Réttur - 01.01.1950, Side 45

6. nóv. 1946. En afturhaldið óttast slíka samninga og hefur
þvá tekizt að hindra að þeir væru gerðir.
Nú munu ýmsir þeir, sem þekkja kreppu auðvaldsskipú-
lagsins, markaðsvandræði þess og verðsveiflur spyrja: Er
nokkur möguleiki fyrir borgaralegt þjóðfélag á Islandi að
komast hjá þessum fylgjum auðvaldsskipulagsins ?
Því verður að svara á þessa leið: Það væri ekki hægt
fyrir Island að komast hjá slíkum kreppum, ef alstaðar í
heiminum væri einvörðungu auðvaldsskipulag, en af því
þriðjungur mannkynsins er nú að koma á hjá sér sósíal-
isma og Sovétríkin komin langt á þeirri þróunarbraut,
þá er hægt fyrir land eins og Island að skapa sér allmikið
afkomuöryggi með víðtækum verzlunarsamningum við slík
ríki. Þetta væri heldur ekki hægt á íslandi, á meðan al-
þýðan ekki ræður þar, — nema með samkomulagi við ein-
hverja úr ráðandi stéttunum, sem settu hag sinn og íslands
ofar en 'hag einokunarauðvaldsins útlenda og innlendra
leppa þess, m. ö. orðum: mætu meira hag íslenzkra borg-
ara en alþjóðlegs auðvalds.
★
Ég hef nú rifjað upp höfuðatriðin í baráttu Sósíalista-
flokksins á undanförnum áratug fyrir efnahagslegu öryggi
íslendinga.
Og það er vert fyrir hvern þann, sem vill skilja til hlítar
orsakirnar að betri efnahagslegri afkomu þjóðar vorrar á
þessum áratug, að láta ekki talið um stríðsgróðann villa sér
sýn. Það að Islendingar höfðu góða afkomu á þeim áratug,
stafaði af eftirfarandi atriðum:
1) Allir Islendingar höfðu vinnu meirihluta áratugsins.
2) Alþýðan gat knúð fram meira í sinn hlut en áður og
dregið þannig nokkuð úr arðráni erlendra yfirstétta á þjóð-
inni.
3) Allt var seljanlegt, sem ísland framleiddi.
Hitt er rétt að stríðið og afleiðingar þess skópu mikið af
þeim aðstæðum, sem gerðu þetta mögulegt. En allt þetta: