Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1965, Blaðsíða 12

verpa á daginn. Þegar ungar
grænu skjaldbökunnar við At-
lantshaf hafa yfirgefið varp-
ströndina, hafast karldýrin við
í sjónum alla ævi eftir það. Eftir
að dimmt er orðið fara kven-
dýrin í land einungis til að verpa,
þau fara alltaf aftur og aftur
tii sömu varpsvæðanna og oft
til sama staðar á varpströndinni.
Grænu skjaldbökurnar eru í
hópi þeirra fáu skriðdýra, sem
eðla sig með meira en eins árs
millibili. f Sarawak eðlar allur
hópurinn sig og verpir á þriggja
ára fresti. f Tortuguero kemur
einn þriðji stofnsins til að verpa
á tveggja ára fresti en tveir
þriðju hlutar á þriggja ára fresti.
Á þeim átta árum, sem við höf-
um merkt þar skjaldbökur, hef-
ur engin skjaldbaka komið þang-
að aftur eftir aðeins eins árs f jar-
veru. Þegar varpi lýkur í Tortu-
guero fara skjaldbökurnar aftur
til heimahaga sinna þar sem
skjaldbökugrasið vex, þar halda
þær sig að því er virðist, þar til
næsti varptími nálgast. Bithagar
þeirra eru ef til vill ekki mjög
langt frá varpströndinni, en geta
einnig verið í mikilli fjarlægð.
Varpið hefst ekki alls staðar
á sama tíma árs á hinum ýmsu
varpstöðvum og stendur ekki alls
staðar jafnlengi yfir. Sums stað-
ar takmarkast varptíminn við
þrjá til fjóra mánuði ársins, á
öðrum stöðum koma skjaldbök-
urnar til að verpa allan ársins
hring og nær varpið hámarki í
tvo til þrjá mánuði, jafnvel tvisv-
ar á ári.
Kynmök fara fram við varp-
ströndina, og að því er virðist
hvergi annars staðar. Annað-
hvort koma karldýrin með kven-
dýrunum til varpstrandarinnar
eða þau eiga þar stefnumót á til-
settum tíma. Þegar fyrstu skjald-
bökurnar eru farnar að leggja
leið sína í land til að verpa, sjást
skjaldbökur hamast í sjónum að
boða baki, í tilhugalífi, í bardög-
um og kynlífi. Þetta fer þó að
mestu fram án þess að unnt sé
að fylgjast með því. En úr flug-
vélum, sem fljúga í lítilli hæð,
hafa stundum sést tvö karldýr
í eltingaleik við eitt kvendýr.
Mörg kvendýranna koma í land
rifin og klóruð, auðsjáanlega
vegna aðgangsfrekrar ástleitni
karldýranna. Sum kvendýrin
virðast hafa kynsamband rétt
áður en þau halda í land og byrja
að verpa.. 1 Tortuguero virðast
öll kynmök enda þegar liðnar
eru þrjár eða fjórar vikur af
■' " w
:
;.V S.O
■
- -
8: ■ ;s?-,
m
.....
sSSísSSSSSSSS
niúk -' «,
■ s' . '

r-Nv.^v.y^A.y^.í.vv.

•f.

, 0.......
j v'A'USS;
v •■VA. AV/.'V.. ^
ÍiillÍÍlilÍWÍÍSfes
* ÖWCSSSS ’S. ;•
. Í*. '
sslfefeiisis

1« £ittt
‘HTmnsfwtti
• ■ ■ ..................... . .....—
!Hi
Kortiö sýnir útbreiSslusvœði grœnu skjaldbbkunnar. Dökkbláu blettirnir viS strendur landa og eyja sýna staSi, þar sem skjaldbök-
292
VÍKINGUR