Andvari - 01.06.1959, Page 82

80
IIANNES PETURSSON
ANDVARI
norðurlandaskáld frá seinni áratugum.
Af þeim eiga þeir J3an Anderson og
Bertel Gripenberg flest kvæði, sex hvor.
1 bókinni er margt af athyglisverðum
kvæðum, en ekkert þeirra getur talizt
framúrskarandi í þýðingu Guðmundar,
nokkuð skortir á, að orðalag og hrynjandi
sé eins vandað og á frumkveðnum ljóð-
um skáldsins. Einstaka hending er all-
langt frá réttu lagi, t. d. þessi efst á
bls. 22:
Marja, ó, nú að mér sækja
En víða skortir aðeins lierzlumun, svo
kvæðin njóti sín í hinum íslenzka bún-
ingi.
Guðmundur Ingi Krisíjánsson:
Sóldögg (Norðri).
Eftir þrettán ára hlé sendi Guðmundur
Ingi frá sér nýja ljóðabók. Hann varð
þegar landskunnur af fyrstu bók sinni,
Sólstöfum, 1938, bæði vegna nýstárlegra
yrkisefna og ferskleika í skynjun. Á
þeim tuttugu árum, sem síðan eru liðin,
hefur skáldskapur Guðmundar tekið
furðulitlum breytingum, skiptast yrkis-
efni hans enn í meginatriðum þannig:
búskapur og sveitalíf, gróður jarðar, sveit-
ungar og ættjörð. Á yrkisefnum er tekið
mjög svipað og í fyrstu.
Kvæði Guðmundar eru misjöfn að
gæðum eins og gengur, orðfæri ekki ætíð
nógu hnitmiðað, en þegar honum tekst
bezt upp, er liann í senn persónulegt og
skemmtilegt skáld. Hann segir frá ýmsu
því, sem önnur skáld fara ekki orðum
um, og eykur því nokkru við vettvang
íslenzkrar ljóðagerðar. Ilann er bóndi i
húð og hár, bóndi, sem lyftir sinni dag-
legu önn upp í veldi hins Ijóðræna. Það
er eins og veruleikinn hreinsist og taki
að ilma í beztu kvæðum hans. Annars
er óþarfi að eyða mörgum orðum í að
lýsa skáldskap Guðmundar, hann gerir
það bezt sjálfur í tveimur síðustu ljóð-
línum kvæðisins Greinargerð, sem birtist
sem inngangskvæði framan við næstsíð-
ustu bók hans, Sólbráð, 1945:
Og hugur minn og starf mitt og ást mín
og óður
er ilmur a£ lifandi jörð.
Um síðustu bókina í heild er annars
þetta að segja í fáum orðum: Hún ber
líkan svip og fyrri bækurnar, formið er
þó nokkru vandaðra, svo blær hennar
verður fínlegri. Sum kvæðin hefðu mátt
missa sig og grunntónninn í skáldskap
Guðmundar notið sín betur við það. All-
víða hefðu kvæði grætt á því að styttast,
og er skýrt dæmi þess ljóðið Á föstu-
daginn langa, þar sem 5. erindið skemmir
mjög heildarsvipinn, cnda algjörlega
óþarft. En mörg kvæðanna hafa ekki
slíka annmarka, heldur eru að orðfæri
og byggingu í röð beztu kvæða Guð-
mundar, ef til vill er síðasta kvæði bókar-
innar nærtækasta dæmi þeirra. Að vísu
verður ekki sagt, að bókin kæmi á óvart
sem þrettán ára afrakstur þjóðkunns
skálds, en ég held, að flcstum komi
saman urn að Guðmundur hafi vaxið af
henni. Sem sýnishorn úr bókinni tek ég
síðasta erindi hennar, niðurlag kvæðis-
ins: Velkomin, rigning.
Velkomin, það er engin eins og þú.
Aldrei var jörðin grænni en hún er nú.
Gældu við blómin glatt og milt og rótt.
Góð ertu, rigning. Vertu hér í nótt.
Heiðrekur Guðmundsson: Vordraumar
og vetrarhvíði.
Nafnið á þessari bók gefur næsta lítið
til kynna um anda hennar, þar bólar
hvorki á vordraumum né vetrarkvíða, en