Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1995, Blaðsíða 35

VÍKINGUR
Guðmundur Thorlacius:
T»1 ♦ / / ♦ ♦♦ A / /
il sjos i sjotiu ar
Sigurjón Magnús Egilsson
Árið 1914, þegar Guðmundur Thor-
lacius var tíu ára, lést faðir hans.
Guðmundur var elstur fjögurra syst-
kina. Faðir Guðmundar hafði verið
skipverji á kútter Sigríði með Birni í
Ánanaustum. Guðmundi var boðið að
koma um borð sumarið 1914.
„Við vorum á handfærum. Eg
Sigríður RE 22, en um borð í henni
hóf Guðmundur sjómennsku, aðeins
tíu ára gamall.
reyndi að draga físk úr sjó og ég mátti
eiga það sem ég dró. Atvikin höguðu
því þannig að ég varð að vera fyrir-
vinna. Það var einhver björg í því sem
ég dró þótt ég hafi ekki verið garnall.
Eg var fjögur sumur á Sigríði. Því var
þannig háttað að það voru tveir menn
um kojuna og þetta þótti ekki afleitt
þá. Skúturnar voru mikil skip þegar
þær komu fyrst til landsins. Þetta voru
nokkuð langar útiverur, eða sex til átta
vikur. Það var borðaður fiskur alla
daga nema sunnudaga, þá var saltkjöt.
Fiskurinn hélt lífinu í mannskapnum
eins og hann hefur alltaf gert.
Eg man 1914, þegar við vorum fyrir
vestan að fiska, að mennirnir töluðu
um hversu mikið væri af enskum her-
skipum fyrir vestan. Þegar við komum
úr túrnum fréttum við að það væri
skollin á heimsstyrjöld. Sambandið
við land var ekki meira en það.“
Það er trúlegt að tíu ára drengur á
skútu hafi einhvern tíma orðið þreytt-
ur.
„Já, það var oft á tíðum ef við vor-
um í stórum fiski, sérstaklega löngu.
Hún gat tekið vel í þar til hún var
komin upp í svona um miðjan sjó, en
þá léttist hún, því kúttmaginn kom
upp í henni og hún flaut upp langt út
frá skipinu.“
Sjórinn veitti bestu
björgina
Guðmundur, kom aldrei annað til
greina en að verða sjómaður?
„Nei, það kom ekki annað til greina.
Sjórinn veitti bestu björgina og hefur
alltaf gert. Þegar ég var átján ára fór
ég á togara og það var mikil breyting
frá Sigríði. Það voru engin vaktaskipti
og menn voru látnir standa meðan
þeirgátu staðið. Þórarinn Olgeirsson á
Belgaum var ekki þannig. Hann lét
okkur sofa fjóra tíma á sólarhring. Á
vertíðinni var alltaf fullt dekk, nógur
fiskur. Þórarinn var mikill aflamaður
og lét mennina alltaf sofa í fjóra tíma,
hann sá að mennirnir skiluðu meiri
vinnu ef þeir fengu að sofa. Þetta var
einstakt á togurum á þessum tínta.
Aðrir létu menn standa og standa og
afköstin urðu eftir því. Það þótti gott
að vera hjá Þórarni.
Það var mikil breyting að koma af
skútu yfir á togara. Fæðið var betra og
svo var einn maður um hverja koju. Ef
menn komust niður til að hvíla sig
gátu þeir alltaf komist í eigin koju.
Það var óhemjumikið fiskirí á togur-
unum á þessum tíma, þó var það mis-
jafnt. Það var ekki öllum gefin sú náð
að fiska vel.
Það var ertið vinna á þessum togur-
um og rnikið streð og það er mesta
furða að ekki skyldu verða fleiri slys
eins og slysahættan var mikil. Það var
oft kalt að standa í netabætingu í mis-
jöfnum veðrum. Þessir togarar tók
mikið af sjó inn á sig, sérstaklega
Guðmundur Thorlacius.
35