Réttur - 01.04.1985, Blaðsíða 47

unnar hét „kommúnísk undirróðursstarf-
semi“.
Frá árinu 1963 efldu Bandaríkin Hern-
aðaraðstoðaráætlun (MAP) sína jafn-
framt sem þeir hvöttu Mið-Ameríku lýð-
veldin til að mynda varnarbandalag. Pað
var stofnað árið eftir og fékk nafnið
Varnarráð Mið-Ameríku (CONDECA).
CONDECA naut aðstoðar ráðgjafa frá
CIA. Á tíu ára tímabili framkvæmdi
CONDECA tíu hernaðaræfingar gegn
skæruliðum í þessum löndum þar sem
herir aðildarríkjanna voru samhæfðir.
Það voru einkum Guatemala og Nicarag-
úa sem hvöttu til þessarar sameiginlegu
varnarstefnu. Einu ríkin, sem ekki áttu
aðild að CONDECA voru Costa Rica og
Panama, en þau höfðu áheyrnarfulltrúa.
Ástæðan fyrir því að það voru einmitt
stjórnvöld í Guatemala og Nicaragúa,
sem lögðu mest upp úr því að koma á öfl-
ugu varnarkerfi á svæðinu, var sú að í
hyrjun 7. áratugarins var skipuleg mót-
spyrja öflugust í þessum tveim löndum.
Árið 1961 voru FSLN, Sandínisku þjóð-
frelsissveitirnar, stofnaðar í Nicaragúa og
1 Guatemala voru margar vopnaðar skæru-
hðasveitir að verki.
Næstu árin þróuðu þessi ríki þá stjórn-
hst sem CIA, Pentagon og stjórnvöld í
'Vashington höfðu mótað gegn „upp-
rpisnartilhneigingum“ og skæruliðum.
Árið 1966 varð Cesar Mendez Monte-
negro forseti Guatemala og hann gerði
hernaðarsendifulltrúa Guatemala í
Pandaríkjunum, Carlos Arana, að hern-
aðarlegum hæstráðandi.
Cndir leiðsögn sveita úr bandarísku
Crænhúfunum jók Arana hernaðarstyrk
stJórnarhersins og byggði hann á ógnar-
ar)gerðum gegn svæðum, sem voru á valdi
shæruliða, svokölluðum „frelsuðum
svæðum“. Úr lofti var varpað á þau nap-
John F. Kennedv
alm- og flísasporengjum. Sama ár og Ar-
ana tók við embætti hófu fyrstu dauða-
sveitirnar í Guatemala að vaða uppi og
einnig öfgasinnaður hægri flokkur sem
opinskátt rak áróður fyrir því að beita
skipulögðu ofbeldi til að „svara skærulið-
unum“.
Þegar í upphafi var það yfirlýst stefna
þessara dauðasveita að stöðva skærulið-
ana og ráða niðurlögum þeirra að fullu.
Eftir að Arana varð forseti Guatemala
árið 1970 tóku þær að færa sig enn meir
upp á skaftið og létu nú morðgleði sína
ná til hvers konar stjórnarandstöðu. Upp
frá því varð það daglegt brauð að finna
illa útleikin lík verkalýðsforingja, stú-
denta, blaðamanna og annarra sem gagn-
rýndu stefnu stjórnvalda og kúgunina.
111