Morgunblaðið - 04.04.2008, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. APRÍL 2008 21
SUÐURNES
Reykjanesbær | Árni Sigfússon
bæjarstjóri Reykjanesbæjar heim-
sótti í gærmorgun börnin á leik-
skólanum Tjarnarseli og las fyrir
þau söguna af Gullbrá og björn-
unum þremur. Tilefnið var alþjóð-
legur dagur barnabókarinnar og
hafði ýmsum góðum gestum verið
boðið í leikskólann til þess að lesa
fyrir börnin.
Eiríkur Hermannsson, fram-
kvæmdastjóri fræðslusviðs Reykja-
nesbæjar, las Sögur af Suð-
urnesjum eftir Jóhannes úr Kötlu
sem börnunum þótti nokkuð sorg-
legar en að auki lásu Kolbrún
Sveinsdóttir, starfsmaður á bóka-
safninu, og Ingibjörg Hilm-
arsdóttir, sérkennslufulltrúi leik-
skóla, fyrir tvo yngstu árgangana.
Bæjarstjórinn vakti mikla at-
hygli, sér í lagi brúðurnar sem
hann hafði með sér en hann bauð
börnunum að leika hlutverk sögu-
persónanna samhliða lestrinum.
Leikskólinn Tjarnarsel býður ár-
lega elstu nemendum sínum upp á
lestrar- og skriftarnámskeið sem er
lokahnykkurinn á lestrarnámi
þeirra á leikskólagöngunni. Þeir
nemendur heimsóttu dagdvöl eldri
borgara og lásu fyrir fólkið sem þar
dvelur.
Ljósmynd/Dagný Gísladóttir
Lesið fyrir
leikskólabörn
Sögur Eiríkur Hermannsson les
fyrir börnin á leikskólanum.
Eftir Helga Bjarnason
helgi@mbl.is
Grindavík | Ný virkjun var tekin í
notkun í Svartsengi í gær, að lokn-
um aðalfundi Hitaveitu Suður-
nesja. Afkastageta gufuhverfils
Orkuvers 6 er 30 megawött, að
hluta til orka úr jarðhitakerfi
svæðisins sem ekki hefur nýst
hingað til.
Við vinnslu jarðhitakerfisins í
Svartsengis hefur myndast öflug-
ur gufupúði ofarlega í jarðlögun-
um. Þrýstingur í honum er meiri
en inntaksþrýstingur gufuhverfla
orkuversins og því hefur orðið að
fella þrýstinginn með lokum á hol-
unum og hefur hluti orkunnar því
ekki nýst.
Samvinna við Fuji
Skoðaðar hafa verið ýmsar leið-
ir til að nýta gufuna betur enda
hefur Hitaveitan reynt að nýta
jarðhitaauðlindina sem best, eins
og Júlíus Jónsson, forstjóri HS,
sagði við athöfn í gær þegar orku-
ver 6 var vígt. Fram kom hjá Júl-
íusi að Geir Þórólfsson, gamal-
reyndur verkfræðingur hjá
fyrirtækinu, hefði komist að þeirri
niðurstöðu að skynsamlegt væri
að skoða orkuverið í heild sinni og
tengja nýja vél einnig þeim gufu-
þrýstingi sem orkuverin fimm
sem fyrir eru í Svartsengi nú
vinna. Hugmyndin var borin undir
Fuji Electric Systems í Japan sem
framleitt hafa flestar vélar virkj-
unarinnar. Fram kom hjá Júlíusi
að sérfræðingum Fuji hefði ekki
litist á hugmyndina að fjölþrýsti-
vél í upphafi en síðan séð að slík
vél gæti einnig hentað öðrum jarð-
hitakerfum og aukið nýtni og
sveigjanleika.
Við upphaf hönnunar fékk vélin
vinnuheitið Kolkrabbinn, vegna
fjölda gufuinntaka og festist heitið
við hana. Kolkrabbinn í orkuveri 6
í Svartsengi er fyrsti gufuhverfill-
inn af því tagi í heiminum. Hægt
er að keyra hann á 16 bara þrýst-
ingi, 6 bara og 0,6 bara þrýstingi.
Framkvæmdir við virkjunina
hafa staðið yfir í nærri tvö ár.
Framleiðsla í virkjuninni hófst
fyrir jól en þar sem gufuöflun var
ekki lokið komst hann ekki í full
afköst fyrr en í síðasta mánuði. Þá
var tengd við hann ný hola sem
boruð var í Svartsengi, hola
SV-22. Hún var skáboruð í gufu-
púðann rétt neðan við Grindavík-
urveg. Annars er orkuver 6 í afar
flóknu samspili við aðra hluta
orkuversins í Svartsengi.
Heildarkostnaður við fram-
kvæmdina, ásamt fjármagns-
kostnaði, verður um 4,4 milljarðar
kr.
Sex vélfræðingar Hitaveitu
Suðurnesja tóku fyrstu skóflu-
stunguna að orkuveri 6 fyrir
tveimur árum. Þeir aðstoðuðu nú
barnabörn sín við að klippa á
borða til merkis um að orkuverið
væri komið í gagnið.
Kolkrabbinn nýtir
orku sem fór til spillis
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Orkuver 6 Barnabörn sex vélfræðinga vígðu orkuver 6 í Svartsengi.
Hér standa þau með öfum sínum við gufuhverfilinn sérstaka.
Í HNOTSKURN
»Fyrst var borað í Svarts-engi árið 1971, að frum-
kvæði Grindavíkurbæjar.
»Hitaveita Suðurnesja hófraforkuframleiðslu 1978
þegar gangsettur var 1 MW
hverfill í Svartsengi.
Borgarfjörður | Álfasteinn á Borg-
arfirði eystri opnaði í mars nýja
verslun innan verslunar Eden í
Hveragerði. Vöruúrval Álfasteins í
Hveragerði byggist á minjagripum,
minni listmunum og gjafavörum.
Þá hefur Álfasteinn komið sér upp
framleiðsluhúsnæði á Axarhöfða í
Reykjavík þar sem fram fer sölu-
starfsemi á sérvinnslugripum og
viðurkenningum, legsteinum og
byggingarsteini. Auk þess er þar
skiltagerð Álfasteins og nú nýlega
var standsett glerblástursaðstaða
og mun Helena Stefánsdóttir, gler-
blásari og ljósmyndari, vinna þar
gler og kristal í listmuni.
Álfasteinn fyrirhugar að setja
upp verksmiðju á Raufarhöfn í
sumar eða haust, til stórframleiðslu
á bergi til legsteina og bygging-
arsteins og vinnslu listmuna og
minjagripa.
Álfasteinn færir út
kvíarnar í sölu og
framleiðslu steins
Egilsstaðir | Tengslanet aust-
firskra kvenna, TAK, stendur fyrir
námskeiðum um birtingarmynd
kvenna og karla í fjölmiðlum í
næstu viku. Gunnar Hersveinn,
heimspekingur og blaðamaður,
fjallar þar um hvernig kynin birtast
í fjölmiðlum og auglýsingum og að-
ferðir til að greina kynjaskekkju.
TAK gekkst nýverið fyrir nám-
skeiði og átaki til að undirbúa kon-
ur fyrir stjórnarsetu í fyrirtækjum
og stofnunum á Austurlandi. Mark-
miðið er að rétta mikinn kynjahalla
í stjórnum í fjórðungnum og gera
sýnilegt mikið framboð á hæfum
stjórnarkonum á Austurlandi. Sjá
vefinn www.tengslanet.is.
Birtingarmynd
kynjanna skoðuð
á námskeiðum
Egilsstaðir | Landsvirkjun hefur
gefið Heilbrigðisstofnun Austur-
lands vararafstöð fyrir sjúkrahúsið
á Egilsstöðum. Segir Landsvirkjun
gjöfina til komna vegna þess að
óvenju mikið hafi verið um raf-
magnsleysi vegna bilana á Austur-
landi undanfarið og engar vararaf-
stöðvar séu til staðar hjá
Fjórðungssjúkrahúsinu í Neskaup-
stað og sjúkrahúsunum á Egils-
stöðum og Seyðisfirði. Stefni þetta
öryggi sjúklinga í hættu.
Rafveita Reyðarfjarðar hefur
lýst því yfir að hún muni gefa
Fjórðungssjúkrahúsinu í Neskaup-
stað rafstöð, en t.d. munaði minnstu
að illa færi sl. áramót þegar hefja
átti stóra skurðaðgerð á sjúkahús-
inu og rafmagnið fór af. Verður
rafstöðin tengd í vor og mun heil-
brigðisráðuneytið greiða uppsetn-
ingu á henni.
Gjöf Landsvirkjunar er 140 kW
díselrafstöð með öllum búnaði. Auk
þess að veita sjúklingum og starfs-
mönnum aukið öryggi þjónar raf-
stöðin miðlægu tölvuneti HSA, en
allir gagnaflutningur og samskipti
fara um netþjóna stofnunarinnar á
Egilsstöðum.
Ljósmynd/HSA
Flutningur Dísilrafstöð úr eigu Landsvirkjunar flutt að heilsugæslubygg-
ingunni á Egilsstöðum. Rafstöðin á að taka við ef rafmagnslaust verður.
Varaaflstöðvar til
sjúkrahúsa HSA
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Öryggi Varaaflstöð verður sett upp
hjá FSN í Neskaupstað í vor.
Egilsstaðir | Stjórn AFLs Starfs-
greinafélags telur nýgerðum kjara-
samningum stefnt í hættu með verð-
hækkunum sem dynja á
landsmönnum þessa dagana. Verði
ekki gripið tafalaust til aðgerða til
verndar kaupmætti launafólks,
áskilur félagið sér rétt til þeirra að-
gerða sem nauðsynlegar kunna að
teljast til að verja árangur kjara-
samninga. AFL samþykkti ályktun
þessa efnis á stjórnarfundi sl. mið-
vikudag. Í henni segir jafnframt að
félagið árétti að ekki sé tímabært að
ganga frá kjarasamningum fyrir
aðra starfshópa en þegar er samið
fyrir.
Stjórn AFLs lýsir yfir stuðningi
við bílstjóra sem mótmælt hafa verð-
hækkunum á eldsneyti og álögum á
bifreiðar síðustu daga, en harmar að
ástandið í þjóðfélaginu sé orðið
þannig að launafólk finni sig knúið til
að efna til mótmæla á götum úti,
nokkrum vikum eftir að gengið var
frá kjarasamningi.
Hvetur AFL þau verkalýðsfélög
sem gengu frá kjarasamningum í
febrúar, til að undirbúa aðgerðir til
að knýja á um að þær kjarabætur
sem samið var um haldi.
Sverrir Mar Albertsson, fram-
kvæmdastjóri AFLs, segir álykt-
unina verða lagða fram á fundi fram-
kvæmdastjórnar Starfsgreinasam-
bands Íslands, 15. apríl næstkom-
andi.
Vilja aðgerðir til að
verja kjarasamninga
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Mótmæli AFL Starfsgreinafélag
hvetur verkalýðsfélög til dáða.
Eskifjörður | Kirkju- og menningar-
miðstöðin í Fjarðabyggð hefur kom-
ið á koppinn nýrri vefsíðu, www.ton-
leikahus.is. Á henni er að finna
ítarlegar upplýsingar um komandi
viðburði, dagskrána í heild, um
starfsemina og húsið, auk mynda-
safns og ýmiss fróðleiks. Óhætt er
að segja að menningarmiðstöðin
hafi sýnt metnað í framboði við-
burða og þá þykir kirkjuhúsið henta
afbragðsvel til tónlistarflutnings.
Kári Þormar, sem stjórnar menn-
ingarmiðstöðinni, segir nú í undir-
búningi tónleikana Síðasta lag fyrir
svæðisútvarp, þar sem Austfirðing-
ar setji sjálfir saman dagskrána
með því að senda inn óskir um lög.
Flytjendur verða Sigrún Hjálmtýs-
dóttir og Jóhann Friðgeir Valdi-
marsson og spilar Kári undir. Tón-
leikarnir fara fram 20. apríl nk.
Auglýst eftir óskalögum
Austfirðinga til flutnings
AUSTURLAND
FYRSTI áfangi álvers Norðuráls í Helgu-
vík mun samkvæmt áætlun kosta á bilinu
60-70 milljarða króna. Þar af er ríflega
helmingur beinn erlendur kostnaður vegna
kaupa á framleiðslubúnaði og tækni. Áætl-
un Norðuráls gerir ráð fyrir að hefja ál-
framleiðslu í Helguvík síðla árs 2010 og
framleiðslugeta verði þá um 150 þúsund
tonn á ári.
Um 15% kostnaðar kemur til vegna
kaupa á byggingarefni og búnaði.
Þá er áætlað að vinnulaun við fram-
kvæmdir verði um 15% kostnaðar eða nærri
10 milljarðar á þriggja ára tímabili. Kostn-
aður vegna hönnunar, framkvæmdastýr-
ingar og eftirlits er áætlaður 6-7 milljarðar
króna. Í tilkynningu frá Norðuráli kemur
fram að sá þáttur verði að langmestu leyti í
höndum íslenskra aðila og verkefnið muni
því skila íslenskum verkfræðistofum, arki-
tektum og fleiri þekkingarfyrirtækjum
verulegum tekjum á næstu árum. Annar
kostnaður er áætlaður um sex milljarðar
króna, s.s. vegna flutninga, trygginga og
samningagerðar.
Forráðamenn Norðuráls telja að upp-
bygging álversins í Helguvík muni ekki
valda óæskilegri þenslu í samfélaginu og
fjarri lagi sé að tala um hættu á kollsteypu.
Efnahagsleg áhrif verði lítil á þessu ári og
þeirra fari ekki að gæta að ráði fyrr en 2009
og 2010. Mun heildarfjárfesting vegna ál-
versins verða 12-15 milljarðar króna á
þessu ári.
Á heppilegum tíma
Haft er eftir Ágústi Hafberg, fram-
kvæmdastjóra viðskiptaþróunar og sam-
skipta hjá Norðuráli, að um erlenda fjár-
festingu sé að ræða með tilheyrandi
innstreymi gjaldeyris. Til skemmri tíma lit-
ið séu þetta jákvæð skilaboð fyrir hagkerfið
að fá erlenda fjárfestingu og gjaldeyri inn.
Og til lengri tíma komi bygging álversins á
heppilegum tíma inn í hagkerfið.
60-70 millj-
arðar í álver
í Helguvík