Andvari - 01.01.1954, Page 62

58
Björn Þórðarson
ANDVARI
annars staðar en fyrir sunnan land, en þau þing sótti Hrafn ekki.
Hann virðist þó hafa ætlað að verða við skipun konungs að fara
utan um sumarið eins og lagt var fyrir handgengna menn. Hn
á leið til skips „brást hann sjúkr“, en sonur hans, Jón korpur,
fór. Guðmundur Hallsson fór utan samsumars og þegar til Noregs
kom var sætt komin á milli Norðmanna og Svía og engi bardagi
hafði verið háður. Hrafn hafði rétt að mæla, er hann kallaði út-
boðið þarfleysu upphlaup. Framkvæmd hins almenna útboðs var
þar með úr sögunni með öllu. Hvort einhverir handgenginna
manna hafi farið utan með Guðmundi Hallssyni og orðið við
kalli konungs er annað mál, en ekki segir frá utanför neins þeirra.
Ætla má að Jón korpur hafi haft næg erindi að reka fyrir föður
sinn, og túlka mál hans fyrir konungi.
Eftir þetta segir ekki frá herútboði af íslandi til vamar
Noregi eða öðrum löndum Noregskonungs. Allt til loka 14.
aldar eru og engar sagnir um, að íslendingar hafi þurft að verja
landið gegn sjóræningjum eða venjulegum ránsmönnum. En
árið 1397 komu til Vestmannaeyja útlendir kaupmenn og drápu
þar nafngreindan mann saklausan, „og urðu þar margir aðrir
stórir áverkar" (Nýi annáll). Ekki er getið þjóðemis þessara kaup-
manna, en ætla rná að þeir hafi verið enskir, því að upp þaðan
er fjöldi enskra skipa hér við landið, aðallega til fiskveiða en einnig
í verzlunarerindum. Á 15. og 16. öld var að jafnaði margt út-
lendra skipa árlega hér við land, og lenti oft í hörðu rnilli út-
lendinganna og landsmanna. Hér verður ekki rakið það sem
heimildir — skjöl, annálar og sagnir — greina um þessi viðskipti
eða þau illvirki, sem útlendingar unnu hér í landi á þessum öld-
um, en aðeins skal getið tveggja atburða af þessu tagi, sins frá
hvorri öld.
Árið 1431 var háður bardagi milli enskra manna og Skag'
firðinga á Höfðaströnd í Skagafirði nálægt kennileiti, sem þar
eftir nefndist Mannslagshóll, en á síðari tímum nefnist Mann-
skaðahóll. Tildrög til bardagans eru sögð hafa verið óráðvendni,
glettingar, rán og djarftæki til kvenna. Sagt er að fallið hafi í