Réttur - 01.04.1985, Blaðsíða 29

þegar einn ráðherra hélt sífellt að annar
væri að stela af sér sviðinu og hófst kapp-
ritun á bréfum: Þegar útlit var fyrir að
forsætisráðherra leysti málið skarst fjár-
málaráðherra í leikinn, og þegar mennta-
málaráðherra sá að hætta var á að fjár-
málaráðherra leysti málið gaf hún út til-
kynningu um lausnarbréf handa öllum
uppsagnarmönnum og skvetti þannig olíu
á eld sem var að kulna. Verður sú saga
væntanlega rakin vandlega á öðrum vett-
vangi.
Þá verður og vonandi hugað að hlut
kjaradóms í þessu máli. Oft var kennur-
um núið því um nasir í marsmánuði að
útivist þeirra þjónaði engum tilgangi þar
sem málinu hefði verið vísað til kjara-
dóms. Þessu mótmæltu ýmsir kennarar
harðlega. í fyrsta lagi hafa málsaðilar
jafnan heimild til að taka mál aftur úr
Kiaradómi, þótt því hafi verið vísað
þangað. í öðru lagi hafa kennarar um
langt árabil mjög slæma reynslu af því að
kjaradómur reki eingöngu erindi ríkis-
valdsins og dansi eftir pípu ríkisstjórna.
Nú voru að vísu einhverjir sem gerðu sér
gyllivonir þar sem kjaradómur hafði
dæmt alþingismönnum 37% kauphækkun
snemma ársins 1985. Töldu þeir að þar
með heföi dómurinn gefið sjálfum sér
lordæmi sem ekki yrði framhjá gengið.
Nú, þegar þetta er ritað, er Ijóst að svo
var ekki. Kjaradómur sýndi enn einu
sinni aö hann er ekki dómur hinna föstu
starfsreglna eða prinsípa. Þrátt fyrir
hækkunina til alþingismanna úrskurðaði
hann menntamönnum í þjónustu ríkisins
smánarhækkun, sem nú virðist líklegust
til að hrekja allt dugandi fólk úr þeim
störfum. Með þessum úrskurði hefur
kjaradómur reyndar líka sannað að þeir
kennarar fóru með rétt mál sem ekkert
traust settu á sanngirni dómenda.
Árangur og lærdómar
Það var með mjög greinilegum bitur-
leik sem kennarar slíðruðu vopn sín og
hófu störf á nýjan leik mánudaginn 25.
mars. Flestir litu þeir svo á að þeir hefðu
raunar beðið ósigur gegn harðskeyttu
ríkisvaldi. Hins vegar voru þeir reynslu
ríkari, og sá virðist árangur vinnudeilunn-
ar mestur.
I fyrsta lagi hafði sannast áþreifanlega
að fögur orð ríkisstjórnarinnar (eða
sumra ráðherra hennar) um mikilvægi
kennarastarfsins voru markleysa ein.
Enginn ráðherra hafði séð ástæðu til að
leggja sig til nokkurra muna í líma við að
leysa deiluna. Ásakanir menntamálaráð-
herra um fólskulegar árásir kennara á
nemendur tóku að vísu fæstir mjög hátíö-
lega, þótti þær fremur kjánalegar en al-
varlegar, einkum með hliðsjón af því
hvernig skólarnir voru stöðvaðir á haust-
önninni 1984. Hins vegar gátu menn ekki
heldur tekið alvarlega yfirlýsingar sama
ráðherra um nauðsyn á endurmati á
kennarastarfinu þegar í Ijós kom að í
þeim yfirlýsingum var ekkert hald.
I öðru lagi hafði kennurum orðið Ijóst
að þeir nutu miklu meiri samúðar utan
skólanna en þeir höfðu gert sér grein
fyrir. Best fundu þeir það sem um eina
helgi söfnuðu þúsundum undirskrifta
undir áskorun til ríkisstjórnarinnar þar
sem þess var krafist að þegar í stað yrði
samið við kennara. Jafnvel formaður
santninganefndar ríkisins undirritaði þá
áskorun. Hins vegar þótti mörgum kenn-
aranum líka merkilegt að þrír af helstu
verkalýðsleiðtogum þjóðarinnar, forseti
Alþýðusambands íslands, formaður Verka-
mannasambandsins og formaður BSRB
skyldu allir neita að undirrita sambæri-
lega áskorun. Má mikið vera ef það hefur
ekki verið fróðlegasta afhjúpun sem varð
93