Menntamál - 01.06.1950, Blaðsíða 5

MENNTAMÁL
67
þau börn, sem fá að láta reiði sína óhindrað í ljós, verði til-
litslausir harðstjórar, er þau vaxa upp. I rauninni er þessu
þveröfugt farið. Barn, sem leyft er að láta tilfinningar sín-
ar í lj ós á þann hátt, sem aldri þess er eðlilegur, getur öðl-
azt jafnvægi geðsmuna með tímanum og átt auðvelt með að
lifa í góðu samkomulagi við aðra.
Það frelsi, sem við eigum við, þegar við tölum um
„frjálst uppeldi“, er frelsið til að þróast í samræmi við
innri forsendur — á meðan engum er það til tjóns — og
frelsið til þess að vera laus við ótta og sektarvitund.
Að fá — og fá ekki.
í umræðum um uppeldi er oft minnzt á þarfir barn-
anna, og að þeim þurfi að fullnægja. En hvað er þá þörf,
og hvernig gerir hún vart við sig? Við höfum t. d. öll þörf
á mat. Ef við fáum ekki mat, erum við svöng, og sult-
urinn veldur óróa og óþægindum. Við eigum erfitt um að
beina huganum að viðfangsefnum okkar, þegar hungrið
sverfur að. En jafnskjótt og við höfum matazt, erum við
vel fyrir kölluð og ánægð, og við getum gengið að starfi með
nýjum þrótti.
Börn eiga ýmsar þarfir, sem fullorðnir skilja ekki ætíð,
af því að þær eru að ýmsu leyti frábrugðnar okkar þorfum.
Bernskunni má skipta í nokkur tímabil eftir „þörfum", og
munum við taka nokkurar þeirra til umræðu hér.
Ungbarnið er þegar á margan hátt fullgerð manneskja,
sem beinir mjög ákveðnum kröfum til okkar fullorðna
fólksins. Annað veifið verður sú skoðun á vegi manns, að
hvítvoðungurinn þarfnist ekki annars en matar á tilteknum
tímum og auk þess umhirðingu. Margra barna móðir veit,
að svo er þessu ekki háttað. Börn eru hvert öðru ólík. Sum
eru róleg, liggja kyrr og gæta sín sjálf, önnur vilja fá verk-
efni. Sum börn láta í ljós óánægju sína með háværum öskr-
um, önnur liggja og sýta.
En allt um mismuninn þá eru einstaka þarfir, sem öll-