Andvari - 01.01.1990, Page 53

andvari
Or kynjaheimi saonaskálds
51
in nógu háu verði, þá eru miklar líkur á að hún rætist. Þetta gerir hana hættu-
lega. Það kemur nefnilega ekki í ljós fyrr en eftir á hvort hún er samboðin
eiganda sínum - hvort hún verði honum til blessunar eða bölvunar. Sumir
hafa nefnt það við mig að þeim þyki ég afkastamikill, en ég svara því á móti,
að það hefði verið meira þrekvirki af mér að skrifa ekki en að gera það.“
Guðmundur Daníelsson var vissulega mistækur höfundur eins og oft er
vikið að. Við höfum séð hér dæmi þess hvernig stíll hans gat hlaupið út und-
an sér, jafnvel í þeim verkum sem best tókust í heild. t*etta stafaði af því að
hann ætlaði sögum sínum stundum meiri og dýpri táknræna merkingu en
sögugerðin sjálf reis undir. Dæmi um bók sem sýnir í senn veilur Guðmund-
ar og styrk er Bróðir minn Húni. Þar tók hann nokkrar prýðisgóðar og vel
sagðar smásögur af æskureynslu drengs sem hann hafði áður birt (Vígsla,
Pytturinn botnlausi, Tapað stríð, Drengur á fjalli) og setti inn í nýtt sam-
hengi sem þeim hæfði ekki. Áþekkur tvístringur kemur fram í gerð sumra
annarra sagna hans, einkum frá seinni árum. - Meira er þó vert um þá lifandi
frásagnarlist sem finna má í öllum bókum höfundarins, frá því að hann hófst
handa með tilþrifum ungur maður til þess er hann féll aldraður frá nánast
með penna í hönd. Alls staðar heyrum við auðkennilega rödd sögumannsins
sem sækir fabúlur sínar í djúpan brunn eigin ímyndunar eða umhverfis,
sögu og sjálfsreynslu. Allt verður honum að frásagnarefni. Það er ekki vafa
bundið að bestu verk Guðmundar munu standa af sér tískusveiflur bók-
menntanna eins og hann sjálfur.