Kirkjuritið - 01.07.1947, Side 57

Kirkjuritið. Menntun presta á íslandi. 237
urinn til fyrirmyndar og allt liið fagra skólahald á
Hólum, er svo mjög liafði hrifið hu;ga manna. Slíkt
hið sama má segja um næstu áhótana, sem einnig
niunu hafa verið undan liandarjaðri Jóns hiskups,
niinnsta kosti þá Ásgrím Vestliðason (d. 1162), sem var
lærdómsmaður, og Hrein Styrmisson (1166—’ll) af
kyni Gilshekkinga og Kára Runólfsson (Þorlákssonar
hiskups), föður Styrmis fróða. Á dögum Karls áhóta
Jónssonar (1169—'’81 og 1187—1207) stóð menntalíf með
miklum hlóma í klaustrinu. Ritaði Karl ábóti Sverris-
sögu sem kunnugt er að einhverju leyti eftir fyrirsögn
konungs sjálfs, en samtímis honum voru í klaustrinu
munkarnir Oddur Snorrason og Gunnlaugur Leifsson,
er mjög koma við hókmenntasögu vora, háðir lat-
ínumenn miklir og rithöfundar. Gerðist Þingeyraklaust-
ur þá niikið fræða og menntaból. Vitað er að Vermund-
ur ábóti Halldórsson (1254—’79 kenndi Hafliða presti
Steinssyni á Rreiðahólstað, en Hafliði var um stuud
hirðprestur Eiríks konungs Magnússonar.
Árið 1313 ræður Guðmundur ábóti á Þingeyrum
Laurentíus Kálfsson, síðar biskup, til kennslu i klaustr-
ið. „Tók lierra Guðmundur feginsamlega við honum.
Setti hann þar skóla. Kenndi liann þar Guðmundi áhóla
og mörgum öðrum“. Meðal lærisveina hans þar eru
uefndir: Egill Eyjólfsson, eftirmaður Laurentíusar á
biskupsstóli. Hann var þar messudjákn. „Á þenna mann
iagði Laurentíus alla ástundun að kenna latínu. Kunni
bann sér vel í nyt að færa, varð framur til lærdóms og
versificator (þ. e. lalínuskáld) sæmilegur. Marga aðra
lærði Laurentíus, af hverjum þessir voru fremstir: Þórð-
ur, son Guðmundar lögmanns; fátækur piltur, er Ólaf-
llr hét Hjaltason. Honum kenndi liann svo, að liann
varð góður klerkur og var síðan skólameistari á Hól-
um. Síra Hafliði á Rreiðabólstað kom undir liann syni
sínum, er Einar hét. Var liann þá 10 ára. Fór hann það-