Andvari - 01.01.1990, Blaðsíða 120

118
ANDRÉS BJÖRNSSON
ANDVARl
Konráðs Gíslasonar við okurkarl einn sem ætlaði að hneppa Konráð í
skuldafangelsi. Hótaði Grímur karlinum lífláti ef hann beitti Konráð harð-
ræðum, heyktist hann þá. Ekki segir Gröndal frá þessu til að áfellast Grím,
en varla hefur okraranum legið vel orð til hans.
Lífsstaða Gríms Thomsens hefur að líkindum kennt honum að stilla
skapsmuni sína. Lyndiseinkunnin hefur verið bæld en varla buguð. Hannes
Þorsteinsson þjóðskjalavörður greinir frá litlu atviki sem setið hefur í honum
alla hans ævi, fundi þeirra Gríms Thomsens þegar Hannes var unglingur við
sjóróðra á Álftanesi. (Endurminningar og hugleiðingar bls. 52-53):
„... gekk ég að Bessastöðum og gerði boð fyrir húsbóndann, kvaðst eiga
erindi við hann og vera sjómaður í Sviðholti. Kom þá Grímur fram í dyrnar
nokkuð gneypur og glotti við tönn, þótti mér karl nokkuð svipharður og ekki
góðmannlegur. Ég heilsaði honum, en hann tók lítt undir það og spurði
nokkuð harkalega: „A! Hvað vill maðurinn? Vill hann selja grásleppu?“ Ég
tjáði honum erindi mitt, að ég væri að reyna að komast dálítið niður í dönsku
og ætlaði að biðja hann um að lána mér Konráðs orðabók nokkurn tíma. Þá
ranghvolfdust allt í einu augun í karli, svo að hvítmataði í þau, um leið og
hann virtist vöðla tungunni einhvern veginn svo undarlega í gómnum, og
sagði allbyrstur: „Ég lána aldrei bækur. Þið sjómennirnir hafið annað að
gera en að liggja í skruddum. Þið eigið að stunda sjóinn, en ekki vera að
slæpast á aðra bæi í besta sjóveðri.“ (Þá var veður tekið að lygna). Og að því
búnu skauzt hann inn, en ég þóttist lítt erindi feginn ...“
Svipaða sögu um kuldalegt viðmót Gríms segir Sigurður Jónsson í Görð-
unum sem í æsku sinni var stundum ferjusveinn hans yfir Skerjafjörð.
Ýmsir fleiri vitnisburðir finnast um Grím Thomsen frá mönnum sem hon-
um kynntust og langt er frá að þeir séu allir á eina lund. Mjög lofsamlega er
hans til að mynda getið í endurminningum nágranna hans, Erlends Björns-
sonar á Breiðabólsstöðum, sem séra Jón Thorarensen færði í letur eftir frá-
sögnum hans. Sú bók nefnist Sjósókn. Erlendur var að vaxa úr grasi þegar
Grímur settist að á Bessastöðum eftir þrjátíu ára dvöl erlendis. Greinir hann
talsvert frá heimilislífi á Bessastöðum á efri árum Gríms. Sem mörgum öðr-
um verður Erlendi tíðrætt um dýravináttu hans og umhyggju fyrir málleys-
ingjum.- Að sama efni víkur séra Einar Friðgeirsson á Borg á Mýrum í
minningabrotum sem hann ritaði að honum látnum fyrir Jón Þorkelsson
þjóðskjalavörð, en séra Einar var vel kunnugur á Bessastöðum.
Nálega eitt sér stendur vers nokkurt, ort um Grím á enska tungu. Handrit
þess er í safni Jóns Sigurðssonar og með hans hendi. Hefur það verið talið
eftir Þorleif Repp, en hann var enskumaður mestur íslendinga í Kaup-
mannahöfn, fyndinn og meinyrtur. Ekki er ósennilegt að stef þetta sé ort um
það leyti sem þeir Grímur elduðu grátt silfur út af fiskiveiðum Frakka við