Fréttablaðið - 28.03.2009, Blaðsíða 30

30 28. mars 2009 LAUGARDAGUR
B
jörn Hlynur fer ekki
eins og kötturinn í
kringum grautinn í
samskiptum. Hann
er fremur afdráttar-
laus og beinskiptur.
Það væri hægt að auðkenna það
sem hroka en kemur þó ekki heim
og saman við þær sögur sem sam-
starfsfólk hans í leikhúsheiminum
segir af honum – sem segja hann,
þvert á móti, viðmótsþýðan, blíð-
an og góðan í samstarfi – einn af
þeim bestu að vinna með. Björn
Hlynur segist eiga gott að gjalda
Soffíu systur sinni fyrir að vera sá
sem hann er. „Hún lokaði mig inni
í þvottahúsi þegar ég var strákur
ef ég hagaði mér ekki vel. Hún er
hrein og bein í því sem hún gerir
og það er ekki efst í hennar huga
hvað öðrum finnst um hana, eins
og oft vill vera hjá fólki. Ég sé
sjálfan mig sem fremur einfaldan
og vil hafa hlutina einfalda.“
Hafði aldrei skrifað neitt
Það er óþarfi að fara yfir farsælan
feril leikarans. Hann þekkja
flestir. Margir hafa kannski opnað
augu og eyru fyrir því að fyrir um
ári var fyrsta eigið leikrit Björns
Hlyns, Dubbeldusch, frumsýnt
og var það helst merkilegt fyrir
þær sakir að Björn Hlynur hafði
ekki skrifað svo mikið sem eitt
ljóð áður. Hann segir sjálfur að
hann hefði getað setið og hugsað
og pælt hvort hann ætti að skrifa
og hvernig, en eflaust hefði aldrei
neitt orðið til þá. Hann hafi stung-
ið sér til sunds og ekki verið of
mikið að stúdera sundtökin fyrr
en hann var kominn að landi.
Skrifin hefðu flætt og hefði hann
setið og ritskoðað sig hverja ein-
ustu mínútu væri hann eflaust enn
úti í miðri laug að velta hlutun-
um fyrir sér. Woody Allen hefur
lýst yfir svipaðri skoðun og Björn
Hlynur á skrifum og að því ætlum
við að koma síðar. En allt í réttri
röð. Björn Hlynur þarf fyrst að
fæðast og alast upp.
Pabbinn kom með fyrsta örbylgju-
ofninn til landsins
Árið 1974 fæddist Björn Hlynur
og eyddi fyrstu fjórum árunum í
Garði á Suðurnesjum. Faðir hans,
Haraldur Gíslason, var sveitar-
stjóri þar en þar áður hafði fjöl-
skyldan meðal annars búið á
Vopnafirði og starfaði Haraldur
mikið að sveitarstjórnarmálum
en hann var viðskiptafræðingur
að mennt. Hann lést þegar Björn
Hlynur var ungur, árið 1983, og
konurnar í fjölskyldunni tóku yfir.
Hann segist hafa eitt og annað frá
föður sínum og til að mynda hafi
hann sjálfur fengið brennandi
áhuga á mat og matreiðsluþáttum
fyrir um tveimur árum og rekur
það til föður síns. „Pabbi lærði
viðskiptafræðina úti í Boston og
starfaði með skólanum á veit-
ingastöðum og endaði sem lúxus-
kokkur. Hann var mikill mat-
maður og átti alltaf þann draum
að opna eigin veitingastað en á
þessum árum var erfitt að koma
slíku í verk þegar aðgangur að
lánsfé og slíku var ekki jafnsjálf-
sagður og er, eða var, hér síðustu
árin. En hann var mjög nálægt
því og kom ýmsu skemmtilegu í
verk. Hann var til dæmis maður-
inn sem kom með fyrsta örbylgju-
ofninn til landsins.“ Móðir Björns
Hlyns lét henda ofninum út þegar
hún heyrði einhvers staðar að
tólið væri talið skaðlegt augum.
Örbylgjuofninn fór og börnin
héldu sjóninni.
Mun opna veitingastað
Faðir Björns Hlyns var mikill
matmaður og gefinn fyrir allt
það góða sem lífið hafði upp á að
bjóða og af óbeinum sökum þess
lést hann. „Hann var til að mynda
með áunna sykursýki og var of
þungur. Hann átti erfitt með að
neita sér um góða hluti.“ Draum
föður síns um að opna veitinga-
stað er Björn Hlynur staðráðinn
í að láta rætast. „Fyrr en síðar.
Pabbi var með ýmsar skemmti-
legar hugmyndir og langaði til að
mynda til að vera fyrstur á mark-
að á Íslandi með snögga rétti eins
og 1944 eru kannski. Ég ætla nú
ekki út í það en veitingastaður,
með góðu, íslensku hráefni, er á
dagskrá. Með einfaldri og stæla-
lausri matreiðslu. Því verður án
efa komið í verk.“ Björn Hlynur
fluttist í bæinn eftir dvölina á
Suðurnesjum og ólst upp og bjó
í Vogahverfinu. Hann spilaði fót-
bolta með Þrótti og fór í Mennta-
skólann við Sund eftir grunn-
skóla en fór fljótt að leiðast þófið
í skólanum, hætti eftir tvö ár og
fór að vinna ýmis störf. „Ég hafði
ekki áhugann á þessum tíma. Það
er svo eiginlega engin tenging á
milli fortíðarinnar og af hverju
ég dúkkaði upp í inntökuprófinu
í Leiklistarskólanum. Mér finnst
stundum eins og maður ákveði
ekkert sjálfur og eitt gerist bara
af öðru í lífinu. Ég trúi því líka að
í hverjum manni blundi einhver
leikaradraumur. Það eru bara
frekar fáir sem viðurkenna það.
Ég komst inn og stend því hér í
dag.“
Hélt að allir aðrir vissu betur
Björn Hlynur er þó ekki alveg for-
feðralaus í leikhúsinu því Guð-
mundur Kamban, leikari og leik-
skáld, var afabróðir hans. Hann
var þó vitaskuld uppi langt fyrir
tíð Björns Hlyns en var, eins og
frægt er, myrtur af andspyrnu-
hreyfingunni í Danmörku sem
taldi Kamban hafa gengið erinda
nasismans. Hann var skotinn fyrir
framan dóttur sína á veitingahúsi
í Kaupmannahöfn. „Að öðru leyti
var ég eitt af þessum dæmum
sem eiga enga foreldra eða afa og
ömmur í leikhúsinu eins og oft er
með marga kollega mína. Að byrja
á núllpunkti fannst mér bara
ágætt. Aftur á móti hélt ég oft
að allir aðrir vissu eitthvað sem
maður sjálfur vissi ekki. Þegar
ég leit í fyrsta skipti á stundatöfl-
una mína í skólanum og sá að þar
voru tímar sem kölluðust „Alex-
anders tækni“ var ég viss um að
ég væri sá eini sem vissi ekki
hvað það væri. Ég spilaði bara
með: „Einmitt, Alexanderstækni.
Þá er ég bara farinn í Alexand-
erstækni.“ Svo þegar ég mætti í
tímann var það náttúrulega eitt-
hvað allt annað en ég hélt.“ Þéttur
leikferill tók við strax frá útskrift
og Björn Hlynur segist vel vita að
hann hafi verið heppinn.
Sædýrasafnið skemmtilega
undarlegt
Í gærkvöldi var verkið Sædýra-
safnið frumsýnt í Þjóðleikhúsinu
en í því leikur Björn Hlynur eitt af
aðalhlutverkunum. Leikritaskáld-
ið, Marie Darrieussecq, er mjög
þekktur rithöfundur í Frakklandi
en fyrsta skáldsaga hennar sló í
gegn þar í landi og hefur verið
þýdd á mörg tungumál. Okkar
kanóna, Sjón, þýðir svo verkið,
Barði Jóhannsson sér um tón-
listina og Erna Ómarsdóttir um
sviðshreyfingar. „Mér líður stund-
um eins og ég sé staddur í David
Lynch-mynd í þessu verki. Dálít-
ið skrítnir hlutir og alls ekkert
borðliggjandi eða eins og allt á að
vera. Það er mjög gaman að snúa
svona upp á hlutina og prófa verk
sem er allt öðruvísi en það sem
maður hefur kynnst.“ Sædýra-
safnið, sem er eins konar fram-
tíðartryllir, fjallar um tvær fjöl-
skyldur sem eiga engra annarra
kosta völ en að dvelja í Sædýra-
safni vegna stríðsástands. Verkið
verður sýnt í Kassanum en Björn
Hlynur og félagar hans í verkinu,
Margrét Vilhjálmsdóttir, Elva Ósk
Ólafsdóttir, Stefán Hallur Stefáns-
son og fleiri, munu svo fara út til
Frakklands og sýna verkið í ríkis-
leikhúsinu í Orléans.
Konur hafa ráðið í mínu lífi
Móðir og eldri systur sáu um uppeldi leikarans Björns Hlyns Haraldssonar. Örlögin höguðu því svo þannig að hann á einn-
ig dóttur og kærustu sem eru duglegar að segja honum til. Júlía Margrét Alexandersdóttir hitti leikarann sem situr við skriftir,
leikur í Þjóðleikhúsinu, horfir á matreiðsluþætti og langar í hænur.
ÞAKKAR SYSTUR SINNI MARGT „Hún lokaði mig inni í þvottahúsi þegar ég var strákur ef ég hagaði mér ekki vel. Hún er hrein og bein í því sem hún gerir og það er ekki efst í hennar huga hvað öðrum finnst um hana,
eins og oft vill verða hjá fólki,“ segir Björn Hlynur Haraldsson leikari. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
Pabbi var með ýmsar skemmtilegar hugmyndir og langaði til
að mynda til að vera fyrstur á markað á Íslandi með snögga
rétti eins og 1944 eru kannski. Ég ætla nú ekki út í það en
veitingastaður, með góðu, íslensku hráefni, er á dagskrá.