Æskan - 01.10.1970, Page 35

sinn sanna mælikvarða: Velferð mannkynsins. Þá verður annað
og meira hreint og tært en loftið og vatnið hjá okkur íslend-
ingum.
Ég er fjórtán ára gamall og er nú í sveit í Borgarfirði. Ég er ný-
kominn úr útreiðartúr og læt nú þreytuna líða úr mér í votu
grasinu. Ég nýt þess að teyga tært sveitaloftið, finna ilminn af
nýslegnu grasinu, heyra niðinn i læknum, sem svalað getur þorsta
mínum, hvenær sem er. Mér líður vel þessa stundina, sannarlega
er ég hamingjusamur. Þegar allir menn fá skynjað þessa dásemd,
er markmiði Sameinuðu þjóðanna náð.
3. ágúst 1970,
Guðmundur Garðar Guðmundsson.
2. VERÐLAUN
Jóna Karen
í þessari byggingu í New York fer fram mikið af starfi Sam-
einuðu þjóðanna.
apríl 1945 komu fulltrúar um 50 þjóða saman í San Fran-
~ B cisco til þess að koma á fót samstarfi þjóðanna. Hinn
24. október sama ár gekk sáttmáli þjóðanna í gildi og
nefndist sáttmáli Sameinuðu þjóðanna. Þar sem ísland
er aðili að þessum sáttmála, er ekki óeðlilegt að ungt fólk, sem
ekki þekkir til aðdragandans, spyrji: „Hvers vegna?“
Frá alda öðli hafa menn átt í baráttu — oft við lífið — en
stundum, því miður pg ailt of oft, við nágrannann út af fánýtum
duttlungum græðginnar í þessa heims gæði. Þar sem sá, sem frá
er tekið, sættir sig ekki við skertan hiut, heldur kýs að verja
eignir sínar, lif og limi, skellur á ófriður — stríð, þvi miður stríð
oft á tíðum, þar sem sá, er hefnir harma sinna, tapar. Þótt sá,
er hefnir, ynni, er stríð óneitanlega óréttlætanlegt, fólk deyr,
missir ástvini, heimili eða truflast á geðsmunum. Nú í hinni síð-
ustu heimsstyrjöld — og hinni ógeðslegustu styrjöld hingað til,
— gerðu þó menn meðal þjóðanna sér grein fyrir því, að friður
er nauðsyn, ef heimurinn á ekki endanlega að farast. Þvi varð
það eitt aðalmarkmið Sameinuðu þjóðanna að viðhalda friði og
öryggi þjóða í milli, óneitanléga er friðurinn ein dýrmætasta eign
hvers þjóðfélags — fyrir utan fólkið, en án fólksins væri ekki
hægt að tala um frið — auk þess að vera eitt æðsta takmark
allra trúarbragða nýja heimsins. Þess vegna á íslenzka þjóðin
að vera f Sameinuðu þjóðunum.
Sem betur fer eiga ekki allar þjóðir í baráttu sín á milli, en
oft er samband þeirra ekki upp á það bezta. Þess vegna er annað
af megin stefnumálum Sameinuðu þjóðanna að efla vinsamleg
viðskipti þjóðanna og sanivinnu á alþjóðlegum grundvelli um
lausn á vandamálum þjóða í millum, félagslegs, fjárhagslegs
og mannúðlegs eðlis.
Við vitum öll, að öryggi á friðartímum er öllum þjóðum nauð-
syn, ef full afköst eiga að nást í þjóðarframleiðslunni. Öryggi í
þjóðarframleiðslunni er einnig nauðsynlegt íslenzku þjóðinni. Þess
vegna eigum við að vera aðilar að Sameinuðu þjóðunum.
En það er ekki nægjanlegt að viðhalda friði þjóða í milli, ef allt
er í báli og brandi hið innra með þjóðinni. í þessu tilliti er það
enn fremur takmark Sameinuðu þjóðanna að efla virðingu fyrir
mannréttindum, mannhelgi og freisi. Þar sem mannréttindi ber
að vernda með lögum til þess að allir þegnar þjóðfélagsins —
jafnt ríkir sem fátækir — fái notið réttar síns, sem hverjum ber,
hafa Sameinuðu þjóðirnar samþykkt svokallaða mannréttindayfir-
lýsingu Sameinuðu þjóðanna. Hún hefur haft áhrif á löggjöf hinna
ýmsu þjóða. Náist hins vegar ekki friður innan heimalandsins,
eiga Sameinuðu þjóðirnar að verða vettvangur alþjóðlegrar við-
leitni til þess að koma á friði. Þrátt fyrir það að mannhelgi sé
virt á íslandi, að því er virðist, veit maður aldrei, hvað framtíðin
ber f skauti sér. Við vitum, að Sameinuðu þjóðirnar eru varnagli
fyrir hugsanlegum breytingum þar á. Þess vegna á ísland að
vera I Sameinuðu þjóðunum.
Sameinuðu þjóðirnar hafa sýnt það og sannað, að þær hafa
verið hlutverki sínu fyllilega samboðnar, enda þótt á því séu fá-
einar sárgrætilegar undantekningar, hvað viðvíkur stórmáium.
Allt útlit er fyrir, að svo verði enn sem hingað til. islenzka þjóðin
er smá og vandamál hennar smávægileg á alþjóðlegan mæli-
kvarða. Svo kynni þó að fara, að fslenzka þjóðin biði hnekki,
einhvers konar, þar sem islenzkur samhugur byggi ekki yfir
þeim krafti, sem úrlausn vandamálanna krefðist. Þar yrðu Sam-
einuðu þjóðirnar ákjósanleg verndarvættur, sem skapaði öryggi
og samhyggð meðal íslenzku þjóðarinnar. Þess vegna óskum við
öll, að íslenzka þjóðin verði áfram aðili að þeirri gæfuríku starf-
semi, sem Sameinuðu þjóðirnar hafa leitt til.
Seltjarnarnesi, 21. júlí 1970
Jóna Karen, 15 ára.
507