Samvinnan - 01.10.1968, Síða 36

MIROSLAV HOLUB:
UNDIRRÓT HLUTANNA
I
Faust
eSa einhver
nægjanlega klaufskur til að vera
vitur,
einhver sem beygir naglann
f fyrsta höggi,
einhver sem gleymir a3 kaupa sér
farmiða eða
sýna vegabréfið
áður en hann leggur af stað,
einhver sem virst gæti hnoðaður úr fáeinum grömmum
af hálfspunds smjörsköku sinni,
semsagt Faust
fer út að ganga
(fyrir páska)
innfyrir bæ, öslandi polla
sem meiningin var þó
að forðast,
eigrar á móti vegfarendastraumnum, slæst i
hóp sem
fagnar almennt því
að veðrið er annaðhvort þungbúið eða bjart
eftirá að hyggja
ÞaS er ekki annað að gera
en fagna
eigrar um og tekur þátt f gleði þess,
ioks
Einstöku mistök eru núorðið mistök
önnur eru enn til fyrirmyndar
gengur um eins og stofuklukka
sem kassalaus orðin gleymir alveg að siá,
Það gerðist ekki neitt en við
sáum það alltaf fyrir
gengur um eins og útbrunnin rafhlaða
á færibandi,
heyrir raddir að ofan
Ránfuglar syngja ekki
heyrir raddir að neðan
Leitar þú að tilgangi lífsins?
Ertu byrgur af hvítlauk?
hann fer gráa veginn hjá sementsverksmiðjunni,
hann fer rauða veginn hjá siáturhúsinu,
hann fer bláa veginn hjá vatninu,
hann fer bölveginn hjá ráðuneytinu,
hann fer græna veginn hjá leikvellinum
þar sem grunlausir skrfkjandi kroppar velta i grasi —
Æskan er varla nein röksemd.
Ellin því síður
gengur og hugsar eða öllu heldur barasta
gengur
Það er alveg náttúrlegt að hugsa
einungis þegar ekkert er annað
að gera
II
Og loksins
(auðvltað)
mætir hann svörtum hvolpi
sem hleypur í sffellt þrengri og
þrengri hringi
eins og forspá köngurló
að spinna risavef.
— Sko, nú sjáum við
að hvolpurinn hérna er kjarninn,
undirrót hlutanna,
segir Faust og hraðar sér
heim.
Og hvolpurinn hringsólar
eins og bréfhrafn,
Til jafnvægisæfinga
eru vængir bestir
eins og köttur, eins og mús,
eins og runni í svörtum loga,
Skáldskapur er í öllu. Það
er meginröksemdin
gegn skáldskap
eins og friðlaus sjóndeildarhringskryppan
Kryppan og aðrar leifar
fortíðarinnar
og jafnframt þó vinaleg harka leiðarsteinsins,
Óskeikulleiki og aðrir sjúkdómar
fullorðinsáranna
eins og Maraþonhlaupari
en sjálfum sér þó líkur
(En undirrót hlutanna er ekki
í hlutunum sjálfum)
eins og landafjandi í uppreisn,
Því neikvæðari sem maðurinn er
því oftar segir hann já
eins og failinn engiil
Þó að þú fallir muntu ekki
haggast
eins og vísifingur myrkursins í neðra.
En undirrót hlutanna er ekki
í hlutunum sjálfum
Faust skundar heim,
hringirnir þrengjast eins og snara
herpist að kverkum leyndardóms.
Og sem nú Faust lítur hús sitt
þreifar hann eftir sífelldlega týndri
lyklakippu sinni,
viðbúinn að gera fyrir sér krossmark
Er krossinn mannlegri
en bein lína?
ellegar merki hinnar beinu iínu
Ef beina línan er gagnrýnd fæst af því
skellur
ellegar merki hjartans
Hversu mörg líffæri eru ekki nefnd
hjarta?
hjartalínunnar í lófanum,
Hjarta, já, en hvar er þá framréttur
lófi?
Sem hann fer inn til sín
og hvolpurinn þenur sig yfir götuna
36