Náttúrufræðingurinn - 2003, Qupperneq 21

Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
og á fjörðum inni vegna umhverfis-
mats á áhrifum fiskeldis, virkjana og
stóriðju sem og frárennslismála.
Einnig skal nefna öflun þekkingar á
lögun og gerð sjávarbotnsins, m.a.
vegna alþjóðlegra reglna um réttindi
á hafsbotni. Orar framfarir í raf-
tækni, bæði á sviði mælinga og
vinnslu gagna, sem og í greiningu
og samskiptum, hafa opnað nýjan
heim í vísindum við úrlausnir og
nýtingu á fjölbreytni og mergð hinna
ýmsu þátta í náttúrunni. Raftækni,
tölfræði og líkanasmíð eru í öndvegi
við val á rannsóknaþáttum og úr-
vinnslu. Góð þekking á fræðunum
og innsæi hlýtur þó eftir sem áður að
skipta sköpum.
Að lokum þakkar höfundur dr.
Jóni Þ. Þór sagnfræðingi og Konráði
Þórissyni fiskifræðingi, sem og
óþekktum rýnum Félags íslenskra
náttúrufræðinga, gagnrýninn yfir-
lestur greinarinnar. Sigurborgu Jó-
hannsdóttur er þökkuð ritvinnsla og
frágangur greinarinnar.
Eins ber að geta þess að í grein-
inni er á köflum mjög stuðst við rit-
verk Jóns Jónssonar (Hafmnnsóknir
við ísland I og II; 1988, 1990) og dr.
Unnsteins Stefánssonar (Hafið; 1961
og 1999), einkum hvað varðar gaml-
ar danskar heimildir.
ÍSLENSK RIT UM HAFFRÆÐI OG SKYLD EFNl
Sjór og loft eftir Bjarna Sæmundsson, 1919. Reykjavík.
Sjóritm og sævarbúar eftir Bjarna Sæmundsson, 1943. Reykjavík.
Hafið eftir Unnstein Stefánsson, 1961, 1999. Almenna bókafélagið og Há-
skólaútgáfan. Reykjavík
„Sjórinn við Island" eftir Unnstein Stefánsson, 1981. Náttúra Islands. Al-
menna bókafélagið. Reykjavík.
Haffræði I og II eftir Unnstein Stefánsson, 1991 og 1994. Háskólaútgáfan.
Reykjavík.
Hafísinn, 1969. Safn greina frá hafísráðstefnu. Ritstjóri: Markús Á. Einars-
son. Almenna bókafélagið. Reykjavík.
Saga íslatids 1,1974. Ritstjóri: Sigurður Líndal. Hið íslenska bókmennta-
félag og Sögufélag. Reykjavík.
íslenskir sjávarhættir 1-5 eftir Lúðvík Kristjánsson, 1980-1986. Menn-
ingarsjóður. Reykjavík.
Hafrattnsóknir við ísland I og II eftir Jón Jónsson, 1988 og 1990. Menn-
ingarsjóður. Reykjavík.
Ströndin eftir Guðmund Pál Ólafsson, 1995. Mál og menning. Reykjavík.
íslendingar, Uafið og auðlindir þess, 1995. Ráðstefnurit IV. Vísindafélag
Islendinga. Reykjavík
Sjávarnytjar við Islattd eftir Karl Gunnarsson, Gunnar Jónsson og Ólaf
Karvel Pálsson, 1998. Mál og menning. Reykjavík.
Og svo eldri útgáfur:
„Gylfastraumurittti og lönd þau er að hottutn liggja" eftir Þorvald
Thoroddsen, 1876. Andvari, tímarit Hins íslenska þjóðvinafélags, 3. ár.
Kaupmannahöfn.
„Uttt sjávarbotnitm, og uttt hita og strauma sjávaritts krittgunt Islattd" eft-
ir Helga E. Helgason, 1880. Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags, 1.
„Unt hafið" eftir Benedikt Gröndal, 1884. Tímarit Hins íslenzka bók-
menntafélags, 5.
Lýsittg lslattds. Sjórittn krittgunt lsland eftir Þorvald Thoroddsen, 1908.
Hið íslenzka bókmentafjelag, Kaupmannahöfn (endurútg. í Reykjavík
1931).
AÐRAR HEIMILDIR
Bjarni Sæmundsson 1926. Fiskarnir (Pisces Islandica) XVI + 528 bls.
Reykjavík.
Einar Ásmundsson 1861. Hafísinn við norðurströnd íslands. Islendingur
2. 15.
Ekman, Valfried W. 1905. On the influence of the earth's rotation on ocean
currents. Arkiv for Matematik, Astronomy og Fysik 2 (11). 1-53.
Hermann, Frede & Helge Thomsen 1946. Drift bottle experiments in the
Northern North Atlantic. Medd. Komm. Havunders. Hydrografi 3 (4).
1-87.
Héðinn Valdimarsson & Svend-Aage Malmberg 1999. Near-surface
circulation in Icelandic waters derived from satellite tracked drifters.
Rit Fiskideildar 16. 23-39.
Irminger, Carl 1843. Golfströmmens hastighed ved Island m.m. Nyt Arkiv
for Sövæsen 2. 191-200.
Irminger, Carl 1853. Om havets strömninger m.m. Nyt Arkiv for Sövæsen
8. 115-137.
Irminger, Carl 1861. Strömninger og isdrift ved Island. Tidskrift for Sövæ-
sen 6.15-40.
Kiilerich, Alf 1945. On the hydrography of the Greenland Sea. Medd. om
Gronland 144 (2). 63 bls.
Knudsen, Martin 1898. Hydrografi. Den Danske Ingolf-Expedition 1 (2).
1-154.
Maury, M.F. 1855. The Physical Geography of the Sea. New York. 274 bls.
Mourier, A. 1880. Orlogsskonnerten "Ingolfs" Expedition i Danmarks-
strædet 1879. Geografisk Tidskrift 4. 43-60.
Nansen, Fridtjof 1912. Das Bodenwasser und die Abkuhlung des Meeres.
Internationale Review der gesamten Hydrobiologie und
Hydrographie 5 (1). 1-42.
Nielsen, J.N. 1904. Hydrography of the waters by the Faroe Islands and
Iceland during the cruises of Danish research steamer "Thor" in the
summer of 1903. Medd. Komm. Havunders. Hydrografi 1 (4).
Nielsen, J.N. 1905. Contribution to the hydrography of the waters north
of Iceland. Medd. Komm. Havundersög. Hydrografi 1 (7).
Nielsen, J.N. 1907. Contribution to the hydrography of the northeastern
part of the Atlantic Ocean. Medd. Komm. Havunders. Hydrografi 1
(9).
Nielsen, J.N. 1908. Contribution to the understanding of the currents in
the northern part of the Atlantic Ocean. Medd. Komm. Havunders.
Hydrografi 1 (11).
Ryder, C. & K. Rördam 1895. Den Östgrönlandske Expedition 1891-1893.
5. Hydrografi. Meddel. om Grönland 17. 189-279.
Ryder, C. 1904. Some investigations relating to the ocean currents
between Norway, Scotland and Greenland. Ann. Dansk Meteorolog.
Inst 1901 og 1904.
Sigurður Nordal 1957. Ferðin sem aldrei var farin. (Líf og dauði 1940.).
Bls. 301-316 í: Baugabrot (ritstj. Tómas Guðmundsson). Almenna
bókafélagið.
Sigurður Líndal 1974. Samgöngur við önnur lönd. Bls. 199-213 í: Saga ís-
lands 1 (ritstj. Sigurður Líndal). Hið íslenska bókmenntafélag og
Sögufélag.
Smed, Jens 1975. Monthly anomalies of the sea surface temperature in the
areas of the northern North Atlantic in 1972. Annls. Biol. 30.15-17.
Táning, Á.V. 1931. Drift bottle experiments in Icelandic waters. Rapp.
Proc.- Verb. 72. 1-20.
Unnsteinn Stefánsson 1962. North Icelandic waters. Rit Fiskideildar 3. 269
bls.
Vebæk, Christen Leif og Sören Ib Thirslund 1992. The Viking Compass
guided Norsemen first to America. Bogtrykkeri as. Skjern. 59 bls
Wandel, C. 1898. Rejseberetning. Den Danske Ingolf-Expedition 1 (1).
1-20.
Wust, Georg 1928. Der Ursprung der Atlantischen Tiefenwásser. Zeitschr.
der Gesellschaft fur Endkunde, Berlin. 506-534.
Þorsteinn Vilhjálmsson 1991. Hversu nákvæmur var Stjörnu-Oddi? Bls.
83-95 í: Eðlisfræði á íslandi 5 (ritstj. Leó Kristjánsson & Þorsteinn Vil-
hjálmsson). Háskólaútgáfan.
Þorsteinn Vilhjálmsson 1991. Time-reckoning in Iceland before literacy.
Archaeoastronomy in the 1990's. Loughborough, UK. Group D
Publications. 69-76.
Þorsteinn Vilhjálmsson 1997. Time and Travel in Old Norse Society. Disp-
utation 2. 89-114.
Þórleifur Bjarnason 1984. Islandssaga 1. Ríkisútgáfa námsbóka, Reykjavík.
128 bls.
PÓSTFANG HÖFUNDAR
Svend-Aage Malmberg
Hafrannsóknastofnuninni
Skúlagötu 4
101 Reykjavík
netfang: svam@hafro.is
UM HÖFUNDINN
Svend-Aage Malmberg (f. 1935) lauk fyrrihlutaprófi
frá háskólanum í Kiel í Þýskalandi 1958 og Dr.rer.nat.-
prófi í hafeðlisfræði frá sama skóla 1961. Hann var
sérfræðingur hjá Fiskideild Atvinnudeildar Háskól-
ans, síðar Hafrannsóknastofnun, 1962-1975, deildar-
stjóri sjórannsókna hjá Hafrannsóknastofnuninni
1975-1985 og deildarstjóri hjá sömu stofnun 1985-
2002. Hann hefur síðan starfað á Hafrannsóknastofn-
uninni í hálfu starfi að sérstökum rannsóknaverkefn-
um.
97