Andvari

Volume

Andvari - 01.06.1959, Page 71

Andvari - 01.06.1959, Page 71
ANDVABI LANDIIELGISMÁLIÐ 69 setningum, sem byggðar eru á sérhagsmunum þeirra þjóða, er nýta vilja sér auðlindir þær, sem að réttu lagi tilheyra öðrum, og er gleggsta dæmið um það hrafa Bandaríkjanna til landgrunnsins. Sú krafa kom fram í tveimur yfirlýsingum, sem kenndar eru við Truman forseta og gefnar voru út árið 1945. Fjallaði önnur þeirra um rétt Banda- ríkjanna til hagnýtingar á auðæfum sjávarbotnsins utan þriggja mílna land- helginnar, en hin um fiskiverndarsvæði á úthafinu. Að því er til sjávarbotnsins tekur og þeirra auðæfa, sem i honum kunna að finnast, þá slá Bandaríkin eign sinni á þau. Hin yfirlýsingin virðist í fyrstu nokkuð óljós og skoðanir voru skiptar, hvað hún raunverulega þýddi. Töldu sumir, að liún jafngilti því, að Bandaríkin tækju sér lögsögu yfir hafsvæðum utan landhelginnar, en síðar var gefin nánari skýring á þessari yfirlýsingu, sem tók af vafa, þar sem sagt var að ’ekki væri um það að ræða að taka sér lögsögu yl’ir svæðum utan landhelginnar, heldur skyldu friðunarsvæðin á úthafinu ákveðin með samningum milli þeirra ríkja, sem veiðar stunduðu a svæðinu. Hvað sem annars má um þessar yfirlýsingar segja, þá er það augljóst, að með landgrunnsyfirlýsingunni tóku Bandarikin sér yfirráð yl'ir svæði, sem áður hafði verið talið utan lögsögu þeirra og voru þær aðgerðir að sjálfsögðu cingöngu miðaðar við hagsmuni Bandaríkjanna sjálfra. Hér var um að ræða hagsmuni, sem taldir voru lífshagsmunir Bandaríkjanna og þá er af skiljan- legum ástæðum gripið til þess að tryggja þá með því að gefa einhliða yfir- lýsingu, en ekki með því að freista þess að ná samningum við þá aðila, sem kynnu að eiga hagsmuna að gæta á umræddu svæði. Með fiskveiðarnar gildir allt öðru máli, því að þeir hagsmunir Banda- ríkjanna, sem þar voru í veði, töldust ekki svo þýðingarmiklir, að þeir réttlættu svipaðar aðgerðir og að því er tók til auðæfa sjávarbotnsins. Þessar yfirlýsingar, og þó einkum hin fyrrtalda, um sjávarhotninn, fram- kölluðu á næstu árurn skriðu af yfirlýsingum svipaðs eðlis frá fjölda ríkja. Munu að minnsta kosti 30 ríki eða verndarsvæði hafa gefið út slíkar yfir- lýsingar næstu 5 árin, en ýmsar þeirra gengu þó miklu lengra en yfirlýsing handaríkjaforseta hafði gert og átti það t. d. við um yfirlýsingar sumra ríkja í Suður-Ameríku. En Bretar koma hér einnig við sögu. Þeir áttu líka sína hagsmuni og þegar þeir sáu, livað var að gerast, þótti þeim hentugt að sigla í kjölfarið. í júní 1950 gaf brezka ríkisstjórnin fyrir hönd furstadæmisins Bahrain við Persa- Eóa út yfirlýsingu um yfirráðarétt yfir landgrunni þess svæðis, en Bretar eru hinir raunverulegu ráðamenn furstadæmisins, sem nær yfir eitt hið auðugasta
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.