Andvari

Volume

Andvari - 01.01.1954, Page 84

Andvari - 01.01.1954, Page 84
80 Bjöm Þórðarson ANDVARI Haustið 1868 lagði stjórnin fyrir ríkisþingið frv. til laga um fjárhagsmál íslands. Því var velt milli deilda þingsins með ýms- um breytingum. Þar voru ákvæði um skyldu íslendinga til að leggja til menn ríkinu til vamar. Af hálfu forystumanna þings- ins var það þó látið uppi, að varla kæmi til mála að. heimta rnenn frá íslandi í landherinn, nema komið væri á fót herliði þar í landinu. Hinsvegar bæri fyrr en síðar að kveðja íslend- inga í sjóherinn, ekki til þess að efla varnir ríkisins, heldur til þess að kenna þeim sjómennsku til eflingar fiskveiðum þeirra og verzlun. Frv. þetta varð óútrætt. Sumarið 1869 lagði. stjórnin fyrir Alþingi tvö frv. varðandi stjórnskipun Islands. Var annað um stöðu landsins í danska rikinu og var þar ekkert orðað um herútboð af landinu, en frv. þetta svaraði annars til frumvarpsins sem var til meðferðar á ríkisþinginu veturinn áður. Hitt var frv. til stjórnarskrár um sérmál Islands og hljóðaði 61. gr. þess þannig: „Sérhver vopn- fær maður er skyldur að taka sjálfur þátt í vörn ríkisins, eftir því sem nákvæmar kann að verða fyrir mælt með lagaboði“. I athugasemd við greinina segir, að orðið ,,fósturjörðin“ eigi miður vel við í þessu sambandi; orðið „ríki“ skýri betur það, sem ætl- azt sé til. Konungsfulltrúi, Hilmar Finsen, sagði, að bér væri tekin upp ákvörðun um skyldu íslendinga að taka þátt í vöm ríkisins, en þar sem greinin stæði í stjórnarskránni um sérmál landsins, væri það á valdi Alþingis að neita að veita samþykki til útboðs. Stjórnarskrárnefndin féllst ekki á þessa skýringu, en taldi, að með ákvæðinu ætti að lögskipa útboðsskyldu Islendinga til danska hersins og þátttöku í vörn ríkisins, seni eigi hafi áður átt sér stað. Ennfremur væri það óljóst þegar nefnt er „lagaboð" í 61. gr., hvort ríkisþingið eða Alþingi samþykkti þetta lagaboð. Flinsvegar væri sagt í 7. gr. frvs. um stöðu íslands í ríkinu, að lög um alm. málefni ríkisins, er ríkisþingið samþykkti, skyldi aðeins birt á dönsku og íslenzku áður en þeim yrði beitt á ís- landi. Af þessu væri auðsætt, að Alþingi væri alls ekki ætlað að ráða því, hvort herútboð væri lagt á landið, beldur aðeins að
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.