Réttur - 01.04.1985, Blaðsíða 25

að verslunarauðvald íslenskt hefur getað
sópað til sín fjármunum sem skotið er
undan þegar kakan góða er bökuð. Samt
virðast fáir núorðið hafa meiri áhuga á
þeirri kökugerð en forsetar launþegasam-
taka!
í ljósi þessa þarf engan að undra að
kennarar voru orðnir langþreyttir þegar að
verkfalli BSRB kom, enda mun frammi-
staða þeirra lengi í minnum höfð. Hvar-
vetna urðu þeir til þess að taka að sér
skipulagningu aðgerða, hafa umsjón með
verkfallsvörslu og standa vörð — jafnvel
fyrir aðra hópa sem minni skilning sýndu
á nauðsyn samstöðunnar. Mun margur
grunnskólakennarinn lengi minnast
þeirra brígslyrða sem hann varð að sitja
eða standa undir þá. Og ekki skorti á yfir-
lýsingar stjórnarherranna. Talsmaður
verslunarauðvaldsins, fjármálaráðherra
landsins, notaði tækifærið til að lýsa samúð
sinni með „litla manninum“ og fyrirlitn-
ingu sinni og þekkingarleysi á kennara-
störfum. Ræðu hans á Alþingi þjóðarinn-
ar um vinnutíma kennara og þá „forrétt-
indastétt" sem þeir væru orðnir var að
vísu mótmælt af nokkrum þingmönnum,
en aðrir ráðherrar viku sér undan því að
taka afstöðu nema í loðmollu og kringil-
yrðum. Verður framkomu menntamála-
ráðherra lengi minnst, þegar hún lýsti
því fyrir kennurum í mótmælastöðu á
Arnarhóli að fjármálaráðherra hefði áreið-
anlega ætlað að segja eitthvað annað!
Árangur verkfallsins
Ástæðulaust er annað en viðurkenna
að verkfall BSRB skilaði litlum árangri í
beinhörðum peningum. Ríkisvaldið sem
við var að etja reyndist harðari samnings-
aðili en menn höfðu lengi hitt fyrir. Þegar
upp var staðið höfðu þó náðst dálitlar
hækkanir sem vissulega hefðu komið að
haldi ef ríkisstjórn Steingríms Hermanns-
sonar hefði ekki ákveðið að kippa þeim
öllum til baka með gengisfellingu.
Fyrir kennara varð ávinningurinn meiri
á öðru sviði. Samstaðan sem náðist um
skeið bæði innan stéttarinnar og milli
kennara og annarra launþegahópa Iofaði
býsna góðu um framhaldið. Er enginn
vafi á að kennarasamtökin, KÍ, munu
lengi geta búið að reynslu og lærdómum
sem þau drógu af verkfallinu. Enn er of
snemmt að spá um það hvort heildar-
samtökin bera gæfu til að reka þesskonar
verkalýðspólitík að kennarar uni áfram
innan BSRB. Það sem gerst hefur nú á
vormánuðum 1985 gefur því miður ekki
tilefni til bjartsýni.
Vorið 1985
Löngu áður en verkfall BSRB skall á
haustið 1984 höfðu kennarar innan hinna
launþegasamtakanna, BHM-R (Bandalag
háskólamanna — ríkisstarfsmenn) farið
að hugsa sér til hreyfings. Samningar
þeirra áttu að vera lausir hinn fyrsta dag
marsmánaðar 1985, og þegar á fulltrúa-
þingi Hins íslenska kennarafélags vorið
1984 var samþykkt að félagið beitti sér
fyrir fjöldauppsögnum til þess að knýja á
um viðunandi kjarabætur í vorsamning-
unum 1985. Ekki var farið dult með þess-
ar uppsagnir enda tilgangur þeirra sá einn
að reyna að vekja athygli stjórnvalda og
annarra landsmanna á því að langlundar-
geð kennara væri þrotið. Þeir myndu ekki
una því að laun þeirra héldu jafnt og þétt
áfram að rýrna og bilið milli launa há-
skólamenntaðra ríkisstarfsmanna og ann-
arra háskólaborgara að breikka. Öllum
sanngjörnum mönnum hafði lengi verið
ljóst að ekkert samræmi væri milli þeirra
launa sem háskólamenn þægju fyrir störf
89