Æskan - 01.10.1974, Qupperneq 9

hryssan rakleiðis heim, og folaldið, sem
nú var orðið hálfvaxið trlppl, staulast
með henni dauðveikt. Ég skal sýna þér,
hvernig trippið er á sig komið.“
Hann lyfti upp taglinu á trippinu, og
sást þá, að endaþarmurinn var útbyrðis.
Þetta stafaði að líkindum af langvar-
andi þrýstingi sökum hægðaleysis. En
Það, sem út úr stóð, hafði frosið og
rotnað síða'n, þegar það þiðnaði. Trlpp-
ið virtist vera svo veikt, að það gæti
ekki lifað lengi.
„Blessaður skjóttu skepnuna undir-
eins,“ sagði ég.
Þá stóð á fætur tengdabróðir bónd-
ans, sem setið hafði þegjandi og hlust-
að á okkur. Hann hét Ingimundur Ei-
ríksson og var bróðir Ólafs Eiríkssonar
söðlasmiðs í Reykjavík. Var hann djúp-
vitur maður og fékkst talsvert við dýra-
lækningar.
„Eg er þér ekki samdóma," sagði
hann og beindi orðum sínum að mér.
„Þessi hryssa er merkileg og einkenni-
leg skepna. Hún er af úrvalsættum langt
aftur og tryppið eins í báðar ættir. Ef
Það litir, verður það mikils virði. En
svo er annað: Þessar skepnur, sem lifa
°9 alast upp með okkur mannfólkinu,
eins og t. d. hestar og hundar, eru á sína
vísu alveg eins skynsamar og við og
alveg eins tilfinningaríkar. Þessi hryssa
kom ekki heim í allan vetur, heldur hafð-
ist við með folaldið sitt úti í skógum
°9 leið þar vel. Svo veiktist barnið henn-
ar; hún gerir sér grein fyrir þvi, að eitt-
hvað þurfi að reyna. Hún hugsar til
mannanna, fer heim til þeirra og treystir
Því, að þeir séu ekki eins ráðalausir og
Þún sjálf. Hún kemur blátt áfram til þess
að leita veiku barni sínu lækninga."
Svo horfði hann beint framan I mig og
Þélt áfram: „Hvað mundir þú gera, ef
Þetta væri mannsbarn og móðir þess?“
Ég þagði um stund, vissi ekki, hvað
é9 átti að segja. „Ef mögulegt væri,“
sagði ég loksins, „mundi ég reyna að
koma barninu á spítala, þar mætti að
minnsta kosti reyna eitthvað.“
„Já," sagði Ingimundur, „en nú væri
Það ómögulegt eins og hér stendur á.
°9 hvað þá? Mundir þú láta barnið
deyja án þess að reyna eitthvað?"
„Ég mundi ef til vill reyna að toga
endaþarminn lengra út, skera eða klippa
Þod þas, Sem dautt væri og sjúkt og
sauma síðan saman eins vel og ég
9æti.“
„En hvers vegna ekki að reyna
Petta við trippið?" spurði hann. Og
ann hélt röksemdum sínum áfram,
þangað tll ég svæfði trlppið og gerði
þetta. Ingimundur hjálpaði til og gerði
allt, sem ég sagði honum, æðrulaust og
rólega. Hann hefði sannarlega átt að
vera læknir.
Auðvitað datt mér ekki í hug, að þetta
kæmi að nokkrum notum, bjóst ekki
við öðru en að „sjúklingurinn" yrði lát-
inn næsta morgun. — En ég man það
alltaf, hve viðkvæmt og vonríkt hryssan
— móðir trippisins — hneggjaði, þegar
ég kom upp í básinn hennar eftir viður-
eignina við trippið. Hver veit nema
Ingimundur hafi haft rétt fyrir sér, þeg-
ar hann gat þess til, að móðirin hefði
komið með barnið sitt í þeirri von, að
því yrði bjargað.
Trippið hresstist og lifði. Þegar ég
vissi seinast til, var það fullorðinn og
hraustur hestur.
III.
Kaþólski presturinn
Það var á dimmu haustkveldi um
klukkan ellefu, að ég fékk boð um að
koma til fólks, sem átti heima í tuttugu
milna fjarlægð. Það fylgdi boðunum, að
kona væri að ala barn og hefði þegar
verið veik lengi; var ég því beðinn að
hraða mér eins og mögulegt væri.
Ég bjó mig i snatri og lagði af stað
í bifreið. Allt gekk vel, þangað til ég
var kominn tólf milur að heiman. Þá
lágu götuslóðir í allar áttir, en ekkert
sást, sem kallast gæti vegur. Ég vissi
ekki, hver villigatan væri sú, sem velja
skyldi.
Byggðin, sem ég var að fara yfir, heit-
ir Aberville og er — eða var — heim-
kynni frakkneskra kynblendinga.
Ég sá Ijós skína gegnum myrkrið.
Það sýndist vera uppi á hæð og ekki
langt í burtu. Ég afréð að fara þangað
og spyrja til vegar. En þangað var
lengra en sýnst hafði. Ég þorði ekki
annað en aka hægt og gætilega. Loks-
ins kom ég að húsinu, gekk þangað
heim og drap á dyr. Dyrnar voru tafar-
laust opnaðar og út kom tígulegur mið-
aldra maður, sérlega vingjarnlegur. Ég
bað hann að segja mér til vegar, eftir
að ég hafði sagt, hver ég var, hvert ég
ætlaði og í hvaða erindum.
„Blessaður vertu,“ sagði maðurinn,
„þangað er ekki nokkrum lifandi manni
mögulegt að rata nema hann sé nauða-
kunnugur. Komdu inn í Ijósið og hlýj-
una, á meðan ég klæði mig, ég skal
koma með þér, ég þekki þetta fólk.“
Maðurinn hafði komið út I dyrnar
klæðlaus nema í náttkjólnum, og var
honum nú auðsjáanlega farið að kólna.
Hann vafði náttkjólnum þéttar að sér,
tók I hurðarhölduna, eins og til þess
að hraða mér inn, lét aftur og lelddi
mig inn t bjart og hlýtt herbergi.
„Ég skal flýta mér,“ sagði hann. „Þú
getur litið í blað eða skruddu, á meðan
ég klæði mig.“ Svo fór hann inn í ann-
að herbergi.
Ég fór að líta I kringum mig. Ég sá,
að þetta var lítið bjálkahús, og leit út
fyrir, að maðurinn væri einbúi. Samt var
þessi snotri og snyrtilegi bjálkakofi eink-
ar hreinn og vel um genginn. Við einn
vegginn var bókaskápur stór og mikill,
fullur af alls konar bókum, enskum og
frönskum, og fjöldinn allur af blöðum
og tímaritum.
Ég hafði ekki langan tíma til athug-
unar, því að maðurinn var undur fljótur
að klæða sig, kom inn og sagði: „Þá er
best að leggja af stað. Vegurinn er sein-
farinn.“ Síðan var haldið af stað.
Þótt ég stæði aðeins stutta stund við
I þessu húsi, skoðaði ég bækurnar og
blöðin nógu vel til þess að sjá, að þær
voru eign manns, sem var vel að sér
og skólagenginn. Þar var fjöldinn allur
af guðfræði- og lækningabókum.
Þegar við vorum tilbúnir, réð hann
ferðinni, — bæði áttinni og hraðanum.
Vegurinn var afskaplegur, en hann
þekkti hvern krók og hverja keldu, hvern
stein og hvern trjástofn og sagði svo
vel til vegar, að hvergi urðu tafir.
Á leiðinni sagði hann mér, hver hann
var: Þetta hérað var byggt frakkneskum
kynblendingum, eins og áður er sagt,
og hann var kaþólski presturinn, sem
„þjónaði" þeim, eins og það er kallað.
Þar var alltaf skipt um presta öðru
hverju. Þessi prestur hét De Rocher
(faðir De Rocher) og hafði þjónað þarna
nokkuð lengi.
Loksins sáum við Ijós framundan:
„Þarna er nú áfangastaðurinn," sagði
presturinn. Við ókum heim að dyrunum,
og þær voru opnar. Lítil stúlka stóð þar
og hélt hurðinni opinni. „Guð blessi þig,
faðir,“ sagði hún. „Komst þú með lækn-
inn? Mamma er ósköp veik.“
Við gengum inn. Húsakynnin voru
þriggja herbergja bjálkakofi, gamall og
hrörlegur. Leirinn, sem klesst hafði ver-
ið á milli bjálkanna, var víða sprunginn
og stykki fallin úr, en papplr troðið f
rifurnar og götin. Eiginlega voru her-
bergin ekki nema tvö, en partur af öðru
þeirra var tjaldaður af og notaður sem
svefnherbergi handa hjónunum.