Náttúrufræðingurinn - 1934, Blaðsíða 32

78
NÁTTÚRUFR.
Einnig geta kakalakarnir valdið tjóni með því að bera
sóttkveikjur manna á milli. Það er því nauðsynlegt að útrýma
kakalökum strax og þeirra verður vart. Til þess eru ýms ráð.
Öruggast er að bræla með blásýru (Cyanbrinte HCN). En blá-
sýran er ákaflega hættulegt eitur, sem aðeins vanir menn mega
hafa um hönd.
Annað ráð, til þess að útrýma kakalökum, sem telja má
hættulaust, og hver og einn getur framkvæmt sjálfur með litl-
um tilkostnaði, og notað hefir verið
meðal annars í Reykjavík síðustu árin
með allgóðum árangri, er blanda af
bórax1) (Kejserborax) eða bórsýru,
flórhveiti og flórsykri, hvert að einum
þriðja hluta. Þessari blöndu er síðan
stráð þar sem kakalakarnir hafast við.
Þeir éta hana vegna hveitisins og syk-
ursins, og verður það þeim að bana.
Þar sem mikið er af kakalökum þarf
að strá fyrir þá með eins eða tveggja
daga millibili um nokkurn tíma, ef
þeim á að verða útrýmt til fulls.
Hingað til lands hafa kakalakar
borist í skipum á síðari tímum. Eru nú þekktar hér fjórar teg-
undir af þeim. Þrjár þeirra flytjast hingað öðru hvoru, en sú
fjórða er orðin landlæg.
Þeir kakalakar, sem hér hafa fundizt, eru allir af sömu
ætt, kakalakaættinni (Blattidae), en teljast til þriggja ætt-
kvísla, sem má aðgreina þannig:
Stóri kakalaki.
A. Ekki grænir að lit.
a. Aldrei lengri en 15 mm.2)
Phyllodromia.
b. Aldrei styttri en 20 mm.
Periplaneta.
B. Grænir að Jit.
Panchlora.
1. ættkvísl. Phyllodromia Serv.
I Evrópu er aðeins þekkt ein teg. af þessari ættkvísl, sú
1) Fæst í lyfjabúðum.
2) Fálmarar ekki taldir með.