Vaka - 01.03.1928, Blaðsíða 126

120
AXDSVÖR.
[vaka]
Líkt l'erst höfundi nokkrum, sem hcfir senl lélega bók á mark-
aðinn. Hann unir vel 1. fl. stimplinum, sem kunningjar lians
og jábræður veita lionum. En sé hún dæmd réttlátum en ber-
söglum dómi, brcgzt hann æfareiður við, úthúðar ritdómara fyr-
ir illgirni og skilningsleysi, kennir öðrum um mistökin og kemst
loks að þeirri niðurstöðu, að þau séu sama sem engin.
Prófessorinn segir, að tveir st j örnuf róðir menn hafi talið
ritdóm minn bæði illgjarnan og ranglátan. Annar þessara nianna
er liinn sami, sem höf. getur um í formála bókar sinnar og
kann jtakkir fyrir yfirlestur á handritinu. Því verður nú trauð-
lega neitað, að þessi maður á nokkra sök á því, að svo margar
villur hafa flotið óleiðréttar með handritinu, þó vei’a megi, að
hann hafi ieiðrétt það til stórbóta. Getur hann því eigi verið
bæði vitni og dómari i eigin sök! í formálanum telur höf. pilt
þennan eina séi’fræðinginn, „sem við nú eiguxn i stjörnufi’æði“.
(Annai’s mun það fátítt, að nefna stúdenta á fyrstu námsárum
„sérfræðinga"). X ú hefir hann fundið annan séi-fræðing í við-
bót, en dult fer liann með nafnið. —“Væri ekki róð að lofa
mönnum að vita um „lengd“ og „breidd" þessarar „nýju stjörnu“
pi-ófessorsins, svo liægt væri að athuga hvort nokkrar „hrukkur
og blettir eru farnir að korna á hina Ijómandi ásjónu hennar“,
likt og á vorri eigin sól!
Annars er vert að geta þess, að í bréfkafla frá öðrum séi’-
fræðingnum, sem Á. H. B. tllfærir, er sagt, að vel hefði mátt
finna önnur 7 atriði til að „kritísei’a“ i bókinni, veigameiri
heldur en þau sem ég hafði talið! Virðist Jxetta lítil hugnun
vera fyrir höfundinn.
Prófessorinn tekur atriði þau 7, sem ég helzt fann að, og
reynir að hrekja þau hvert fyrir sig. Eg get vei’ið stuttoi’ður um
þessar varnir hans. Bæði veit ég, að sunium lesendum „Vöku“
muni ofætlun að leggja sjálfstæðan dóm á málið, og þeir sem
nokkra þekkingu hafa í stjörnufræði munu sjálfir meta varnir
prófessorsins að vei’ðleikum.
Fyrsta aðfinnsla mín var þess efnis, að höf. virtist ætla, að
það væri sjóndeildarhringurinn, sem skifti himninum í norður-
og suðurhvel. Þetta segir hann nú að stafi af „orðabreng]un“
og vikur umræddri setningu þannig við, að merking hennar verð-
ur allt önnur. — En viðar er guð en i Görðum. — Á bls. 1(>
kemur nefnilega sama skyssan fyrir. Þar er réttilega sagt, að
stjörnur, sein séu 90° frá Norðurstjörnunni, komi upp beint í
austri og gangi undir beint í vestri: „að þessu eru þær 12 stund-
ir; en aðrar 12 stundir eru þær á lággöngu sinni, ... yfir suð-
urhvelið, eða öllu heldur, allt hvelið snýst á sólarhring liverjum