Andvari - 01.06.1959, Page 30

28
SIGURBJÖRN EINARSSON
ANDVARI
og niðri og þar í miSju", eins og Eysteinn kvaS í Lilju sinni. En vér notum
þetta orSalag, af því aS þaS túlkar hina beinu skynjun og getum alclrei talaS
öSruvísi.
Og sum þessara orSa tákna líka siSgæSisleg hugtök og andleg: Vér stefn-
um huga „upp á vi3“, leitum „upp“ í móti í hugsjónum vorum og viSleitni,
eSa sveigjumst ,,ni3ur“ á bóginn. Eliminninn er tákn guSlegrar tilveru, og
þó vissu þeir, sem trúa á GuS Biblíunnar, fyrir ævalöngu, aS himinninn er
ekki afmarkaSur hústaSur GuSs í staSbundinni merkingu. Himnarnir og himn-
anna himnar rúma hann ekki, segir í fyrri Konungabók, og hann er eklci
fjarri neinum af oss, því aS í honum lifum og hrærumst og erum vér, segir
Páll. Þegar Lúther ræSir um nálægS Krists í altarissakramentinu, segir hann:
„Menn vita ekki, hvaS þaS þýSir, aS Kristur steig upp til himins. ÞaS varS
ekki meS sama hætti og þegar þú gengur upp stiga inn í hús, heldur felst í
þessu þaS, aS hann er ofar allri sköpun og í allri og utan allrar sköpunar. Til
þess aS táhna þetta var hann líkamlega upp hafinn". Og hvaS hafa orSin í
139. sálmi DavíSs misst af sannleik sínum og áhrifamætti viS þaS, sem nú er
vitaS um sköpulag heimsins? „Hvert get ég fariS frá anda þínum, Drottinn,
og hvert flúiS frá augliti þínu? Þótt ég stigi upp í himininn, þá ertu þar, þótt
ég gerSi undirheima aS hvílu minni, sjá þú ert þar, og þótt ég lyfti mér á
vængi morgunroSans og settist viS hiS yzta haf, einnig þar myndi hönd þín
IciSa mig og hægri hönd þín halda mér“.
ÞaS er heimsmynd hinnar beinu skynjunar, senr mótar mannlegt mál,
einnig mál Biblíunnar, og í orSalagi hennar eru ekki fólgnar neinar heims-
fræSilegar kenningar, engu fremur en í orSalagi kvæSanna, sem ég vitnaSi til.
Ef vér eigum aS gagnrýna Biblíuna fyrir óvísindalegan talsmáta, þá þurfum
vér aS gagnrýna fleira og leiSrétta fleira. Vér verSum þá aS hreinsa máliS
yfirleitt, rýma brott öllum úreltum orSatiltækjum og fá önnur í staSinn sem
séu í samræmi viS formúlur vísindanna. En mál vísindanna er einmitt for-
múlur, og meS þær einar væri mannkyniS mállaust. Ef Biblían er fráleit vegna
óvísindalegs orSalags, þá er alltjent allur skáldskapur óhæfur í nýtízku mann-
félagi, því aS skáldskapur hvers konar er gagnmengaSur óvísindalegum orSa-
tiltækjum um jörS og himin, um stjörnur og sól, aS ekki sé talaS um mannleg
viShrögS. Vér verSum þá aS hætta aS tala um grænt gras og hvítan snjó, um
himininn heiSan og bláan og hafiS skínancli hjart, því aS öll þessi ummæli
eru ósönn, vísindalega skoSaS. Og þá er hætt viS, aS alltjent skáldunum —
og ekki aSeins sálmaskáldum, ef nokkur væru uppi standandi, og ekki heldur
atómskáldum einum, — þætti töluvcrt þröngt sínum kosti og teldu slíka vísinda-
hyggju lítinn ávinning fyrir lífiS.