Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.03.1925, Blaðsíða 91

Tímarit íslenskra samvinnufélaga. 281
í erfiðum árum lækka þessar tekjur mikið, en þó eru
jafnan margif menn hér á landi, sem þola vel töluverðan
aukaskatt. þegar þess er gætt, að meginhlutinn af tekjum
landssjóðs fæst með nefsköttum, sem hvíla jafnþungt á
bláfátækum barnamanni og stórauðmanni með jafnmargt
sifjalið, þá er ekki nema eðlilegt, að ríku mennirnir verði
að taka á sig verulegar aukabyrðar til þjóðfélagsheilla.
Enn sem komið er má telja, að stórtekjumenn greiði til-
tölulega mjög lítið til almannaþarfa, eftir því sem gerist
annarsstaðar. Grundvöllurinn undir slíkum skattstofni er
þannig mjög traustur, hvernig sem á er litið.
Skattstofan hefir ekki gefið út neina skýrslu um
tekjur manna hér. þvert á móti reynt að fela niðurstöð-
umar með því áð blanda saman í skattskránni skatti af
eignum og tekjum. Er því ómögulegt á þessu stigi máls-
ins að gera sér í hugarlnd, hve miklu hátekjurnar nema.
Nú í ár er álitið að stórgróði nokkurra manna í Reykjavík
sé um 20 miljónir. Áreiðanlega er ekki gengið nærri
„þurftarlaunum" slíkra manna, þó að tekjurnar væru svo
sem 2 miljónir í hágróðaskatt til að rækta og bæta það
land, sem hefir alið upp þá menn, sem framleitt hafa
þennan gróða.
Vafalaust eru til þeir menn, sem fyndist harðræði að
auka skattabyrðar á stórefnamönnum landsins. En fyrir
utan þá röksemd, sem fyr var fram borin, að efnalausa
fólkið ber nú afarþungar skattabyrðar, þar sem tollarnir
eru, og að réttlætiskend mælir þá með að hinir efnuðu beri
að sínu leyti hinn sameiginlega þunga eftir þeirra getu,
þá ber að líta á það, að hvenær sem efnamönnunum
hlekkist á, tapa bankarnir á þeim stórfé. En sitt tap vinna
bankamir upp á öllum almenningi með háum vöxtum. Úr
því almenningur ber ábyrgð á glappaskotum og óhöppum
stórspekúlantanna, verða þeir líka að sætta sig við að
greiða til almannaþarfa nokkuð af happdrættisgróða
sínum.
Eg þykist hafa sýnt fram á tvent. Fyrst þörfina fyrir
sjóð, sem gæti hjálpað til að byggja og rækta landið. í