Vikan - 07.12.1972, Blaðsíða 19

Vilborg Daghjartsdóttir,
rithöfundur
Við lifum í kapítalísku neyzluþjóðfé-
lagi og það liggur því í hlutarins eðli að
höfuðhátíð ársins jólin eru hátíð brask-
ara og smáborgara. Það er ekki hægt að
breyta jólunum eða gæða þau innihaldi
nema breyta sjálfu þjóðfélagskerfinu. Ég
vil það.
Mér er engin launung á því, að ég trúi
ekki lengur á þennan þríeina karlguð
braskara og nýlendukúgaranna, sem var
fluttur inn til okkar fyrir þúsund árum
— hversu forgylltur sem hann er. Mér
finnst meyfæðingin hryllileg • og hef al-
drei getað skilið af hverju guðsmóðirin
mátti ekki vera kona. Reyndar er krist-
indómurinn allur svo fjandsamlegur kon-
unni,. að ég hlýt að afneita honum.
Guðjón Guðjónsson.
verzlunarstjóri
Það er nú svolítið erfitt fyrir mig að
svarg þessu, fólk segir eflaust, að ég hafi
of mikilla hagsmuna að gæta vegna at-
vinnu minnar. En hreinskilnislega sagt,
þá er ég ánægður með nútíma jólahald
og vil helzt engu breyta. Við höldum t.
d. jólin heima hjá mér alveg á sama hátt
og þegar ég var strákur, höfum sams kon-
ar mat og allt. Gjafafarganið er e. t. v.
komið út í öfgar, og mér finnst ótækt, að
fólk steypi sér í skuldir vegna þess. En
tilstandið kringum jólin er vel til þess
fallið að lífga upp á skammdegið, og ekki
vildi ég missa af því. Maður gerir þá svo
margt, sem ella kemst ekki í framkvæmd.
Framhald á bls. 97.
Hannihal Valdimarsson,
ráðherra
Þeir, sem minnast jólahalds í sveit á
venjulegu alþýðuheimili í byrjun þessar-
ar aldar, mundu sennilega flestir svara
þessari spurningu eitthvað í þá áttina, að
þeir óskuðu þess, að jólin fengju aftur
eitthvað af einfaldleika sínum og hátíð-
legum helgiblæ með gjöfum til að gleðja
en ekki auðga, og að hið íburðarmikla
og yfirdrifna kaupsýslutilstand, sem í
alltof ríkum mæli setur svip sinn á nú-
tíma jólahald — a. m. k. í borg og bæ —
mætti að skaðlausu hverfa.
En í þessu efni duga engar óskir. Jólin
sem trúarhátíð í tákni einfaldleika og
uppljómunar hugans, er horfin paradís,
Framhald á bls. 97.
Þóra Kristín Jónsdóttir,
kennari
Mér finnst nútíma jólahald að mörgu
leyti gott, en of mikið af öllu má gera.
Ytri búnaður jólanna hefur löngum þótt
bera innihaldið ofurliði, og álít ég, að
draga megi verulega úr tilstandinu, flest-
um að meinalausu. Undirbúningur allur
keyrir svo úr hófi fram, að flestir eru
orðnir steinuppgefnir, þegar njóta á allra
herlegheitanna. Það verður þó ekki séð,
að hátíðaskapið fari neitt eftir því, hve
miklu fé og fyrirhöfn hefur verið til kost-
að. Að öllu samanlögðu eru það því allt-
of fáir, sem geta leyft sér þann munað
að hlakka til jólanna, sem mér finnst
veigamikill þáttur í öllu hátíðahaldinu.
Framhald á bls. 97.
Hrefna Tynes, skátaforingi
Jólahaldið hefur að mínu áliti farið
að ýmsu leyti áttavillt. Það er oft mikill
vandi að rata hið svokallaða meðalhóf,
og mönnum hættir til að greina ekki nógu
vel kjarnann frá hisminu, og verður þá
oft aðalatriðið að aukaatriði, eða jafn-
vel verður útundan og blátt áfram gleym-
ist.
Jólin eru fyrst og fremst hátíð gleði og
þakklætis — hátíð helguð fæðingu Frels-
arans. Á hvern hátt myndi hann sjálfur
kjósa, að við héldum hátíðina?
Jólin mega í það minnsta aldrei vera
matar- og verzlunarhátíð, þai sem allt er
að farast í gjafaflóði. Börn eru alveg
rugluð, þau vita ekki, hver gaf þeim þetta
eða hitt. Fólk er eftir sig af of miklum
kræsingum í mat og drykk og sælgætis-
áti.
Húsmæðurnar orðnar dauðþreyttar og
eiga oft fullt í fangi með allan þennan
bakstur og undirbúning og geta því ekki
notið jólanna sem skyldi. Það má enginn
skilja það svo, að ég vilji afnema þetta
allt. Það er sjálfsagt að þvo og hreinsa
og prýða heimilið og gera sér dagamun.
En hvar eru mörkin?
Ég man þá tíð, er ég átti heima í her-
numdu landi í síðustu heimsstyrjöld. —
Jólamaturinn á aðfangadagskvöldið var
einungis hrísgrjónagrautur — rúsínulaus
— með saftblöndu út á. Á jóladag voru
svo matbúin þessi 250 gr af hakki, sem
var skammturinn fyrir 4 manna fjöl-
skyldu og varð að drýgja sem mest.
Og gjafirnar, þær voru af mjög skorn-
um skammti.
En hátíðin var sú sama og engu minni
en áður. Maður hafði næði til að brenna
greni, finna af því ilminn og syngja jóla-
sálmana og segja börnunum sögur við
kertaljós.
Veit ég vel, að okkur langar öll til að
gleðja fjölskyldu og vini á jólunum. —
En allt með máta. — Ég vil nú samt koma
með uppástungu að einni gjöfinni enn.
Má vera, að einhver hafi þann sið, en þá
geta aðrir tekið það til athugunar. Getur
fjölskyldan komið sér saman um að gefa
Jesúbarninu gjöf, sem hún í Hans nafni
færir einhverjum hjálparþurfi eða ein-
hverri líknarstofnun. Gjöfin verður auð-
vitað frá Jólabarninu, en ekki nafngreind
Framhald á bls. 97.
JÓLABLAÐ VIKAN 19