Andvari

Volume

Andvari - 01.01.1997, Page 141

Andvari - 01.01.1997, Page 141
HARALDUR BESSASON Innangarðs og utan Um veraldarinnar lausung1 Um Júpiter höfuðguð Rómverja segir svo í gamalli bók um goðafræði: „Hann er himins faðir og himins drottinn; af hans völdum eru allir loftvið- burðir, þrumur og eldingar, stormur og hagl; frá honum kemur ljós og birta himinsins. Hann heldur rammlega á þrumufleininum í hægri hendi og slöngvir honum yfir jörðina; þann stað, er hann hittir með honum, hefir hann kosið í helgi sína. Þessi voldugi konungur, sem ríkir í upphimninum, var yfirdrottnari alls heimsins bæði guða og manna.“ Lýsing þessi skýrir með öðru þá staðhæfingu Rómverja, „að það sem leyfist Júpiter leyfist ekki nautinu.“ Júpiter var hliðstæða Seifs hins gríska en um hann segir svo í áðurnefndri bók: „Börn þeirra Seifs og Heru eru Ares, Hefestos og Hebe, en þar að auki átti hann marga sonu og dætur með öðrum gyðjum og dauð- legum konum.“ Þessi ívitnun kveikir óneitanlega þá hugmynd að Seifi hafi leyfst fleira en tíðkanlegt er í mannanna ríki. Eiginkona hans Hera var jafnframt systir hans, og fór hjúskapur þeirra leynt í nokkrar aldir. Má og bæta hér við frægri sögn um Evrópu, sem var dóttir Fönix þess sem fékk konungdóm í Föníkalandi. Seifur felldi girndarhug til konungsdóttur, brá sér í griðungslíki og synti með hana á bakinu frá Föníkalandi til Kríteyjar. Ættartölur Seifs eru með hreinum ólíkindum og til þess fallnar að vekja heiðvirðu fólki óhugnað, enda í föðurætt hans þrír eða fleiri hundraðhendir risar og vekur þá einnig nokkra athygli að Kronos faðir Seifs bjó naumast „bagga sína“ sem venjulegur fjölskyldufaðir, heldur gleypti hann flest sinna eigin barna til að koma í veg fyrir að þau gætu hrundið honum frá völdum. Sjálfur Seifur slapp þó naumlega við dapurlega vist sem honum hafði verið búin í föðurgarði.2 Ráða má af þessum smábrotum úr rómverskri og grískri goðafræði að öðrum þræði áttu máttarvöldin rætur að rekja til óbeislaðrar náttúru. Einn- ig báru goðmögn svipmót af mannfólkinu sem einatt reynir að skynja og skýra náttúruöflin og hafa af þeim gagn og liðsemd með því að fella þau í lifandi mannsmynd. Er þess vegna ekki við öðru að búast en að þetta sama fólk leitist við að fá goðheimi bæði lög og reglur sem samræmist að nokkru
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.