Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1987, Qupperneq 77

Náttúrufræðingurinn - 1987, Qupperneq 77
1981, e.t.v. sami fugl og sást þar árið áður. Síðan sást fullorðinn rósamáfur í júní 1982 í Aðaldal (9. mynd). Fullorðinn rósamáfur sást einnig um 200 sjómílur suður af Vík í Mýrdal, 30. apríl 1971 (Thurston 1982). Auk þeirra fugla, sem að framan greinir, sáust 3 fuglar við Laxá í Þingeyjarsýslu 10. júní 1951 og tveir þrem dögum síðar, sem gætu hafa verið rósamáfar. Þar sem nánari lýsing er ekki fyrir hendi, eru þessir fuglar ekki taldir með í skránni hér að framan. Par sem fuglinn við Skipalón birtist ár eftir ár, eru sterkar líkur á því, að um sama einstakling hafi verið að ræða í öllum tilfellum, og að það sé sami einstaklingur, sem sást á Akureyri (en þar á milli eru um 12 km). Ekkert bendir til þess að þessi fugl hafi reynt varp. í upptalningunni hér að ofan eru þær athuganir, sem eiga við fugl þenn- an, merktar með stjörnu (*). í nýlegri grein um rósamáfa eftir Bledsoe og Sibley (1985) kemur fram að þeir þekkja ekki dæmi þess að rósamáfar hafi sést ár eftir ár á sömu slóðum utan íshafssvæðanna. Slík hegðun er þó ekki óþekkt meðal fugla sem hrakist hafa út fyrir venjuleg heimkynni sín. Eins og skráin hér að framan ber með sér, hefur einn fugl sést í febrúar og annar í mars, en allir hinir á tíma- bilinu apríl til ágúst, flestir í júní. Þannig hafa engir rósamáfar sést fyrri part vetrar (nóvember til janúar), og skýtur það nokkuð skökku við rósa- máfsfundi annarsstaðar við strendur Evrópu, en þar eru þeir mun algengari að vetrarlagi (nóvember til febrúar) heldur en á vorin og sumrin (10. mynd). Rósamáfur er lítill máfur, mun minni en hettumáfur. Fullorðnir fuglar að sumarlagi eru roðalitir á kviði, síð- um og höfði. Mjór dökkrauður (eða svartur) hringur er um háls þeirra (9. mynd). Vængirnir eru gráir að ofan og neðan með ljósari rönd á afturbrún. Fullorðnu fuglarnir missa roðalitinn og dökka hálshringinn á veturna. Vængmynstur ungfugla á fyrsta ári er líkt og á ungum ritum. Gott einkenni á fullorðnum og ungum rósamáfum, auk smæðar, er fleyglaga stél og hlutfalls- lega lítið nef. ísmáfur (Pagophila eburnea) Ismáfar eru hánorrænir, svo sem nafnið bendir til. Þeir verpa á Sval- barða, á eyjunum í Norður-íshafinu norðan Síbiríu, nyrst á Grænlandi og eyjum norðan Kanada. Þeir hafa ný- lega fundist verpandi á jökulskerjum norðan Angmagssalik á austur Græn- landi (Wright & Matthews 1980). fs- máfar verpa á gróðurlausum klöppum eða í urð, sjaldan fjarri sjó, eða á breiðum bjargsyllum. ís og snjór er aldrei langt undan, og ísmáfur hefur meira að segja fundist verpandi á ís- jaka. Sjaldgæft er að sjá ísmáfa setjast á sjó, og vitað er að þeir forðast bleytu. Fæða ísmáfa er ýmsir fiskar og hryggleysingjar, sem þeir taka við ís- jaðarinn, en einnig leggjast þeir á hræ sela og fleiri dýra. Á myrkum vetrar- dögum eru sjálflýsandi fiskar mikilvæg fæða (Orr & Parsons 1982). Fátt er vitað um ferðir ísmáfa utan varptíma. Þeir halda sig þó við ísrönd- ina í Norður-íshafi á veturna og flytja sig til með ísnum. Þeir eru reglulegir vetrargestir við Labrador og í Davis- sundi vestan Grænlands. Merkingar benda til þess, að varpfuglar frá Sval- barða leiti þangað. Hins vegar eru ís- máfar sjaldséðir við N-Noreg og við Síbiríustrendur. Við Færeyjar eru ís- máfar e.t.v. reglulegir vetrargestir (Bloch & Sórensen 1984). Þeir eru 71
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.