Samvinnan - 01.12.1984, Page 60

Aðalgeir Kristjánsson skjalavörður
skrifar um Magnús Einarsson
brautryðjanda tónlistar á Norðurlöndum
Fyrri hluti
Með fíðluna á bakinu
Lúðrasveit Akureyrar. Talið frá
vinstri: Ketill Sigurgeirsson, Júlíus
Júlínusson, Gunnar Matthíasson,
Magnús Einarsson, Sigtýr Jónsson,
Jón Jóhannesson og Páll Magnússon.
Hinn 23. mars 1934 mátti lesa
eftirfarandi frétt í íslendingi á
Akureyri: „Jarðarför Magnús-
ar Einarssonar organista fór fram í
gær að viðstöddu fjölmenni. Voru í
líkfylgdinni, auk vandafólks hins
látna, bæjarstjórnin ásamt bæjar-
stjóra, kennaralið og nemendur
Menntaskólans og Gagnfræðaskólans,
söngfélagið Geysir, meðlimir úr hinu
gamla söngfélagi Magnúsar, Heklu,
Lúðrasveitin Hekla og fjöldinn allur
annar, bæði af innanbæjar- og aðkomu-
fólki. Hekla söng við húskveðju og
gekk síðan í fararbroddi undir fána
sínum til kirkju, en þar söng Geysir,
Gunnar Pálsson söng einsöng við
kvæði er Konráð Vilhjálmsson hafði
ort. Lúðrasveitin lék nokkur lög bæði
við heimilið og kirkjuna. Séra Rafnar
flutti húskveðju og talaði í kirkjunni,
en yfir gröfinni flutti Snorri Sigfússon
skólastjóri kveðju frá Heklungum. - í
skólunum minntust skólastjórarnir
hins látna söngfrömuðar og fánar
blöktu í hálfa stöng á öllum flagg-
stöngum í bænum. - Var minningu
hins látna þannig sýndur verðskuldað-
ur sómi.“ Þannig hljóðar frásögn fs-
lendings af því með hvaða hætti Magn-
ús Einarsson organisti var kvaddur af
eftirlifendum í bæ og byggð.
# Niðurseta og léttadrengur
Magnús Einarsson fæddist 18. júní
1848 að Björgum í Kaldakinn. For-
eldrar hans voru Einar Hjaltason
bóndi þar og Arnfríður Jónsdóttir,
fyrri kona hans. Forfeður Magnúsar
höfðu búið í nokkra ættliði á Björgum
og Granastöðum, en þangað höfðu
þeir flust ofan úr Mývatnssveit. For-
eldrar Magnúsar voru bæði fædd árið
1810 á Granastöðum. Þau voru gefin
saman 28. júlí 1834, og eignuðust 9
börn, en ekki náðu þau öll fullorðins
aldri, Magnús var sá 7. í röðinni. Elst
var Aðalbjörg fædd 1835, en yngst
Elín fædd 8. maí 1855. Hún virðist
hafa dáið skömmu eftir fæðingu.
Þess má geta hér að árið 1809
fæddist á Nípá - næsta bæ við Grana-
staði - sveinbarn að nafni Helgi
Jónsson, þremenningur við Einar
Hjaltason. Helgi var faðir bræðranna
Jónasar Helgasonar og Helga Helga-
sonar, sem komu mjög við sögu ís-
lenskra tónlistarmála fyrir og um alda-
mótin síðustu.
Einar Hjaltason var bóndi og báta-
smiður. Sagt er að hann hafi smíðað
um 120 báta og byttur auk bústarf-
anna. Árið 1855 missir hann konu sína
og nýfædda dóttur, flyst frá Björgum
og að Nípá, næsta bæ við Björg. Par
er Magnús hjá föður sínum í árslok
1855, sagður 8 ára að aldri. Af Einari
Hjaltasyni er það að segja að hann
kvæntist öðru sinni 6. júní 1856 Aldísi
Sigurðardóttur á Þóroddsstað og settu
60