman. MÍao var tekinn höndum
og skipun gefin um að skjóta hann. Hann fékk lánað eitthvað af
peningum hjá vinum sínum og reyndi að múta með þeim her-
mönnunum sem fluttu hann á aftökustaðinn. Þeir höfðu engan
áhuga á að hann yrði drepinn og börðust ekki fyrir neinni hug-