Kirkjuritið - 01.06.1942, Síða 31

Kirkjuritið.
Lítil athugasemd.
205
ber oss að 1493 Seiii burtfarartíma ísraelsmanna úr Egiptalandi.
4. Loks fyllyrðir Jósefus, sagnaritari Gyðinga, að ísraelsmenii
íiafi farið biirt úr Egyptalandi 430 árum eftir að „forfaðir okkar
Abraham kom til Kanaanslands“, en það er og hefir verið talið
liklegast, að Abraham hafi komiS til Kanaanlands nálægt 1900
artnn f. Kr., sbr. hinn ágæta fornfræðing Leonhard Walley, sem
telur, að Therah, faðir Abrahams, hafi farið frá Úr í Kaldeu
a siðari lielming 20. aldar f. Kr. Svo að einnig þessa leið her
°ss að fyrstu árum 15. aldar sem burtfarartíma ísraelsmanna
úr Egiptalandi.
Hafi nú Móse verið 70—80 ára, er burtförin hófst, hlýtur
hann að hafa verið fæddur 1573—1503 f. Kr.
Nafnið Móse telur höf. greinarinnar, að sé egipzkt og þýði:
öarn. Þetta er mjög vafasamt, og greinir málfræðinga á um það,
livaðan nafnið sé komið og hvað það þýði. Á egipzku er að
vísu til orðið „mes“ eða „mesu“, sem þýðir harn; en þar er
tika til nafnorðið „mó“, sem þýðir vatn, og telur Jósefus, að
Hafn Móse sé runnið frá því orSi: Sá, sem dreginn er upp úr
vatni.
Annars er víst eðlilegast að hugsa sér, að orðið sé semitiskt
aö uppruna, enda þótt talið sé, að dóttir Faraós liafi gefið barn-
lr>U þetta nafn, þvi að sérnafnið Mesa er þar til (sbr. hinn al-
''Unna ,,Mesa-stein“) og sagnarstofninn „M(e)sa“ er líka til,
seni þýðir: Að draga fram, draga út úr; og þá liefir Móse verið
gefiS þetta nafn með tilliti til þess, að hann var dreginn út úr
(eða upp úr) vatninu, hvort sem dóttir Faraós eða móðir hans
liefir gefið honum það. Enn er sá möguleiki til, að þetta sé
sérnafnið „MúsT‘ eða „Mósi“, eins og það er ritað á arabisku.
En aðalvillan í greininni, sem ekki má láta ómótmælt er þetta:
>>l‘rásögnin um útburð hans er þó þjóðsaga“. Slíkar fullyrðingar
erU alveg óheimilar og óvísindalegar, þegar engin rök eru færð,
llema þau, sem búin eru til jafnóðum, eins og það, að Faraó
hafi verið að koma sér upp þrælaliði af ísraelsmönnum og því
viljað, að þeir fjölguðu sem mest, sem er alveg gagnstætt orðum
Hitningarinnar, sem fullyrðir, að Faraó liafi þrælkað Hebrea
einmitt af hræðslu við, að þeir yrðu ofjarlar Egypta, sbr. II.
Hósebók 1, 8 og 11: „Hann sagði við þjóð sína: Sjá, þjóð ísra-
eismanna er fjölmennari og aflmeiri en vér. . . .“ „Og þeir settu
'erkstjóra yfir hana til þess að jijá liana með j)rælavinnu“. En
er betta ráð dugði ekki til þess að fækka ísraelsmönnum, var
l0rfið að því ráði að lífláta sveinbörnin (II. Mós. 1, 16). Að
Sanga út frá jiví, að jiessi frásögn Biblíunnar séu staðlausir
stafir, án raka og án þess að líkur séu færðar fyrir, aS hér sé