Náttúrufræðingurinn - 1997, Blaðsíða 7

2. mynd. Rjúpnatalningasvæðið á Kvískerjum, séð yfír Heiði,
23. júní 1996. - The Ptarmigan Census Area at Kvísker.
Ljósm./photo Helgi Björnsson.
1981, og síðan ljögur ár
með um 33 karra (15,7
karrar/km2). Á þessu
skeiði er ekki hægt að
tala um neinn ákveðinn
topp eins og var svo
greinilegur 1966. Þetta
skeið endar með fækkun
í 5 ár (að jafnaði 24% á
ári). Eftir 1992 hófst nýtt
fjölgunarskeið og aukn-
ing milli ára hefur verið
um 44%.
Við höfum engar upp-
lýsingar um aldurs-
hlutföll í vorstofninum á
Kvískerjum né unga-
framleiðslu síðsumars,
þannig að við getum
ekkert ráðið í afföll og
hvemig þau greinast á
aldurshópa og breytast
milli ára.
Samanburður
VIÐ ÖNNUR
RJÚPNATALNINGASVÆÐI
Varpþéttleiki rjúpna á Kvískerjum er
svipaður og á bestu rjúpnatalninga-
svæðunum á Norðausturlandi (Ólafur K.
Nielsen 1995b og óbirt gögn í Náttúra-
fræðistofnun) en heldur lægri en í Hrísey á
Eyjafirði (Ævar Petersen 1991 og óbirt
gögn í Náttúrufræðistofnun). Meðalþétt-
leiki á Kvískerjum fyrir tímabilið 1983 til
1995 var 9,3 karrar/km2 á ári (minnst 3,3
og mest 16,7 karrar/km2). Á Laxamýri, sem
var næstbesta talningasvæðið af sex
svæðum á Norðausturlandi, voru á sama
tíma að meðaltali 8,8 karrar/km2 á ári
(minnst 3,8 og mest 13,0 karrar/km2). í
Hrísey á sama tima voru að meðaltali 24,6
karrar/km2 á ári (minnst 9,9 og mest 41,1
karrar/knr2).
Fróðlegt er að bera stofnbreytingar á
Kvískerjum saman við Hrísey og svæði á
Norðausturlandi. Á árunum 1963 til 1976
voru breytingar á Kvískerjum og í Hrísey
nákvæmlega í takt; uppsveiflan hófst á
sama tíma, toppur var sama ár, fækkun
hófst sama ár og síðan aukning í meðal-
þéttleika á báðum svæðum 1975 og 1976
(4. mynd). Við höfum ekki tölur frá Hrísey
aftur fyrr en 1983 og frá Norðausturlandi
fyrst frá 1981. Frá 1983 fylgjast tölur frá
Hrísey og Norðausturlandi mjög vel að;
það var greinilegur toppur 1986 á báðum
svæðum og síðan hliðstæð fækkun á um 7
árum og eftir það aukning aftur. Á
Kvískerjum var aldrei neinn skýr toppur á
9. áratugnum, eins og fram hefur komið, og
fyrri hluta þess áratugar var þéttleikinn í
góðu meðallagi og engar ákveðnar
breytingar í stofnstærð. Um miðjan
áratuginn byrjaði að fækka á Kvískerjum á
sama tíma og norðan- og norðaustanlands,
og fækkunin varaði álíka lengi á
Kvískerjum og fyrir norðan. Síðustu þrjú
árin (1993 til 1995) hafa breytingar verið
eins á þessum svæðum. Það að þessar
stofnbreytingar skuli gerast á sama tima á
aðskildum svæðum bendir til þess að
áhrifavaldurinn sé sá sami, hver svo sem
hann er (sjá Lindström o.fl. 1995).
117