Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1965, Blaðsíða 55

um vélstjórum fjölgar þó ekki nógu ört til þess
að mæta eftirspurninni. Verkefni fyrir þá spretta
upp í svo mörgum atvinnugreinum. Er það mikill
skaði að sífeld vöntun er á æfðum vélstjórum á
stóru veiðiskipin. Þar er vel borguð atvinna fyrir
hendi, en sökum þess að starfið er erfitt og krefst
nokkurra fórna um þægindi, sneiða menn hjá þess-
ari vinnu. Menn leita þangað sem betur er að
þeim búið. Ég er síður en svo að álasa ungu vél-
stjórunum með því að draga þessa staðreynd hér
fram. Þeir eru ekki einir um að vilja helzt vera
þar sem bezt blæs.
Þetta væri ekki heldur umtalsvert, ef um lítið
nauðsynlegan atvinnuveg væri að ræða. En fisk-
veiðarnar eru sá atvinnuvegur þjóðarinnar sem
velmegun og langflest lífsþægindi fólksins bygg-
ist á. Menntun vélstjóranna er og beinlínis við
það miðuð, að þeir að námi loknu í Vélstjóraskól-
anum, taki almennt nokkurn þátt í vélgæzlu á
skipum. Þeir eru sérmenntaðir til þess starfs, eins
og t. d. stýrimenn, kennarar eða læknar til þess
starfs sem þeir eru menntaðir til. Það er .og þjóð-
félaginu tjón, ef auð skörð eru eða illa skipuð,
þar sem sérhæfðra manna er þörf. Þetta hefur
verið aumur blettur á samtökunum lengst af. Þeim
hefur verið borið á brýn, að þau settu námskröf-
ur of háar, atvinnuréttindin væru um of tor-
fengin. Reynslan hefur hins vegar löngu skorið
úr um það að svo er ekki. Það eru erfið vinnu-
skilyrði og stundum óvissar tekjur sem menn
veigra sér við. Á farskipunum eru vinnuskilyrðin
betri og öll aðbúð, enda er sjaldan hörgull á æfð-
um vélstjórum þar.
——--------------------<s>
Skólastjóri Vélskólans sagði nýlega í ræðu við
nemendur sína, svona í gamni, að þeir mættu
ekki líta á sig sem vísindamenn, þó þeir næðu
prófi. Og það væri heldur engin von um að þeir
yrðu það, þó þeir lærðu margt og stæðu sig vel.
Átti skólastjórinn þar auðvitað við hin svo köll-
uðu hærri vísindi. En orðið vísindi er býsna afstætt
hugtak, í því felst svo margt. En allt um það, það
eru nú einmitt vísindi, sem hann er daglega að
kenna nemendum sínum, þau vinnuvísindi eða bók-
vit, sem. segja má um, að daglega sé beinlínis í
askana látið. Það vinnuvit sem atvinnuvegir þjóð-
arinnar á núverandi stigi skiptir mestu, og mega
ekki án vera. Um þetta er skólastjórinn mér ef-
laust sammála.
Við teljum að undirbúningsmenntun vélstjór-
anna sé nú góð, og gerum okkur glæstar vonir um
álit og afrek þeirra á ókomnum árum. Með þeirri
kennslutækni sem nú er fyrir hendi, mætti þó ef-
laust stytta verklega kennslutímann nokkuð, svo að
vélstjóraefnin komist fyrr í gagnið. Vonandi taka
kennsluyfirvöldin það mál bráðlega til athugunar.
V-ÍKINQUR
Um leið og við þökkum fyrrverandi skólastjóra
og starfsliði hans fyrir vel unnin störf við upþ-
fræðslu vélstjóraefna, og góða samvinnu á um-
liðnum árum, lýsum við fullu tfausti á núverándi
skólastjóra, og starfsliði hans. Við vonum að góð
samvinna megi ávallt haldast milli stjórnenda skól-
ans og Vélstjórafélagsins.
-------------------------<$>
Vélstjórarnir eru tækninnar menn, en þessi
starfsgrein er svo ný hér á landi, að engar hefðir
hafa við hana bundist, eins og sumar aðrar. Það
er og heldur ekki sérlega rómantískt verk að híma
í hávaða og hitasvækju undir þiljum, þegar sjó-
ioftið og sólskinið leikur svalandi og styrkjándi
um þá sem störf sín eiga ofan þilja. En allt um
það er ekki laust við að þeir miklist nokkuð af því
að vera starfandi, ef svo mætti segja, á öldufaldi
tækniþróunarinnar, sem svo hátt ber nú í öllum
atvinnuvegum landsmanna. Það eru engar ykjur
að vélvæðingin hefur á fáeinum áratugum gjör-
bylt svo velmegun manna og viðhorfi, til svo að
segja flestra hluta, frá yztu nesjum til innstu dalá,
að hlutir, sem áður voru nálega óhugsanlegir eru
nú innan ljósmáls. En gott er að minnast þess,
sem okkur var innprentað í skóla, og vil ég beina
því til vélstjóranna sérstaklega, að efni 'breytist
í orku, og að orka getur einnig breyzt í efni, allt
eftir föstum náttúrulögmálum. Og að í náttúr-
unni fáist aldrei neitt fyrir ekkert. Með öðrum
orðum, við erum með þessu minntir á gamla lög-
málið, „eins og þú sáir svo muntu og emmg upp-
skera“. Við getum látið trú og öll andlegheit liggja
hér milli hluta. Það er þó, að mínum dómi, hollt
og þroskavænlegt að hafa þetta í huga í sairi-
skiptum manna.
Og við lítum nú á öll félagssamtökin, sem eru
orðin undra mörg í okkar litla þjóðfélagi. Þau eru
sum helguð málefnum sem ekki skipta mönnum
í flokka, svo sem almennings styrktarfélög. En
önnur eru bein hagsmunafélög, að minnSta kosti
öðrum þræði, og í rauninni beint gegn einstakl-
ingshyggju.
Það sem mér finnst varhugavert er það, að í
stjórn og framkvæmdum þessara samtaka ber uift
of einmitt á einstaklingshyggju. Hver félagsheild
er rekin eins og harðsnúið einkafyrirtæki með éin-
okunaraðstöðu. Þetta er varhugaverð þróun. Það
er sama hvort á þetta er litið af sjónarhóli vinnu-
seljanda eða vinnukaupanda. Samtök vinnukaupr
enda eru hér vitanlega ekki undanskilin. Islenzka
þjóðfélagið iðnþróast nú sem óðast. Samtímis
þjappa starfshóparnir sér saman í sambönd, fjórð-
ungssambönd og landssambönd. Hvert samband
er svo í framkvæmdinni gert að harðsnúnum ein-
staklingi, sem steitir hnefann að hinum eiginlegu
stjórnendum þjóðarinnar.
S36