Andvari - 01.01.1990, Side 72

70
MARGRÉT EGGERTSDÓTTIR
ANDVARI
áfram að vera barn allt sitt líf. Sagan fylgir honum til Spánar í framandi um-
hverfi þar sem hann kynnist Spánverjanum Rafael, Yolöndu frá Hondúras
og Mögdu frá Spænsku-Guíneu. Öll tengjast þau ólöglegri starfsemi gegn
einræðisstjórninni og í hópi þeirra er Einar alltaf eins og barn, hann hefur
engan áhuga á baráttu þeirra, er oftast fullur eða hann þykist vera að stunda
nám í háskólanum eða þá að skrifa skáldsöguna. Þegar leiðir þeirra skilja,
finnur hann þýska stúlku sem gengur honum eiginlega í móður stað þótt
samband þeirra eigi að heita ástarsamband.
I samskiptum sínum við Unu hefur Einar komið ákaflega illa fram. Ekki
er nóg með að hann ræði stöðugt við hana áform sín um að fara utan án þess
að það hvarfli að honum að hún vilji fara með honum eða bíða eftir honum
en ljóst er að hún elskar hann mikið. í lok sögunnar kemur einnig fram að
hann hefur hálfneytt hana í ólöglega fóstureyðingu sem hefur síðar þau áhrif
að hún getur ekki orðið barnshafandi. Þannig á hann mikinn þátt í því að
eyðileggja líf hennar. Á Spáni á hann í ástarsambandi við Yolöndu, sem
leggur stund á læknisfræði. í sögunni er stöðugt verið á minna á sektina:
„Það er sárt að vera sekur“ (bls. 17) og þessi sekt virðist einkum tengjast því
hvernig Einar brást Yolöndu. Sú minning er svo óþægileg og sársaukafull að
stöðugt er dregið að lýsa því nákvæmlega hvað gerðist. Síðar kemur í ljós að
Einar hefur við yfirheyrslu hjá lögreglunni gefið upp fullt nafn Yolöndu og
heimilisfang og látið það fylgja með að hún sé kommúnisti. Skömmu síðar er
hún rekin úr landi. Hann fréttir að hún sé komin til Parísar, fær heimilisfang
hennar og leggur af stað til Parísar um jólin með nýju vinkonunni, Elsu, til
þess að gera upp við Yolöndu. Pegar fundum þeirra ber aftur saman, kemur
hins vegar í ljós að það er sennilega alls ekki Einari að kenna að hún var
rekin úr landi eða að minnsta kosti heldur Yolanda að það sé öðrum manni
að kenna. Einar er þannig skyndilega sviptur sektarkennd sinni og smám
saman verður ljóst að í samskiptum sínum við Yolöndu er Einar enginn
áhrifavaldur, hann er í raun aðeins peð í tafli. Það kemur fram að hún hefur í
fyrstu mjög takmarkaðan áhuga á honum, en eltir hann síðar uppi, óvenju
vel tilhöfð að hans mati og býður honum í bíó. Hún er gjörólík Einari, henni
er umhugað um að ljúka námi, hún er á kafi í andspyrnuhreyfingu gegn ein-
ræðisstjórninni og það er ljóst að hún er ekki sérstaklega hrifin af Einari, hún
sér í gegnum hann og skammar hann fyrir eigingirni og drykkjuskap. Sá tími
kemur líka að hún hefur fengið nóg af Einari. Hann var fluttur inn til hennar
en dag nokkurn segir hún honum að fara. Pegar hann fæst ekki til þess, segir
hún „þá fer ég“ (bls. 132) og stendur við það. Pannig er reynsla Einars á
Spáni gjörólík fortíð hans á íslandi, honum hafði aldrei dottið í hug að taka
tiHit til annarra, fyrir honum var fólk „lítið annað en loddarar á sviði“ (bls.
121) en á Spáni verður hann sjálfur leiksoppur. Allt bendir til þess að Yol-
anda hafi tekið upp samband við hann til að eyða grunsemdum lögreglunnar