Skinfaxi - 01.12.1944, Blaðsíða 13

SKINFAXI
85
Tungan geymir í tímans straumi
trú og vonir landsins sona,
dauðastunur og dýpstu raunir,
darrað'arljóð frá elztu þjóðum,
heiftareim og ástarbríma,
örlagahljóm og refsidóma,
— land og stund í lifandi myndum,
Ijóði vígðum, geymir í sjóði.
Hvernig má það verða, að íslenzkan, sem er læki
okkar lil að segja hversdagshugsanir og skilja hverjir
aðra, sé í raun réttri krystölluð fortíð, storknuð lifs-
atvik liðinna alda, fornmenjasafn?
Eyða má nokkurri stund lil að íhuga þetla og renna
liugskotsaugum yfir þróun tungunnar á ýmsum ævi-
skeiðum, reyna að skilja eitthvað í í’ari þeirra manna,
sem gáfu fyrrum íslenzkunni orðaval sitt og gagnyrði,
hrynjandi og hreim.
II.
Hér námu land vikingar og skáld. Þeir voru ekki
nema hrot af mannfjölda landnemanna, en þeir kenndu
mönnum að hugsa, orða og yrkja. Til marks um orð-
færi þeirra má taka upphaf Arinbjarnarkviðu eftir Egil
Skalla-Grímsson:
Em eg hraðkvæðr
hilmi að mæra,
en glapmáll
um glöggvinga,
opinspjallr
of jöfurs dáðum,
en þagmælskr
um þjóðlygi.
I visu þessari eru fjögur lýsingarorð, og áhcrzla
mestu andstæðna liggur á þeim: hraðkvæður: glapmáll,
— opinsp.jallur: þagmælskur. Ádeila vísunnar leggst