Réttur - 01.05.1961, Síða 38

198
K E T T U U
vopnabúnaði, vopn víglínunnar og skyndisveitanna afhent; borgin
var álitin herfang. En Þjóðvörðurinn hélt handvopnum sínum og
fallbyssum og gekk aðeins inn á vopnahlé við sigurvegarana. Og
þeir þorðu ekki að halda inn í borgina í sigurvímu sinni. Aðeins
litið horn af borginni, sem þar að auki var mest megnis almenn-
ingsgarðar, voguðu þeir sér að hertaka, en ekki nema nokkra daga!
Og þá daga voru þeir, sem höfðu setið um París í 131 dag, sjálfir
umkringdir af vopnuðum verkamönnum Parísarborgar, sem gættu
þess vendilega, að enginn „Prússi“ færi yfir merkjalínur þess litla
borgarhorns, sem eftirlátið var erlendu landvinningamönnunum.
Svona mikla lotningu varð sá her að bera fyrir verkamönnum
Parísarborgar, sem hafði knúið alla heri keisaradæmisins til upp-
gjafar. Prússnesku júnkararnir, sem hingað voru komnir til þess
að reka hefndir við arin byltingarinnar, urðu að stanza lotningar-
fullir og bera höndina upp að skyggninu frammi fyrir þessari
vopnuðu byltingu!
Meðan á stríðinu stóð höfðu verkamenn Parísarborgar látið
sér nægja að krefjast þess, að baráttunni yrði haldið áfram af
krafti. En nú er friður komst á eftir uppgjöf Parísar, hlaut Thiers,
oddviti hinnar nýju stjórnar, að sjá fram á það, að rikidæmi eigna-
stéttanna — stóru iandeigendanna og kapítalistanna — var í stöð-
ugri liættu, á meðan verkamenn Parísarborga bæru vopn. Þess
vegna var fyrsta verk hans tilraun til þess að afvopna þá. 18. marz
sendi hann framvarðarsveitir inn í borgina með þá skipun að ræna
Þjóðvörðinn þeim stórskotaliðsbúnaði, sem hann hafði látið smíða
á umsáturstímanum og greitt með opinberum söfnunum. Tilraunin
misheppnaðist, París bjóst til varnar eins og einn maður, og
styrjöldin milli Parísar og frönsku ríkisstjórnarinnar í Versölum
var skollin á. 26. marz var kosið í kommúnu Parísarborgar og
þann 28. var stofnun hennar lýst yfir. Miðnefnd Þjóðvarðarins,
sem hingað til hafði haft stjórnartaumana á hendi (síðan 18. marz),
lét allt vald sitt í hendur Kommúnunnar.“ (Engels 1891).
Kommúnan: verkalýðsstjórn — þjóðlcg stjórn.
„Kommúnan varð til af sjálfu sér í þeim skilningi, að það var
ekki neinn, sem undirbjó vísvitandi stofnun hennar með visst tak-