Morgunblaðið - 29.05.2008, Blaðsíða 14

Eftir Höllu Gunnarsdóttur
halla@mbl.is
„Í ÞESSU máli hafa menn látið eins
og dómarar hafi verið viljalaus verk-
færi í höndum dómsmálaráðherra,“
sagði Björn Bjarnason dómsmála-
ráðherra í utandagskrárumræðum
um símhleranir á árunum 1949-1968
á Alþingi í gær og bætti við að í því
fælist dæmalaus óvirðing við þá
dómara sem hlut áttu að máli.
Helgi Hjörvar, málshefjandi og
þingmaður Samfylkingar, sagði
grundvallaratriði í lýðræðissam-
félagi að heiðarlegt fólk þyrfti ekki
að sæta hlerunum og að dómsmála-
ráðherra ætti að ítreka að viðhorf
stjórnvalda væru breytt frá því sem
áður var. „Enginn rökstuddur grun-
ur um saknæmt athæfi þeirra sem í
hlut áttu var fram færður. Engin
gögn eru til um hleranirnar,“ sagði
Helgi og bætti við að alvarlegast
væri að 12 alþingismenn hefðu sætt
hlerunum. Kallaði hann eftir afsök-
unarbeiðni og krafa um það sama
kom frá fulltrúum Vinstri grænna og
Frjálslyndra.
Björn Bjarnason áréttaði hins
vegar að einstaklingar gætu sótt rétt
sinn í samræmi við lög. „Að dóms-
málayfirvöld biðjist afsökunar vegna
niðurstöðu dómara er með öllu
óþekkt. Mál eru til lykta leidd fyrir
dómstólum,“ sagði hann.
Liður í lögregluaðgerðum
Björn taldi enga ástæðu vera til að
skauta framhjá því að Kjartan Ólafs-
son hefði verið framkvæmdastjóri
Sósíalistaflokksins, sem hefði haft á
stefnuskrá sinni að ná völdum í land-
inu með ofbeldi. „Trúir stefni sinni
hikuðu kommúnistar og sósíalistar
hér á landi ekki við að beita valdi í
þágu eigin málstaðar,“ sagði Björn
og í máli hans kom fram að hleran-
irnar hefðu verið liður í lögregluað-
gerðum. „Ég hef enga ástæðu til að
ætla að lögregla hafi hlerað síma án
dómsúrskurðar,“ sagði hann.
Lúaleg ræða
Ekki voru allir sáttir við þessi orð
og Álfheiður Ingadóttir, þingmaður
Vinstri grænna, sagði ræðu Björns
hafa verið lúalega og spurði hvort
þetta væri afstaða ríkisstjórnarinn-
ar. „Við sjáum það að kaldastríðs-
hamur rennur á dómsmálaráðherr-
ann hæstvirtan þegar þessi mál
koma til umræðu,“ sagði Álfheiður
og taldi Björn ekki hæfan til að fást
við þetta mál.
Guðjón Arnar Kristjánsson, for-
maður Frjálslynda flokksins, furðaði
sig einnig á ræðu dómsmálaráðherra
og kallaði eftir afsökunarbeiðni en
framsóknarmenn voru á annarri
skoðun. „Það orkar auðvitað tvímæl-
is hvort stjórnvöld samtímans geti
beðist afsökunar á því að stjórnsýsla
hafi verið gölluð fyrir áratugum,“
sagði Bjarni Harðarson.
Eins og dómarar hafi
verið viljalaus verkfæri
Morgunblaðið/Frikki
Ekkert fyrirgefðu Kallað var eftir afsökunarbeiðni frá stjórnvöldum vegna símhlerana á Alþingi í gær en Björn
Bjarnason sagði með öllu óþekkt að beðist væri afsökunar vegna niðurstöðu dómara.
VG, Frjálslyndir og Samfylkingin kalla eftir afsökunarbeiðni
Í HNOTSKURN
» Símar á 32 heimilum voruhleraðir frá 1949-1968.
» Kjartan Ólafsson, fyrrver-andi ritstjóri og þingmaður,
var þeirra á meðal en hann skrif-
aði grein um málið í Morg-
unblaðið á þriðjudag.
» Þar kemur fram að dómararhafi heimilað hleranir, án
fyrirstöðu, að beiðni dóms-
málaráðherra.
14 FIMMTUDAGUR 29. MAÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
ALÞINGI
ÚTGERÐARMÖNNUM sem fyr-
irhuga að flytja afla úr landi án
þess að hann hafi verið endanlega
veginn verður gert skylt að senda
upplýsingar um afla til Fiskistofu
sem sendir upplýsingarnar áfram
til birtingar á opnum uppboðsvef
uppboðsmarkaðs með sjávarafla.
Þetta er megininntak frumvarps
sjávarútvegsráðherra um breyt-
ingu á lögum um umgengni um
nytjastofna sjávar, með síðari
breytingum. Með frumvarpi þessu
er tekið á þeim þáttum sem eru til
þess fallnir að bæta aðgengi fisk-
kaupenda að afla sem fyrirhugað
er að flytja úr landi.
Auknar kröfur erlendis
Í greinargerð með frumvarpinu
segir meðal annars: „Uppboð á afla
stuðlar að því að fiskkaupendur
hafi tækifæri til að kaupa aflann.
Mikilvægt er að hafa í huga að
regla þessi á einungis við um afla
sem fluttur er úr landi án þess að
hafa verið endanlega veginn og
skráður í aflaskráningarkerfi
Fiskistofu. Útgerðir eiga þess kost
að vigta aflann hér á landi og þá er
þeim frjálst að ráðstafa aflanum að
vild.
Enn fremur eru fyrirhugaðar
breytingar á reglum er lúta að
vigtun aflans hjá markaði erlendis
á þann veg að auknar verði kröfur
sem gerðar eru til vigtunarbúnaðar
hjá fiskmörkuðum erlendis. Þá er
talið mikilvægt að tryggja að eft-
irlit með afla sem fluttur er úr
landi án þess að hafa verið skráður
til aflamarks sé fullnægjandi.
Eftirlit með afla sem fluttur er
úr landi án þess að hafa verið end-
anlega vigtaður fer annars vegar
fram hér á landi og hins vegar er-
lendis. Gert er ráð fyrir að Fiski-
stofa innheimti kostnað sem hlýst
af eftirliti erlendis.
Þá eru gerðar breytingar á við-
urlagakafla laganna þar sem kveð-
ið er á um afturköllun leyfis er-
lends markaðar til að taka á móti
íslenskum afla hafi ekki verið farið
að ákvæðum III. kafla laganna og
er það til samræmis við kröfur sem
gerðar eru til vigtunarleyfishafa
hér á landi. Auk þess er gert ráð
fyrir að Fiskistofa afturkalli leyfi
erlends markaðar í þeim tilvikum
sem markaður stendur ekki í skil-
um með greiðslu kostnaðar vegna
eftirlits.“
Byggt á niðurstöðum
starfshóps
Frumvarp þetta er meðal annars
byggt á niðurstöðum starfshóps
undir forystu Illuga Gunnarssonar,
alþingismanns, en hann var skip-
aður í kjölfar þess að 10% útflutn-
ingsálag á óunninn fisk var afnum-
ið. Starfshópurinn við alla helstu
hagsmunaaðila ásamt því að heim-
sækja fiskmarkaðina í Grimsby og
Hull í Bretlandi, sem í dag taka á
móti mestum hluta þess afla sem
fluttur er á markað erlendis.
Fá aðgang að gámafiskinum
Morgunblaðið/Þorgeir Baldursson
Útflutningur Mikið af ýsu og þorski fer óunnið utan í gámum á markaði.
Frumvarp sjávar-
útvegsráðherra
bætir aðgengi fisk-
kaupenda að
„gámafiski“
AÐEINS þrjár af 36 höfnum lands-
ins geta staðið undir rekstri og við-
haldi mannvirkja á komandi árum
og með tilstyrk ríkisins má reikna
með að fjórar aðrar hafnir verði
rekstrarhæfar. Þetta kemur fram í
skýrslu hagfræðistofnunar HÍ, sem
gerð var fyrir Hafnasamband Ís-
lands. Það eru aðeins Faxaflóahafn-
ir og hafnirnar í Fjarðabyggð og
Hafnarfirði, sem skila hagnaði
Í ályktun frá Hafnasambandinu
vegna þessa segir meðal annars:
„Afkoma langflestra hafna landsins
er afleit og veruleg óvissa um
rekstrargrundvöll þeirra á kom-
andi árum. Því samþykkir fund-
urinn að beina þeirri áskorun til
samgönguráðherra að nú þegar
verði í samráði við Hafnasamband
Íslands leitað leiða til þess að rétta
hlut hafnanna og skapa þeim fjár-
hagslegar rekstrarforsendur.
Hafnir landsins eru mikilvægur
hornsteinn í samgöngukerfi lands-
ins og grundvallarforsenda fyrir
þróun atvinnulífs og tryggum bú-
setuskilyrðum víða um land. Því er
brýnt að leitað verði lausna á þeim
fjárhagsvanda sem við blasir þann-
ig að hafnirnar geti áfram sinnt því
mikilvæga hlutverki sem krafa er
gerð til.“
Tap á rekstri
hafnanna
ÚR VERINU
HJÓLHÝSUM í umferð hefur
fjölgað meira en þrefalt á fimm
árum, að því er fram kemur í
svari samgönguráðherra við fyr-
irspurn Álfheiðar Ingadóttur,
þingmanns VG. Tjaldvögnum,
húsbifreiðum og fellihýsum hefur
einnig fjölgað mjög og í það heila
eru næstum 17 þúsund slíkir grip-
ir í umferð. Að sama skapi hefur
stærð hjólhýsa og tjaldvagna auk-
ist til muna en þau auk fellihýsa
eru ekki skoðunarskyld og geta
þ.a.l. verið í umferð án þess að
vitað sé um ástand öryggisbún-
aðar þeirra. „Brýnt er að koma
þessum málum í viðunandi horf,
en eins og tölur sýna hafa alvar-
leg umferðarslys og banaslys
tengst eftirvögnum og tengitækj-
um,“ segir í svarinu en þar kemur
fram að síðastliðin fimm ár hafa
fellihýsi, tjaldvagnar og hjólhýsi
tengst 175 umferðarslysum og
þar af einu banaslysi.
Gamla tjaldið
á undanhaldi
KORNRÆKT á Íslandi hefur vaxið
fiskur um hrygg undanfarin tíu ár
og þrefalt meira land er notað und-
ir hana en var árið 1998. Þetta kem-
ur fram í svari Einars K. Guðfinns-
sonar sjávarútvegs- og
landbúnaðarráðherra við fyr-
irspurn Birkis J. Jónssonar, þing-
manns Framsóknar.
Þar segir einnig að á tíu árum
hafi kornuppskera aukist úr tæpum
4.600 tonnum í 11.500 tonn og að
búist sé við aukningu nú í ár.
Kornrækt í
miklum blóma
Óvissa um þinglok
Þingfundur hófst með atkvæða-
greiðslum í gær sem stóðu á annan
tíma. Um sextíu þingmál lágu fyrir og
dagskráin mjakaðist áfram fram eftir
degi. Á göngum þingsins var um fátt
annað rætt en
hvenær þingi yrði
frestað en sam-
kvæmt áætlun á
það að gerast í
dag.
Eins og við er að
búast næst ekki
að klára öll þau
mál sem liggja fyr-
ir og ná þarf sam-
komulagi um
hvaða málum verður lokið. Annars
vegar þarf að semja stjórnarflokk-
anna í milli og hins vegar þarf að
reyna að ná samkomulagi við stjórn-
arandstöðuna. Seint í gærkvöld voru
bæði ráðherrar og þingmenn á vappi
í þinghúsinu en enginn vissi hvenær
yrði farið heim eða hvað morgundag-
urinn bæri í skauti sér.
Hvað segir Ögmundur?
Margir stjórnarliðar höfðu á orði í
gær að þeir beindu þeirri spurningu
til Ögmundar Jónassonar, þing-
flokksformanns VG, hvenær þingi
lyki og einn þingmaður sagði „þing-
skapameirihlutann“ hafa myndast
að nýju, þ.e. að allir flokkar nema VG
væru nokkuð sammála um hvernig
málum skyldi háttað á síðustu metr-
unum. VG leggst hart gegn sjúkra-
tryggingafrumvarpi heilbrigð-
isráðherra og þar að auki er deilt um
framhaldsskólafrumvarpið, frum-
varp um að starfsemi Keflavík-
urflugvallar verði sett í opinbert
hlutafélag og frumvarp fjár-
málaráðherra um lífeyrissjóði, sem
felur m.a. í sér að þeir geti fjárfest í
verðbréfum.
Bið eftir bótum
Geir H. Haarde,
forsætisráðherra,
greindi þingheimi
frá því í gær að
ekki yrði lagt fram
nýtt eftirlauna-
frumvarp í vor og
að heldur hefði
ekki náðst að
ljúka vinnu við
frumvarp um
greiðslu bóta til manna sem sættu
illri meðferð á Breiðavíkurheimilinu,
eins og vonast hafði verið til. Það
yrði þó lagt fram strax í haust.
Ögmundur
Jónasson
Geir H. Haarde
ÞETTA HELST …
ÞAÐ ER engum vafa undirorpið að
hér eftir sem hingað til verður
óleyfilegt að kaupa sig fram fyrir
raðir þegar kemur að heilbrigð-
isþjónustu. Þetta kemur skýrt fram
í áliti meirihluta heilbrigðisnefndar
Alþingis á sjúkratrygginga-
frumvarpi heilbrigðisráðherra.
Einstaklingar geta því ekki afþakk-
að kostnaðarþátttöku Sjúkratrygg-
ingastofnunar, sem er boðuð í lög-
unum, við tiltekna aðgerð og
komist þannig fram fyrir biðröð.
Bannað að
kaupa sig
fram fyrir