Menntamál - 01.04.1956, Síða 62

56
MENNTAMÁL
arinn þó að krefjast meiri sjálfstjórnar af því, einkum
þeim tiltækjum, sem geta valdið óþægindum eða tjóni.
Öll varanlegri vandkvæði einhvers nemanda við að hafa
stjórn á sér í skólanum, eins og t. d. ósæmileg framkoma,
þrjózka við kennarann eða áleitni við félagana, á að rann-
saka og reyna að finna ástæðuna til þess, að nemandinn
hegðar sér þannig. 1 þessu sambandi er nauðsynlegt að
taka tillit til allra aðstæðna nemandans, því að varanlega
betrun á framkomunni má oft fá með því að finna frum-
orsökina og fjarlægja hana. Oft eru orsakirnar lík-
amsveilur, ýmiss konar erfiðleikar við að fylgjast með
kennslunni eða sálrænar truflanir, einkum á tilfinninga-
lífinu. Minnimáttarkennd með ótta og óróa dylst oft undir
þrjózkufullri og frekjulegri framkomu. Slæmar heimilis-
ástæður með því öryggisleysi, sem þeim fylgir oft, valda
þráfaldlega óæskilegri framkomu í skólanum. f slíkum til-
fellum og þegar það á við, á kennarinn því að ráðgast við
heimilið, skólastjórann og skólalækninn (skólahjúkrunar-
konuna), til þess að hann geti betur leiðbeint nemandan-
um. Öllum meiri háttar vandræðum á að vísa til sérmennt-
aðs læknis eða t. d. barnasálarfræðings, ef þess er kostur.
Það er einnig mikilsvert, að kennarinn geri sér grein
fyrir, að hve miklu leyti hann sjálfur og framkoma hans
geta valdið nemanda erfiðleikum við að hegða sér sæmi-
lega, og sama máli gegnir um skólann í heild.
Stundum getur það verið viðeigandi eða jafnvel nauð-
synlegt að veita leiðbeiningarnar í áheyrn bekkjarins, en
yfirleitt á að gera það undir fjögur augu. Hvernig sem í
öllu liggur, má aldrei koma með lítilsvirðandi eða hæðandi
ummæli, móðgandi eða særandi ásökun.
Sérstaklega viðkvæm eru þau tilfelli, þegar samheldni
nemendanna veldur erfiðleikum við rannsókn málsins. f
fyrsta lagi á kennarinn að skírskota til réttlætiskenndar
nemendanna. Það er mjög áríðandi, að nemendurnir fái