Vikan - 18.02.1965, Blaðsíða 43

þrunginn undirtón undir komandi
hörmungaár. B|örn á Skarðsá segir
okkur frá þessum stórmerkium: í
Hollandi fæddist konu einni versti
óburður, það var f hundslíki. Önn-
ur átti barn með tveimur höfðum,
sínu á hvorri öxl og sú þriðja fæddi
barn „með einu skapligu höfði
framan, en önnur ásjóna á bak til."
Hús hrundi undan brúðkaupi í Efra-
Þýzkalandi og limlestust 20, en 30
urðu undir. Ambátt brá við í 10
álna hæð — það hlýtur að hafa
verið á þriðju hæð, ef hæðirnar
hafa verið svipaðar þar sem f
Neðra-Þýzkalandi — og kastaði
barni út um gluggann til að bjarga
þvf úr hrynjandi húsinu. Barnið
kom lifandi og ómeitt niður. Þá
sáust á íslandi 6 sólir f einu, og
hjá Magdeburg sökk hof í jarð-
skjálfta, en þar vellur sfðan upp
og kraumar ískalt vatn. Kelda með
læknisdóm í sér spratt upp í Cassel.
Skal nú engan undra, eftir allar
þessar hörmungar, þótt næsti vet-
ur yrði harður. Þó varð eins dags
bylur sá versti, og Ifklega hefur
sjaldan annar hríðardagur einn
saman orðið öllu verri hér. Þetta
bar upp á Geirþrúðardag, og var
því kallað Geirþrúðarbylur. Þá urðu
14 menn úti með fé sínu í Borgar-
firði, annar álíka hópur f Miðfirði,
þriðji í Kolbeinsfirði og svo fram-
vegis. Þar fyrir utan fennti mikið
fé um allt land. Kona varð úti á
ísum gegnt Miklabæ f Blönduhlfð.
Enn rann upp harðindaár, með
fjórum sólum á lofti í einu og orm-
urinn í LagarfIjóti lét sjá sig. Um
Jónsmessuleytið gerði svo miklar
ofsarigningar í Skagafirði, að tveir
bæir eyddust, mikið fé drapst og
skógar eyðilögðust.
1615 var næsti vonzkuvetur. Þá
féll allur útigangspeningur og
margt af þvf fé, sem á gjöfum var,
meira að segja í þeim sveitum,
sem venjulega héldu bezt sínu fé.
Þá lagðist hafís hér upp að öllu
landinu og meira að segja suður
fyrir röst — Reykjanesröst, ímynda
ég mér — sem var næsta fátítt.
Norðanmenn komust fáir fyrir fönn-
um í ver suður yfir fjöll, en bjarn-
dýr spásséruðu um landið og gerðu
engum mein. Þau voru hins vegar
drepin hvar sem færi gafst, og
eitt meira að segja heima á Hólum
( Hjaltadal. Á Breiðafirði týndust
átta skip á einum degi. Þennan vet-
ur var sólin aldrei einsömul; þær
sáust aldrei færri en tvær, ósjald-
an fjórar eða allt upp í átta. Fá-
einir sáu þær jafnvel níu f einu.
Þá sást oft eins og regnbogi móti
sólunum, þótt harðfrost væri. —
Einn maður f Hvannadölum tók sig
til og stakk sig „ófyrirsynju á
vetlingaprjóni inn f bakið," svo
hann dó. Ekki var þetta sett f
samband við sólaganginn, en það
er ekki ólfklegt, að margur hafi
orðið galinn af minna tilefni.
Annars var hér ofsalegur mann-
fellir á þessu ári af pestum. Talið er,
að í fimm þingum hafi sálazt 850
manns úr sótt, þar af 70 í einni
sveit. Verst herjaði fellirinn fyrir
norðan land, og voru börn seld
sunnan norður um vorið, bæði til
að létta fjárhag sunnanfólks og
eins til að Norðlendingar fengju
eitthvert vinnulið. Telpur voru seld-
ar á 40 álnir en drengir á 60 eða
80 álnir.
1618 var ekki sem verstur
skepnuvetur, en hann var óspar á
mannlífin. 46 drukknuðu af slys-
um í sjó og fljótum, en þar að
auki var tveimur konum drekkt
•fyrir þá höfuðsynd að eignast börn
— önnur með mági sínum en hin
systursyni. Þá var og maður höggv-
inn fyrir að samrekkja systrum. í
Húnaþingi brann veturgamalt barn
til bana í grautarkatli.
Þá gekk hér bóla og marghátt-
aður draugagangur og glettingar.
Skarðsár annáll segir frá því, að f
Danmörku hafi sá atburður gerzt,
að „ein kýr bar eður fæddi tvö
meybörn, er hlutu bæði skfrn, en
sá bóndi, sem kúna átti, hengdi
sig sjálfur.
Harmleikur í bjargsigi
Og þetta ár varð dramatískur
atburður á Skagaströnd fyrir norð-
an land.
Heimild mín greinir ekki ná-
kvæmlega frá aðdraganda, en hægt
væri að láta sér detta í hug, að
þau hjónin hefðu ekki haft of mik-
ið til hnífs og skeiðar — ef til vill
liðið skort. Og unnið hafa bæði
myrkranna á miili, og meira en
það. Þeim tókst að skrimta fram
á vor, þar til egg komu f bjargið.
Þá tóku þau fram vaðinn sinn,
sem geymdur hafði verið á bezta
stað síðan í fyrra, og bóndi reyndi
hann allan, alin fyrir alin, með þvf
að stíga í hann en bregða endanum
yfir öxl sér og reyna þannig á. Svo
fóru þau fram á bjarg og bóndi
seig, en konan sat við hæl. Hann
renndi sér á syllu neðarlega í bjarg-
inu og tyllti sér þar, en rétt í því
sama fann hann að kaðallinn varð
laus og lykkjaðist ofan fyrir bjargið
yfir hann. í hvin sá hann konu
sinni bregða fyrir í lausu lofti, áður
en hún skall í urðina við bjargfót-
inn. Hún gat sig ekki hreyft vegna
meiðsla, en hann var í sjálfheldu
á syllunni. Þannig voru þau, rétt
hjá hvort öðru, en hvort um sig
ófært um að bjarga sjálfu sér eða
hjálpa hinu, unz leitarmenn fundu
þau eftir þrjú dægur. Var konan
þá enn lifandi, en dó, þegar hún
var hreyfð. Manninn sakaði ekki
líkamlega.
Þann 10. júnf gekk á með þrumu-
veðri fyrir norðan land. Eldingu
laust niður og drap einn mann á
engi við Mývatn, án þess nokkurn
áverka sæi á honum. Stúlka var
þarna hjá honum; hún datt Ifka,
Sex manna bíll á verði fimm
manna bíla.
VAUXHALL
VICTOR
-. Oflugar *jálfetillandi
bremaur.
ódýrasti og fullkomnasti 4 - dyra
bíllinn - sterkur og traustur - 5
manna bíll með rúmi fyrir 6. Hlaut
verðlaun á bílasýningu í London.
Einnig fáanlegur sjálfskiptur.
VÉLADEILD
VIKAN 7. tbl.