Réttur - 01.04.1985, Blaðsíða 60

ERLEND
VÍÐSJÁ Jf
Grenada undir járnhælnum
Það var 13. mars 1979, sem alþýðan í
Grenada tók völdin af bandaríska leppn-
um Eric Gairy undir forystu Maurice
Bishop. Tæp 4 ár fékk alþýðan að bæta
lífskjör sín.
Fyrsta árið kölluðu íbúar Grenada
„frelsisárið“. Annað árið hét „menning-
ar- og framleiðsluárið“. Þriðja árið var
„ár landbúnaðarins“.
Framfarirnar á þessari litlu eyju þessa
stuttu frelsisstund fóru fram úr öllu því
sem þekktist í Mið-Ameríku að Kúbu
undanskilinni. Þjóðbanka var komið á,
fiskveiðarnar skipulagðar, smábændun-
um var hjálpað, tækniaðstoð og áburður
veitt ódýrt, menntun alþýðu tók stórum
framförum: áður var annarhver Grenada-
búi óskrifandi, en nú tókst með aðstoð
stúdenta sem sjálfboðaliða að útrýma
ólæsinu að heita mátti. Börn 6-12 ára
fóru að sækja skóla. Skólavistin var ó-
keypis, bækur og skólaföt líka. Verð-
lagsákvæði voru leidd í lög, ráðist í fram-
kvæmd mikillar áætlunar um íbúðabygg-
ingar. Hið ægilega atvinnuleysi minnkaði
svo aðeins fjórði hver maður var atvinnu-
laus.
Og út um eyjar Karíba-hafsins spurðu
menn: „Því getur þetta ekki verið eins
hjá okkur?“
I október 1983 réðst Bandaríkjaher á
hina litlu varnarlausu eyju og hertók
hana. (Við þekkjum þetta.)
Og stjórnarstefna leppanna var strax
framkvæmd:
Það var afnumið ákvæðið um að veita
sjúkum ókeypis lyf. (Kannast menn við
tilhneiginguna?)
Fullorðinsfræðslan, sem hafin var áður,
var stöðvuð.
Kennslubækurnar, sem menn fengu
ókeypis, voru eyðilagðar. (Þær höfðu ver-
ið prentaðar á Kúbu.)
Öll opinber fyrirtæki: bankinn, hótel
og önnur opinber atvinnufyritæki, m.a.
fiskvinnsluverksmiðja, er Kúbumenn
höfðu hjálpað til að reisa, voru afhent
„einkaframtakinu“ einkum því banda-
ríska. Smábændur voru sviftir þeim
jörðum, er þeim hafði bætst. Meir en
helmingur vinnufærs fólks er nú atvinnu-
laus.
Alþjóðaflugvöllur, er reistur hafði ver-
ið með aðstoð Kúbumanna, er nú orðinn
bandarískur herflugvöllur.
Sýndarkosningar voru látnar fram fara
og „forsætisráðherra“-leppurinn Iét það
verða sitt fyrsta verk að biðja bandaríska
herinn um að vera kyrr um ófyrirsjáan-
legan tíma.
Islendingar kannast við ýmsar tilhneig-
ingarnar.
En í Grenada lifir minningin um Bis-
hop og byltinguna skammævu. Og hatrið
á ofbeldisaðilanum mun fara vaxandi.
124