Andvari - 01.01.1915, Síða 36

28
Lagahreinsun.
mikli sérgalli á lögum vorum, að mikið af þeim
er á útlendu máli.
íslendingar eru að vísu engan veginn eina þjóðin,
sem hefir verið svo ólánsöm, að lúta lengi erlend-
um yfirráðum og þá um leið að miklu leyti erlend-
um lögum. En það mun vera leitun á þjóð, sem átt
hefir að mestu leyti með sjálfa sig jafnlengi og ís-
lendingar, en notar þó jafnmikið af erlendum lögum
og sérstaklega jafnmikið af lögum á erlendu máli.
f*að hefir að jafnaði verið eitt með fyrstu verkum
þeirra þjóða, sem hafa verið svo lánsamar að losna
undan erlendu oki, að kasta erlendu lögunum, eða
þá að færa þau að minsta kosti í innlendan búning.
Þeim hefir íljótt skilist það, að erlendur stakkur —
erlend lög — sniðinn eftir erlendum vexti, er ekki
vænleg verja í frjálsri framsókn á sjálfvalinni sam-
keppnisbraut.
Öðru máli gegnir um íslendinga. Þeir hafa átt
að heita sjálfráðir um setningu laga sinna í liðug 40
ár, og hafa ráðið mestu, ef ekki öllu, um hana í meira
en 11 ár, en þeir lifa og deyja þó enn að ekki litlu
leyti undir lögum á erlendu máli. Og þó hefur ó-
víða borið á óánægju, hvort heldur hjá lærðum eða
leikum. Leikmönnum er full vorkunn. IJeir geta ekki
einu sinni áttað sig á heimagjörðu lögunum. f*ví sið-
ur getur nokkur maður með viti búisl við þvi, að
þeir botni nokkuð í lögum á erlendu máli, sem hér
hafa verið og eru enn notuð, sumpart ólöglega. þeir
vita líklega sárafáir, að slík lög eru enn notuð hér
á landi. Því er ekki þess að vænta, að þeir hefjist
handa til breytinga. Öðru máli er að gegna um lög-
lesnu mennina. Að vísu veit líklega enginn maður
það enn lil hlílar, hver lög gilda á landi hér. Til