Morgunblaðið - 13.04.2006, Qupperneq 8

8 FIMMTUDAGUR 13. APRÍL 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Yfir til þín, nei, yfir til þín, nei, yfir til þín, nei, nei, nei.
Farsímanotkun eykststöðugt hér á landiog hefur hún tvö-
faldast frá árinu 2000
samkvæmt tölulegum
upplýsingum um íslenska
fjarskiptamarkaðinn árið
2005, sem Póst- og fjar-
skiptastofnun hefur safn-
að. Stöðugt hefur dregið
úr símtölum innanlands í
almenna símnetinu frá
árinu 2000. Í fyrra var
minna talað í síma í al-
menna símnetinu, í mínút-
um talið, en árið 1997 þeg-
ar mínútumæling var
tekin upp.
Farsímanotendum hefur fjölg-
að jafnt og þétt og var fjöldi
þeirra orðinn tæp 273 þúsund um
mitt ár 2005. Þeim farsímanot-
endum, sem nota fyrirframgreidd
GSM-símakort fjölgaði örar en
þeim sem voru í áskrift frá 2004
til 2005.
Að sögn Evu Magnúsdóttur,
upplýsingafulltrúa Símans, hefur
þróunin verið sú meðal viðskipta-
vina Símans að notkun talsíma
hefur minnkað en eftirspurn eftir
gsm-þjónustu aukist. Íslendingar
séu fljótir að bregðast við nýjung-
um á markaðnum og taka þær í
notkun. Eva bendir á að notkun-
armöguleikum gsm-síma hafi
fjölgað. Fólk geti notað síma til
þess að skoða fréttir, tölvupóst og
fleira. Þá sé hægt að nota gsm-
símann við margvíslega greiðslu-
miðlun og sú þróun eigi eftir að
halda áfram. Gísli Þorsteinsson,
upplýsingafulltrúi Og Vodafone,
tekur í svipaðan streng. Hann
bendir á að Íslendingar hafi ávallt
áhuga á því að kynnast tækni-
möguleikum sem auðveldi lífið og
því komi ekki á óvart að notkun
gsm-síma og netsins hafi aukist
jafn mikið og raun ber vitni síð-
ustu ár. Nú geti viðskiptavinir Og
Vodafone sótt sér afþreyingar-
efni, svo sem myndskeið, MP3
hringitóna og fréttir í gegnum
sérstaka Vodafone live! farsíma
eða sýslað með tölvupóst með
Vodafone BlackBerry. Slíkt hefði
ekki verið mögulegt fyrir einu ári
síðan. „Þessi tæki eru því skýr
dæmi um þá öru þróun sem á sér
stað á þessu sviði og ljóst að notk-
unin á eftir að aukast enn meira á
næstu árum,“ segir Gísli. Að-
spurður segir hann það færast í
vöxt að fólk kjósi að vera bara
með gsm-síma og sleppa
heimasímanum. „Þessi þróun á
sér stað í nokkrum mæli, einkum
meðal þeirra sem yngri eru. Hins
vegar nota fjölmargir enn heima-
símann og við gerum ekki ráð fyr-
ir að notkun hans sé neitt á leið-
inni út,“ segir Gísli.
Háhraðatengingum fjölgar
Fram kemur í upplýsingum
Póst- og fjarskiptastofnunar að
áskriftum að háhraðanettenging-
um (xDSL) hefur fjölgað jafnt og
þétt undanfarin ár. Voru þær
orðnar nær 80 þúsund talsins í
árslok 2005. Eva Magnúsdóttir
segir vinsældir háhraðatenginga
alls staðar vera að aukast. „Sem
dæmi má nefna að Síminn nær til
93% landsmanna og ADSL kerfið
nær til tæplega 60 staða, en það
tengdust 11 nýir í fyrra. Þá var
ADSL kerfið líka uppfært og þar
er því hægt að fá gagnvirka þjón-
ustu, en meðal annars er hægt að
senda sjónvarp í gegnum ADSL,“
segir Eva. „Kollegar okkar hjá
franska símanum hafa verið hér í
heimsókn en þeir telja okkar við-
skiptavini mjög fljóta að tileinka
sér nýjungar á sviði gagnvirks
sjónvarps. Það vakti undrun
þeirra hversu hratt þessi nýjung
var innleidd á Íslandi,“ segir Eva.
Gísli Þorsteinsson bendir á að
háhraðatengingar og afþreying-
armöguleikar í gegnum þá tækni
aukist ár frá ári. „Við megum því
gera ráð fyrir að netið eigi eftir að
verða enn stærri þáttur í lífi okk-
ar á komandi árum,“ segir Gísli.
Fram kemur í upplýsingum
Póst- og fjarskiptastofnunar að
markaðshlutdeild Landssíma Ís-
lands sem ráðandi aðila á síma-
markaði, jókst milli áranna 2004
og 2005 hvað varðar innanlands-
símtöl í fastaneti, en nokkuð hafði
dregið úr þessari hlutdeild á ár-
unum 2001–2003. Markaðshlut-
deild Landssímans hvað varðar
GSM-áskriftir og kort í árslok
2005 var áþekk og verið hefur frá
2002.
Tvö fyrirtæki veittu símaþjón-
ustu á landsvísu og milli landa í al-
menna símnetinu í fyrra líkt og í
hitteðfyrra. Þrjú fyrirtæki veittu
símþjónustu á landsvísu í al-
menna símkerfinu á árunum
2001–2003 og fimm veittu sím-
þjónustu milli landa á árunum
2001–2002. Í fyrra veittu þrjú fyr-
irtæki farsímaþjónustu, líkt og
verið hefur frá 2001. Spurð um
hvort fákeppni ríki á markaðinum
segir Eva að það hljóti að vera
spurning hversu marga sam-
keppnisaðila lítill markaður eins
og Ísland beri. „Ísland er í raun
örmarkaður. En það ríkir mjög
mikil samkeppni á fjarskipta-
markaði á Íslandi milli þeirra sem
á honum eru,“ segir hún.
Gísli bendir á að íslenskur fjar-
skiptamarkaður hafi tekið veru-
legum breytingum á skömmum
tíma. Í upphafi hafi fjölmörg fyr-
irtæki hafið starfsemi á þessu
sviði og lagt í samkeppni gegn
ríkinu. Fyrirtæki eins og Tal, Ís-
landssími og Halló hafi hins vegar
séð sér hag í að sameinast.
Fréttaskýring | Íslendingar nota nýja
fjarskiptatækni í miklum mæli
Minni notkun
talsíma
Farsímanotendum fjölgar jafnt og þétt
– orðnir tæplega 273 þúsund í fyrra
Farsímar eru vinsæl samskiptatæki.
Ákveðin mettun í notkun
sms-boða úr farsímum
 Notkun sms-skilaboða er mikil
hér á landi að því er fram kemur
í upplýsingum Póst- og fjar-
skiptastofnunar. Árið 2000 voru
send sms-skilaboð úr farsímum í
farsíma um 60 milljónir talsins,
en tæplega 160 milljónir sms-
skilaboða voru send árið 2005.
Ekki varð mikil fjölgun á sendum
sms-boðum á milli 2004 og 2005
og því virðist ákveðin mettun
hafa átt sér stað á þessu sviði.
Eftir Guðna Einarsson og
Elvu Björk Sverrisdóttur
HÆSTIRÉTTUR hefur dæmt ís-
lenska ríkið og fæðingarlækni til að
greiða foreldrum barns, sem lést
skömmu eftir fæðingu, samtals 2,7
milljónir króna í miskabætur auk
dráttarvaxta.
Einn dómara, Ólafur Börkur Þor-
valdsson, skilaði séráliti og komst að
þeirri niðurstöðu að bæturnar ættu
að vera nokkuð hærri, eða 4,5 millj-
ónir króna. Í báðum tilvikum voru
bæturnar þó lægri en í héraðsdómi,
þar sem miskabætur námu alls 7
milljónum króna.
Forsaga málsins er sú að gerð var
legvatnsástunga á Landspítala – há-
skólasjúkrahúsi í nóvember 2002
vegna vísbendinga um blóðleysi hjá
barninu. Við stunguna kom upp
blæðing úr æð í fósturyfirborði
fylgjunnar og nokkru síðar fór hjart-
sláttur barnsins að aukast til muna.
Var þá ákveðið að taka barnið með
keisaraskurði en það lést fjórum sól-
arhringum síðar sökum súrefnis-
skorts við fæðingu.
Í málinu var aflað álits sérfræð-
inga sem töldu að meðferðin hefði
verið eðlileg fram að þeim tíma að
ákvörðun um keisaraskurð var tekin
en óeðlilega langur tími hafi liðið þar
til aðgerðin var framkvæmd, eða 46
mínútur. Hæstiréttur vísaði til þess
að sérfróðir meðdómsmenn í héraðs-
dómi hefðu komist að þeirri niður-
stöðu að „stórkostlega gáleysislegt“
hafi verið að bregðast svona seint og
illa við og að sú niðurstaða hefði ekki
verið hrakin fyrir Hæstarétti.
Voru foreldrarnir því taldir eiga
rétt á miskabótum og voru þær
ákveðnar 1,5 milljónir til móðurinn-
ar en 1,2 til föðurins. Þá var niður-
staða héraðsdóms um þjáningarbæt-
ur staðfest, en þær námu um 120
þúsund krónum til móðurinnar og
rúmum 85 þúsund krónum til föð-
urins.
Ólafur Börkur Þorvaldsson dóm-
ari skilaði séráliti þar sem hann var
ósammála bótafjárhæð meirihlut-
ans. Ólafur Börkur vildi dæma alls
4,5 milljónir króna í miskabætur.
Hæstiréttur lækkaði talsvert bæt-
ur miðað við niðurstöðu héraðsdóms
sem dæmdi alls 7,6 milljónir króna í
bætur, þar af samtals 7 milljónir
króna í miskabætur.
Í Hæstarétti dæmdu þau Hrafn
Bragason, Árni Kolbeinsson, Guð-
rún Erlendsdóttir, Markús Sigur-
björnsson og Ólafur Börkur Þor-
valdsson málið. Skarphéðinn Þóris-
son hrl. og Björn Jóhannesson hdl.
fluttu málið fyrir hönd ríkisins, Karl
Axelsson hrl. fyrir hönd læknisins
og Ragnar Aðalsteinsson hrl. og Sig-
ríður Rut Júlíusdóttir hdl. fyrir hönd
foreldranna.
Foreldrum dæmdar 2,7
milljónir í miskabætur
ÓLAFI Ásgeirssyni þjóðskjalaverði
var á dögunum afhentur riddara-
kross ordre des Arts et des Lettres
við athöfn í franska sendiráðinu.
Heiðursmerkið sem Ólafur var
sæmdur er veitt fyrir framlag á
sviði vísinda og lista. Einkum fær
Ólafur þessa viðurkenningu fyrir
störf sín á vettvangi alþjóðaskjala-
ráðsins en hann hefur setið í nefnd-
um ráðsins um árabil. Ólafur á nú
sæti í aðalstjórn Alþjóðaskjalaráðs-
ins og stýrir verkefnastjórn þess
sem lýtur að vísindalegum verk-
efnum skjalavarða og skjalasafna
um heim allan.
Ólafur segir það hafa komið sér
fullkomlega á óvart að öðlast þessa
miklu viðurkenningu fyrir störf sín
á alþjóðavettvangi, þau störf séu
innt af hendi í þágu þróunar mál-
efna skjalasafna hér heima en
óvænt að þau störf skuli svo mikils
metin með öðrum þjóðum.
Franskur riddarakross fyrir
störf að málefnum skjalasafna
Nicole Michelangeli, sendiherra Frakklands, Ólafur Ásgeirsson þjóðskjala-
vörður og Vigdís Finnbogadóttir, fv. forseti Íslands, við afhendingu
heiðursmerkisins ordre des Arts et des Lettres í franska sendiráðinu.