Réttur - 01.04.1985, Blaðsíða 28

ara. Er vandséö hvernig hvort tveggja
gengur upp í einu.
Hvernig sem litið er á framlengingar-
réttinn var alveg ljóst að framlenging svo
seint fram komin myndi til þess eins fallin
að hleypa illu blóði í kennara sem beðið
höfðu óþreyjufullir mánuðum saman eftir
einhverjum raunhæfum viðræðum um
kaup og kjör. Hins vegar er jafnóhætt að
fullyrða að tilmæli frá menntamálaráð-
herra um að frestað yrði útgöngu, t.d. um
hálfan mánuð, hefðu mælst vel fyrir hjá
kennurum. Skilaboðum þar að lútandi
var komið til ráðherra en þeim ekki sinnt.
Varð þá þegar — og ekki síður er á deil-
una leið — ljóst að hér yrði farið fram
með fullri hörku og óbilgirni. Pótti kenn-
urum kátlegt á að heyra allar yfirlýsingar
ráðamanna um að þeir tryðu ekki að
svona góðir kennarar myndu bregðast
svona góðum nemendum.
Á fjölmennum fundi uppsagnarmanna
í HÍK höldnum í Menntaskólanum við
Hamrahlíð 28. febrúar 1985 leit umtals-
verður hluti félagsstjórnar enn svo á að
fara bæri leið viðræðna og samráðs og
lagði fram tillögu sem fól í sér frestun að-
gerða a.m.k. um sinn. Yfirgnæfandi meiri-
hluti fundarmanna leit hins vegar svo á að
nú yrðu kennarar að sýna að þeim væri al-
vara, hingað til hefði hótunum þeirra
enginn gaumur verið gefinn, fjármála-
ráðuneyti raunar lýst því óbeint yfir með
tilboðum sínum snautlegum að þar á bæ
væri ekkert gert með niðurstöður starfs-
hópsins sem nefndur var áðan. Væri því
eftir engu að bíða og eðlilegt að ganga
þegar úr störfum eins og lýst hefði verið
yfir með uppsögnum. Varð enda sú
niðurstaða fundarins.
Hér er hvorki staður né stund til að
rekja sögu næstu vikna frá degi til dags.
Athyglisverður var sá harkalegi andbyr
sem kröfur kennara mættu í ráðuneytum
þeim sem með málið fara. Er það reyndar
meðal þeirra atriða sem skapa íslenskum
skólum sífellt vanda að eitt ráðuneyti
skuli fara með fagmál skólanna, en annað
með fjármál. Milli þessara ráðuneyta get-
ur orðið verulegur ágreiningur og fjár-
málaráðuneytið er oft kallað „yfirráðu-
neytið“ í munni skólamanna. Þannig ger-
ist það t.d. æ ofan í æ að „kvótar“ þeir
sem fjármálaráðuneyti setur skólastarfi
stangast á við reglur sem menntamála-
ráðuneyti hefur samið um starf skólanna.
Ræður þá fjármálaráðuneytið jafnan.
Pessi aðgreining gerir mjög erfitt um vik
tyrir kjarasamninga, því engum heilvita
manni getur dottið í hug að unnt sé að
greina milli faglegrar og kjaralegrar hlið-
ar á starfinu svo heil brú verði í. Faglegar
framfarir innan skólanna standa í beinu
hlutfalli við kjör kennara og allan ytri
búnað stofnananna. Verður það væntan-
lega eitt brýnasta hagsmunamál kennara
í framtíðinni að ráða bót á þessum tví-
skinnungi ríkisvaldsins, ekki síst þegar
reynsla úr kennaradeilunum nú hefur ótví-
rætt sannað að ríkisvaldið beitir verka-
skiptingunni ódulbúið til þess að eitt
ráðuneyti geti skotið sér á bak við annað.
Gekk það meira að segja svo langt að
fjármálaráðherra reyndi að koma allri
ábyrgð yfir á samninganefnd ríkisins —
rétt eins og yfirmaður hennar væri ekki
fjármálaráðherra! Enn erfiðari varð hrá-
skinnaleikurinn að þessu sinni vegna
ágreinings innan ríkisstjórnarinnar.
Snemma í mars hófust bæði formlegar og
óformlegar viðræður við forsætisráðherra
og kom skýrt fram í þeim viðræðum að
hann leit alltöðrum augum á silfrið en
samráðherrar hans í mennta- og fjármála-
ráðuneytum. Pessi ágreiningur varð undir
lok deilunnar að guðdómlegum ærslalcik
92