Náttúrufræðingurinn - 1967, Side 42

134
N ÁTT Ú RUFRÆÐIN G U RI N N
4. mynd. Helgafellshraun yfir lagskiptri gosmöl „suðurfellanna" (túfflagi ,,C“)
við Klauf vestur frá Litlhöfða. — Ljósm. Guðm. Kj.
Fig. 4. Helgafell Lava resting on stralified tuff. — Plioto Kjartansson.
líkara, sem þau hafi borizt frá meginlandinu og Vestmannaeyjar
verið skóglausar, þegar þessi jarðvegur var að myndast.
Allt ber þetta að sama brunni um það, að viðarleifarnar séu af
víði. Nú vex ekki önnur víðitegund villt í Vestmannaeyjum en
grasvíðir, og mun hann ásamt krækilyngi og beitilyngi vera eini
gróðurinn þar með trjákenndum stönglum (Baldur Johnsen 1941).
Sprekin í mónum hljóta þó að vera af stórvaxnari tegund, væntan-
lega grávíði, loðvíði eða gulvíði. Hvers konar trjágróður virðist
eiga mjög erfitt uppdráttar í Vestmannaeyjum, einnig sá, sem
hlúð er að í görðum við hús, og valda því eflaust tíð særok og
selta í lofti. í örnefnaskrá Vestmannaeyja eftir Þorkel Jóhannesson
(1938) hef ég ekki fundið eitt einasta örnefni, sem bendi til, að
hrís eða kjarr hafi vaxið á staðnum (ekki einu sinni „holt“ kernur
þar fyrir). Sprekin í Garðsendamónum eru nokkur vísbending um,
að eyjarnar hafi fyrir 5 þúsund árum verið mun stærri en nú og
víðikjarrið, þar sem nú er Garðsendi, vaxið kippkorn frá sjávar-
ströndu.